by Ian Stevenson
My rating: 3 of 5 stars
Ο Δρ. Ίαν Στίβενσον (1918 – 2007) ήταν διάσημος Καναδός ιατρός ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στην έρευνα της μετενσάρκωσης/μετεμψύχωσης (και, όσο κι αν με ενδιαφέρει το θέμα, ακόμα δεν ξέρω ακριβώς ποια είναι η διαφορά μεταξύ των δύο λέξεων κι αν υπάρχει).
Αυτό του το βιβλίο είναι η σύνοψη μιας μεγαλύτερης δημοσίευσης στην οποία παραθέτει τις πιο ιδιαίτερες περίπτωσεις από τις χιλιάδες που συνέλεξε στη διάρκεια της ζωής του σχετικά με παιδιά που θυμούνταν προηγούμενες ζωές απ’ όλον τον κόσμο, είχαν σημάδια και ανοιχτά τραύματα όταν γεννήθηκαν στα ίδια σημεία που δέχτηκαν τα φονικά χτυπήματα που θυμούνταν από προηγούμενους θανάτους τους ή/και συμπεριφορές πολύ διαφορετικές από την κουλτούρα στην οποία μεγάλωσαν.
Η επιστημονική ορθοδοξία επαναλαμβάνει σαν καλοκουρδισμένος παπαγάλος ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ή ακόμα ενδείξεις ότι μπορεί η ανθρώπινη συνείδηση να επιβιώνει μετά θάνατον, ή ότι, αφού η επιβίωση της συνείδησης είναι κάτι το οποίο η πλειοψηφία των ανθρώπων επιθυμεί, αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε εμπειρία δεν μπορεί να εξηγηθεί από την σύγχρονη υλιστική επιστήμη πρέπει να είναι αποτέλεσμα πλάνης, ψευδαίσθησης, αυθυποβολής ή ακόμα κακόβουλης προσπάθειας εξαπάτησης από τους άμεσα ενδιαφερόμενους κι εμπλεκόμενους.
Το πρόβλημα είναι ότι οι ενδείξεις/αποδείξεις υπάρχουν, και ο Δρ. Ίαν Στίβενσον εργάστηκε δεκαετίες ώστε να φέρει αυτή τη γνώση στο προσκήνιο. Έκανε πραγματική επιστημονική έρευνα και στις μελέτες του εξαντλεί τις πιθανές εξηγήσεις για τις ανώμαλες περιπτώσεις τις οποίες εξέτασε, παραθέτοντας εναλλακτικές, συμβατικές ερμηνείες δίπλα στις πιο μεταφυσικές, οι οποίες στις περισσότερες των περιπτώσεων κρίνονται ανεπαρκείς. Φτάνει στην μετενσάρκωση μόνο δια τις εις άτοπον απαγωγής, όπως θα έκανε κάθε επιστήμονας ο οποίος δίνει βάση στην ορθή μεθοδολογία.
Κι όμως, τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί δεν χρησιμοποιούνται για να χτίσουν τα θεμέλια για μια νέα, μεταϋυλιστική θεώρηση του κόσμου, παρά απορρίπτονται ανεξέταστα γιατί «το σύνολο της επιστημονικής γνώσης θα πρέπει να είναι λάθος για να ισχύει η μετενσάρκωση, άρα κάτι έχει γίνει λάθος με τη συγκεκριμένη έρευνα».
Διορθώστε με αν εγώ κάνω λάθος, αλλά η ίδια κριτική θα ίσχυε και πριν από κάθε επιστημονική επανάσταση–κάθε φορά που υπάρχει ανατροπή, κάτι πρέπει να ανατραπεί. Αν δεν ίσχυε, δεν θα είχαμε τις επαναστάσεις που ταρακούνησαν τον κόσμο όπως η ανακάλυψη του ηλεκτρομαγνητισμού, της βαρύτητας, των κβαντικών φαινομένων, της βιολογικής εξέλιξης κτλ. Για να είναι μια επιστημονική επανάσταση πραγματική επανάσταση, ΠΡΕΠΕΙ να ακυρώνει ή να καθιστά ημιτελή όλη την επιστημονική γνώση που έχει προηγηθεί. Είναι εκ των ουκ άνευ.
Για του λόγου το αληθές, έχει ενδιαφέρον να ψάξετε για τους επικριτές των μεγάλων επιστημόνων της εποχής τους, όπως του μετεωρολόγου Alfred Wegener και της θεωρίας της μετακίνησης των τεκτονικών πλακών που πρώτος εισήγαγε και στην εποχή του θεωρούταν ψευδοεπιστήμη και είχε «καταριφθεί».
Μάλλον λοιπόν ζούμε σε μια περίοδο που έχουμε γίνει τόσο αλαζόνες σχετικά με το πόσο κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας, που δεν πιστεύουμε ότι μπορούν καν να υπάρξουν πια επιστημονικές επαναστάσεις — αν και δεν πιστεύω ότι στο παρελθόν ήταν λιγότερο αλαζόνες απ’ ότι σήμερα σχετικά με τα επιτεύγματα τους και την ανωτερότητα τους σε σχέση με το δικό τους παρελθόν. Ως αποτέλεσμα αυτής της παντοδυναμίας της ορθοδοξίας της επιστήμης, αυτό που στα αγγλικά λένε “scientism”, στις μέρες μας έχει γίνει πολύ της μόδας αυτός ο φτηνός σκεπτικισμός-δογματισμός που αντικατοπτρίζεται μέσα από τέτοιες ή τέτοιες εκπομπές. Αυτή η κούφια μηδενιστική κοσμοθεωρία θεωρείται παραδόξως πολύ ανατρεπτική και έξυπνη, γιατί επιλέγει εύκολους στόχους, τους οποίους και γελοιοποιεί, χωρίς όμως να προσπαθεί να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στα μεγάλα κοσμολογικά ερωτήματα. Αυτό που σίγουρα δεν έχω δει και πολλούς σκεπτικιστές να προσπαθούν να κάνουν είναι να διαψεύσουν έρευνες όπως αυτή του Δρ. Στίβενσον.
Αν δεν κάνουμε μια προσπάθεια να εντάξουμε τα ανεξήγητα φαινόμενα στην κοσμοθεωρία μας, η κοσμοθεωρία μας θα παραμείνει ατελής. Ταυτόχρονα, όσο πιο πολύ καιρό παραμένει ατελής μια κοσμοθεωρία και όσο περισσότερα φαινόμενα απορρίπτει γιατί διαφεύγουν των επεξηγηματικών της ικανοτήτων, τόσο πιο επιτακτική και τελικά αναπόφευκτη γίνεται η αντικατάσταση της με ένα επεξηγηματικό σύστημα το οποίο θα μπορεί να εξηγήσει τα μέχρι πρότεινος ανεξήγητα.
Η μετα-υλιστική επανάσταση θα έρθει, και θα έρθει συντομότερα απ’ ότι νομίζουμε. Απλώς φοβάμαι ότι αυτό μπορεί ήδη να είναι αργότερα απ’ ότι πρέπει να έρθει. Ίδωμεν!
Για να κλείσω αυτή την κριτική/μίνι-λογύδριο: παρ’ όλο που θεωρώ τη δουλειά του Δρ. Στίβενσον ανεκτίμητη, το ίδιο το βιβλίο αυτό είναι λίγο βαρετό, γιατί είναι υπέρ του δεόντως κλινικό και κάπως αποστειρωμένο — όσο κι αν αυτό δεν θα το περίμεναν οι επικριτές του. Είναι αυτό που είναι, και καλώς κάνει, αλλά μια ανεξάντλητη καταγραφή ανώμαλων κλινικών περιστατικών χωρισμένη σε κατηγορίες δύσκολα τη λες συναρπαστική. Όμως αυτό είναι συχνό φαινόμενο με τους πρωτοπόρους στους τομείς τους ή με και τους αρχικούς θεωρητικούς εμπνευστές κάθε επανάστασης– δεν τελειοποιούν, ούτε είναι οι άψογοι εκλαϊκευτές, όμως είναι οι πρώτοι ιχνηλάτες και εμπνέουν και δίνουν τρόφη και δύναμη σε αυτούς που θα ακολουθήσουν και τελικά θα κάνουν τις κινήσεις που θα αλλάξουν τον κόσμο, ή τουλάχιστον τα ανθρώπινα μυαλά.
Σε αυτή τη φάση, νομίζω ότι ένα ντοκυμανταίρ ή μια σειρά στου Youtube βασισμένη στη δουλειά του Στίβενσον και άλλων του χώρου της μεταϋλιστικής έρευνας θα μπορούσε να ξυπνήσει τη φαντασία εκατομμυρίων και να αφήσει τους «σκεπτικούς κάφρους» στα χρονοντούλαπα της ιστορίας όπου και ανήκουν.