Όλοι μας έχουμε τα κομμάτια και τη μουσική με την οποία μεγαλώσαμε. Αυτή μπορεί να είναι λαϊκά, κομμάτια που τα τραγούδαγαν ή τα έπαιζαν στο σπίτι, μουσική από ταινίες και παιδικά, ή κλασική μουσική, ροκ, ποπ… όλοι έχουμε τις δικές μας ιστορίες και ακούσματα.
Εγώ δεν άκουγα μουσική μέχρι περίπου τα 13, όταν ξεκίνησα να κατεβάζω .mp3 ποπ μουσικής όταν άρχισα να συνειδητοποιώ ότι φαινόμουν τελείως ούφο στους συμμαθητές, φίλους και κορίτσια των οποίων την προσοχή ήθελα να τραβήξω, γιατί δεν έβλεπα και δεν ήξερα τι έπαιζε στο MAD και στο MTV. Η απόπειρα καμουφλάζ απέτυχε, βέβαια: γρήγορα άρχισε να μου αρέσει η ροκ και η ηλεκτρονική και αργότερα, όπως κάθε έφηβος που σέβεται τη μοναδικότητα του, άρχισα να καλλιεργώ τα δικά μου γούστα.
Είναι όμως εντυπωσιακό ότι μέχρι τα 13 δεν είχα καμία επαφή πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων με τη δημοφιλή μουσική, είτε ελληνική είτε ξένη.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι άκουγα μουσική. Απλώς για πολλούς αυτού του είδους η μουσική «δεν μετράει»: άκουγα φανατικά τη μουσική των ηλεκτρονικών παιχνιδιών με τα οποία μεγάλωσα. Η μουσική αυτή είναι το δικό μου γνώριμο ηχοτοπίο, η δική μου ηχητική πατρίδα, ο δικός μου Χατζιδάκις. Μέχρι σήμερα η μουσική ενός παλιού αγαπημένου τίτλου μου φέρνει πολύ περισσότερη νοσταλγία απ’ ότι το να βλέπω βιντεάκια του παιχνιδιού, ακόμα και να το ξαναπαίζω με τα μάτια ενός ενήλικα.
Είναι εντυπωσιακό ότι ακόμα για παιχνίδια τα οποία πια μπορεί να μην ξανάπαιζα πια, ή τα οποία μπορεί να έχω προσπαθήσει επί ματαίω να ξαναπιάσω και να έχω αποτύχει, η μουσική τους ακόμα με συνεπαίρνει. Μία ένδειξη ότι η ακοή μας είναι καλωδιωμένη διαφορετικά με το συναίσθημα απ’ ό,τι η όραση.
Λοιπόν η αγάπη μου για αυτή την πτυχή της τέχνης των ηλεκτρονικών παιχνιδιών έχει παραμείνει μαζί μου και αυτά τα χρόνια εμπειρίας με έχουν αφήσει με πολλούς αγαπημένους καλλιτέχνες. Ορισμένων τις συνθέσεις τις πρωτοάκουσα μικρός, άλλων πιο μεγάλος, αλλά δεν υπάρχει διαχωρισμός στη δισκοθήκη του μυαλού μου — μπορεί μια μέρα να ξυπνήσω και να παίζει στο μυαλό μου ένα κομμάτι που πρωτογούσταρα μικρός και έχω να ακούσω χρόνια, ή που άκουσα χτες.
Σας παραθέτω μερικούς από τους αγαπημένους μου συνθέτες στη σειρά με τους γνώρισα και αγάπησα μέσα στη ζωή μου.
Koji Kondo
Αν υπάρχει ένας σούπερσταρ συνθέτης μουσικής για παιχνίδια, αυτός είναι ο Koji Kondo. Αν γνωρίζετε μόνο ένα από τα ονόματα σε αυτή τη λίστα, κατά 99% αυτό είναι το όνομα του Koji Kondo, και αν και ακούγεται απίστευτο, είναι πολύ πιο διάσημος μέσω του έργου του από την συνονόματη και συμπατριώτισσα του Marie Kondo που τον τελευταίο καιρό έχει γίνει οικείο όνομα για πολλούς μέσα από τη σειρά της στο Netflix.
Ο Kondo-san ήταν εκεί όταν άκουσα για πρώτη φορά αυτό το κομμάτι στα 4 μου, σε κάτι ξαδέρφια μου στην Αυστραλία.
Ο Kondo έχει κάνει τη μουσική και για διάφορα άλλα παιχνίδια όπως το Star Fox 64 (Lylat Wars), αλλά από ένα σημείο και μετά επικεντρώθηκε μόνο στα Mario και Zelda. Θα μπορούσα να κατονομάσω δεκάδες παιχνίδια που έχω παίξει όλα αυτά τα χρόνια με μουσική του κυρίου Kondo που λάτρεψα… αλλά θα αναγκαστώ να κάνω μια επιλογή!
Super Mario Bros – Underground (το οποίο είχα κάνει “α καπέλλα” με τον φίλο μου τον Μάριο) και η αγαπημένη μου εκδοχή του Underground από το Mario 64: Cave Dungeon/Hazy Maze Cave). Το Youtube πρόσφατα με δίδαξε ότι είναι εμπνευσμένο από αυτό το κομμάτι ονόματι Let’s Not Talk About It.
Super Mario Bros. 2 – Overworld
Super Mario Bros. 3 – Air Ship | Map Themes
Yoshi’s Island (πάρτε το όλο. Και ίσως το αγαπημένο μου: Koopa/Baby Bowser — απόδειξη ότι ο Koji ροκάρει για τα καλά. Για χρόνια έκανα requests στο OCRemix για να το κάνουν metal cover, αλλά δεν έχω ακούσει κανένα που να είναι καλύτερο από το πρωτότυπο!)
Super Mario 64 – File Select, Bob-omb Battlefield, Wing Cap, Dire Dire Docks, Staff Roll
Lylat Wars – Destinations Map, Katina, Zoness, Area 6
Το soundtrack για το τρισυπέρτατο Legend of Zelda: Ocarina of Time και το soundtrack του ήταν το τελευταίο που συνέθεσε ο Kondo-san μόνος του. Forest Temple | Fairy Fountain | Hyrule Field | Town (Market) | Zora’s Domain | Spirit Temple | Lost Woods (ίσως το πιο αξεπέραστο earworm του Kondo), Gerudo Valley
Majora’s Mask – Astral Observatory | Final Hours (από τα πιο σκοτεινά, επιβλητικά και ανατριχιαστικά VG κομμάτια που μπορώ να σκεφτώ)
Wind Waker – The Great Sea (αυτό λέει ότι έχει τέσσερεις συνθέτες: Kenta Nagata, Hajime Wakai, Toru Minegishi, Koji Kondo. Πώς λειτουργει αυτό;)
Και ο κατάλογος συνεχίζεται. Απλά θρύλος!
Eveline Fischer
Μαθήτρια του Dave Wise (δείτε παρακάτω). Έγραψε το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής του Donkey Kong Country 3. Μου άρεσε τόσο η μουσική του παιχνιδιού αυτού που την άφηνα να παίζει μόνη της (να ‘ναι καλά το παλαί ποτέ sound test). Η μάνα μου, ακούγοντας τη μουσική ενώ έπαιζα, μου είχε πει ότι της θύμιζε Tangerine Dream. Κι εγώ, γύρω στα 8, έψαχνα τη δισκοθήκη να βρω Tangerine Dream και να ακούσω κι άλλη μουσική σαν αυτή του DKC3! Αλλά όχι, τίποτα δεν ήταν σαν το Rockface Rumble…
Northern Kremisphere | Submap Shuffle | Stilt Village | Rockface Rumble | Cascade Capers | Nuts & Bolts | Big Boss Blues (wOOOw!) — Για μένα το καλύτερο soundtrack της σειράς – ίσως επειδή έπαιξα το 3 πρώτο…
David Wise
Ο Dave Wise ήταν και αυτός παιδί της Rare, από τους ορίτζιναλ, και μέντορας της Eveline Fischer (πάνω) και Grant Kirkhope (κάτω). Οι πιο διάσημες συνθέσεις του είναι μάλλον η δουλειά του για τη σειρά Donkey Kong Country, συμπεριλαμβανομένου του πρόσφατου Tropical Freeze. O Grant και ο Dave συνεργάστηκαν πρόσφατα και στο Yooka-Laylee και στο Impossible Maze.
Donkey Kong Country: Aquatic Ambience | Fear Factory | King K Rool
Donkey Kong Country 2: Stickerbrush Symphony | Island Map Theme | Funky Theme | Klubba’s Reveille | Crocodile Cacophony
Grant Kirkhope
Ο κύριος Kirkhope είναι διάσημος για τη συνεισφορά του στα 3D platformers της Rare για το N64. Oι παιχνιδιάρικες απ’ τη μία και μυστηριώδεις απ’ την άλλη δημιουργίες του έχουν μαρκάρει με ανεξίτηλη στάμπα αυτή την εποχή στην ιστορία των games και για πολλούς ο Grant Kirkhope είναι όσο συνυφασμένος με τη Rare όσο ο Nobuo Uematsu με τη Square, για παράδειγμα (περισσότερα αργότερα).
Πλέον δεν δουλεύει για τη Rare, αλλά πιο πρόσφατα συνέθεσε κάποια κομμάτια για το Hat in Time και το Yooka-Laylee και έκανε ρεμίξ για τα κομμάτια από το Banjo-Kazooie στο Smash Bros. Ultimate.
Επίσης είναι ο δημιουργός του περιβόητου hate-to-love-it DK Rap.
Banjo-Kazooie: Grunty’s Lair (με όλες τις παραλλαγές — πολύ καινοτόμο πράγμα τότε!), Treasure Trove Cove | Freezeezy Peak | Grunty’s Furnace Fun | Jinjonator
Banjo-Tooie: Jinjo Village
GoldenEye: Facility | Frigate | Statue | Cradle
Viva Piñata: Όλο το soundtrack (αλήθεια ποια είναι η αντίστοιχη ελληνική λέξη;), όπως και το ίδιο το παιχνίδι, είναι σούπερ χαλαρωτικό. Ποτέ δεν κατάφερα να φέρω τα λιοντάρια ή τους αετούς στον κήπο μου, αλλά δεν πειράζει, καλά πέρασα.
Και όταν είχα βρει τυχαία αυτή την ροκ έκδοση του Banjo theme στο Kameo (ένα Banjo kameo στο Kameo! Guh-huh!) είχα ενθουσιαστεί τόσο, που είχα αφήσει σχόλιο στη σελίδα του Grant Kirkhope στο MySpace, τον είχα ευχαριστήσει, και τον είχα ρωτήσει αν έπαιζε αυτός την ηλεκτρική κιθάρα. Και μου είχε απαντήσει πως ναι, και πως είναι μεγάλος ροκάς! \m/
Jake “virt” Kaufman
Είχα αφιερώσει ένα ολόκληρο post για τον Jake Kaufman πριν χρόνια.
Πρωτοάκουσα τη δουλειά του εν λόγω κυρίου όταν ακόμα υπέγραφε ως virt, στο Blood of Ganon, ένα από τα καλύτερα remix από τα 2D Zelda και ένα από τα καλύτερα που έχω ακούσει μέχρι και σήμερα.
Από remixer ο virt έγινε ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και ταλαντάχους συνθέτες του χώρου σήμερα, κι έχει υπογράψει μερικά από τα πιο πιασάρικα και ποιοτικά soundtracks των τελευταιών χρόνων, ειδικά σε πιο retro ενορχηστρώσεις.
Το OST του Shovel Knight πρέπει να είναι από τα καλύτερα chiptune soundtracks που έχουν γραφτεί.
Shovel Knight – Main Theme | The Explodatorium | Strike the Earth! Plains of Passage
Shantae and the Pirate’s Curse – Scuttle Town | Rave in the Grave (“so Castlevania it hurts”) | Trip Through Sequin Land
Α και τσεκάρετε άλλο ένα παλιό ρεμίξ του, το Crystal Flash. Αυτή τη φορά για το Super Metroid. Εκπληκτικό
Kenji Yamamoto
Ο κύριος Yamamoto έχει επιμεληθεί τη μουσική για όλα (;) τα Metroid πέρα από το πρώτο. Η μουσική του ξεχωρίζει ανάμεσα στα soundtracks άλλων παιχνιδιών της Nintendo για την αγνή ατμοσφαιρικότητα και το νεύρο της. Να κι ένα ενδιαφέρον άρθρο για τη δημιουργική διαδικασία πίσω από το Super Metroid.
Super Metroid – Prologue Intro Theme | Lower Brinstar | Upper Brinstar | Mother Brain | Ending (κάποια από αυτά τα έχει γράψει η Minako Hamano, αλλά δεν ξέρω ποια. Συγγνώμη, Hamano-san αν σε αδικώ εδώ!)
Metroid Prime – Opening | Menu Theme — (σε συνδυασμό ίσως η αγαπημένη μου εισαγωγή σε παιχνίδι απ’ όσα έχω παίξει. Μου φέρνει σχεδόν πάντα ανατριχίλες, και δεν είμαι και hardcore Metroid fan. Να και ένα άριστο, σχεδόν definitive remix από το Smash που συνδυάζει αυτά τα δύο κομμάτια που μαζί απλά ανεβάζουν τον πήχη) — Phendrana Drifts | Meta Ridley Battle | Tallon IV | Hive Mecha / Incinerator Drone
Εδώ ο Kenji και η Minako και… ποιος είναι αυτός στη μέση;
Nobuo Uematsu
Ο κύριος Uematsu είναι συνδεδεμένος με τα παιχνίδια Final Fantasy κυρίως. Ενώ έχω παίξει τα 6, 7, 8, 10 και 12, ποτέ δεν τερμάτισα κανένα τους (για κάποιον λόγο), και ποτέ δεν ήμουν πραγματικά μεγάλος θαυμαστής της σειράς, αλλά αυτό δεν με εμπόδισε να αγαπήσω τη μουσική αυτών των παιχνιδιών.
Χρόνια μετά, τερμάτισα το πρώτο μου παιχνίδι με μουσική από Uematsu, το Lost Odyssey.
Final Fantasy VI – Battle Theme | Terra’s Theme (overworld)
Final Fantasy VII – Battle Theme | Fight On! (Battle Theme)
Final Fantasy VIII – Liberi Fatali (απλά έπικ) | Force You Way (boss theme) | Balamb Garden | Fisherman’s Horizon
Final Fantasy X – To Zanarkand | Battle Theme | Otherworld (final boss) – ουμφ!
Final Fantasy XII – Prelude
Lost Odyssey – Battle Theme | Neverending Journey | Battle Conditions (μα πόσο ροκάρει αυτός ο Uematsu)
Μιας που μιλάμε για το Lost Odyssey, πέρα από τη μουσική, αυτό που θυμάμαι από το παιχνίδι περισσότερο τώρα, 10+ χρόνια μετά, είναι το A Thousand Years of Dreams, μικρές ιστορίες που θυμάται ο αθάνατος πρωταγωνίστης από τα χίλια χρόνια στα οποία έχει ζήσει μεταξύ θνητών και με όλη τη σοφία που δεν μπορεί να τους μεταδώσει. Η αφήγηση θυμίζει βιβλίο ή visual novel και θυμίζει καλό μελό που μπορεί να σου δώσει ένα ποιοτικό δραματικό άνιμε. Πάντα τις θυμάμαι αυτές τις ιστορίες όταν ακούω ανθρώπους να εύχονται να μπορούσαν να ζήσουν για πάντα.
Motoi Sakuraba
Άλλος ένας δημιουργικότατος ιάπωνας συνθέτης που έγινε γνωστός κυρίως για τη μουσική που έγραψε για JRPG αλλά πρόσφατα έμαθα ότι έγραψε και τη μουσική για τα Dark Souls! Δεν τα έχω παίξει αρκετά για να έχω κάποια μουσική να μου έρχεται τώρα από μόνη της στο μυαλό, βέβαια…
Πρωτοήρθα σε επαφή με τη μουσική του από τα δύο Golden Sun για το Game Boy Advance, ίσως το αγαπημένο μου JRPG μέχρι και σήμερα, κι ας το έπαιξα μόνο μια φορά – ίσως επειδή είναι από τα λίγα που όντως τερμάτισα! Απίστευτο τι μουσική κατάφερε να γράψει για ένα παιχνίδι του Game Boy Advance.
Tales of Phantasia – Harmonious Moment | Fighting of the Spirit | Morlia Gallery
Golden Sun – Vale, Kolima/Mogall Forest, Saturos Battle Theme, Sea of Karagol, Venus Lighthouse, Lemuria Doom Dragon
Mario Golf – Toad Highlands
Christopher Tin
O Christopher Tin έγινε γνωστός με το soundtrack για το Civilization IV και το ανεπανάληπτο Baba Yetu. Όταν βγήκε, με θυμάμαι εκεί, 16 χρονών, να το αφήνω κάθε φορά να παίξει ολόκληρο και απλά να χαζεύω τη γη να περνάει από μέρα σε νύχτα, από νύχτα σε μέρα και πάλι από την αρχή. Ποτέ δεν περίμενα ότι το Πάτερ Ημών στα σουαχίλι θα με γοήτευε τόσο διαχρονικά.
Δεν ήμουν ο μόνος που πρόσεξε πόσο καταπληκτικό τραγούδι ήταν το Baba Yetu. Αυτό το τραγούδι ήταν τόσο καλό και έλαβε τέτοια υποδοχή που ενέπνευσε από μόνο του έναν ολόκληρο δίσκο, το Calling All Dawns. Το πάντρεμα κλασικής και «έθνικ» μουσικής του τον έχει κάνει έναν από τους αγαπημένους μου δίσκους γενικότερα, και παραμένει τόσα χρόνια μετά. Η έκδοση του Baba Yetu στο Calling All Dawns απέσπασε για τον Tin δύο Grammy και ήταν η πρώτη φορά που κομμάτι που γράφτηκε για βιντεοπαιχνίδι κέρδισε αυτό το βραβείο.
Έπειτα ο Tin έβγαλε τον πνευματικό διάδοχο του Calling All Dawns, The Drop that Contained the Sea το οποίο έχει μερικά αριστουργηματικά κομμάτια (όπως το Temen Oblak), και τώρα περιμένουμε με αγωνία το To Shiver the Sky.
Civilization VI – Sogno di Volare (πολύ catchy αλλά ένα κλικ κάτω από το Baba Yetu για μένα λόγω θεματολογίας).
Yuu Miyake
Θα γράψω μόνο δύο λέξεις. Katamari. Damacy.
Katamari Damacy – Katamari on the Rock (το anthem μου μεταξύ των 17 και 19) | Cherry Blossom Color Season | LONELY ROLLING STAR | Lovely Angel | You Are Smart
Πώς γίνεται πάνω από 15 χρόνια αυτό το soundtrack να συνεχίζει να ακούγεται τόσο φρέσκο; Ή απλά είμαι γέρος και δεν ξέρω τι σημαίνει φρέσκο…
Andreas Waldetoft
Ο σκανδιναβός κύριος από ‘δω είναι από τους long-time συνθέτες της Paradox Interactive. Έχει υπογράψει τις μουσικές για τις σειρές Europa Universalis, Crusader Kings, Victoria, Hearts of Iron και άλλες. Δεδομένου ότι σε αυτά τα παιχνίδια έχω ρίξει κάποιες εκατοντάδες ώρες όλες μαζί, θα έλεγα ότι έχω ακούσει τις μουσικές του από άποψη καθαρού χρόνου περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο σε αυτή τη λίστα.
Hearts of Iron II – Overture
Europa Universalis III – Conquistador, The Highland Wanderer, East vs. West, A Cruce Victoria
Crusader Kings II – Main Title, In Taberna, A Simple Song for Commoners, Saladin Besiege Jerusalem
Europa Universalis IV – The Voyage
Πάρτε και το soundtrack του πρώτου Victoria με διάφορα ωραία κλασικά κομμάτια. Φαντάζομαι ο Waldetoft τα διάλεξε.
Danny Baranowski
Ο DannyB έκανε όνομα γράφοντας τη μουσική για το Super Meat Boy. Αργότερα, οι οικονομικές διαφωνίες με τον δημιουργό του, τον Edward Mcmillen, σχετικά με τα κέρδη από τις νέες μεταφορές του παιχνιδιού σε περισσότερες κονσόλες, οδήγησαν στη δημιουργία ενός νέο OST από τελείως διαφορετικό συνθέτη. Μέχρι και σήμερα, το soundtrack του Baranowski για το PC και Xbox 360 θεωρείται εν πολλοίς το de facto OST.
Ο DannyB επίσης έγραψε τη μουσική για το Binding of Isaac (που μετά το διαζύγιο του με τον McMillen είχε παρόμοια κατάληξη) αλλά και για το Crypt of the Necrodancer, όπου έκανε επίδειξη καλλιτεχνικής δύναμης. Αυτή του η επιτυχία του έστειλε επάξια την ανάθεση του Cadence of Hyrule, του remix του Necrodancer σε ρυθμούς Legend of Zelda. Δεν πρόλαβα να το παίξω καθώς πούλησα το Switch μου πριν κάποιους μήνες, αλλά ίσως μια μέρα.
Super Meat Boy: Chapter 2 Dark World | Chapter 4 Dark World
Crypt of the Necrodancer: 1-3 (Mausoleum Mash) | (2-1 (Fungal Funk) | 3-2 (Dance of the Decorous) | 3-3 (A Hot Mess),
Disasterpeace
Έμαθα τον Disasterpeace για πρώτη φορά από τη συνεισφορά του στο 25YEARLEGEND στο OCREMIX (πλάκα-πλάκα, ένα από τα ελάχιστα σάιτ το οποίο υπάρχει ακόμα από το 2002, όταν πρωτοξεκίνησα να μπαίνω, και χωρίς καμία υπερβολικά ριζική αλλαγή).
Τον αγάπησα όμως για τη δουλειά του στο Fez. Ξέρω ότι το παιχνίδι έχει άσχημη φήμη, αλλά για μένα όλη η παραφιλολογία γύρω από τον Phil Fish απλά κάνει το παιχνίδι ακόμα πιο μυστήριο και ελκυστικό — ένα αριστούργημα του οποίου ο δημιουργός ήταν λίγο μαλάκας, όπως τόσοι μεγάλοι καλλιτέχνες στην ιστορία της τέχνης.
Αυτό το παιχνίδι με έχει χαράξει. Ίσως είναι η περίοδος στη ζωή μου που το έπαιξα, το καλοκαίρι του ’13, ίσως είναι ο τρόπος που το έπαιξα (όπως πρέπει – με στιλό και χαρτί δίπλα μου at all times!), ίσως είναι η γενικότερη αγνά ψυχεδελική αισθητική του που μαζί με τη θρησκευτική θεματολογία του με άγγιξε με έναν αναμφίβολα πνευματικό τρόπο. Ακούστε και απολαύστε, κι ας μην παίξατε ποτέ το παιχνίδι.
Ελπίζω να δοκιμάσω το Hyper Light Drifter και τη μουσική του μια μέρα.
Christophe Heral
Έχετε ακούσει πόσο θεόμουρλα είναι τα soundtrack των Rayman Origins και Rayman Legends; Μπορούμε να ευχαριστούμε τον κύριο Heral γι’ αυτό.
Γενικά αυτά τα soundtrack είναι ότι πιο φρέσκο, κεφάτο, χαρούμενο, καλογραμμένο και καλοφτιαγμένο έχουν ακούσει τα αυτιά μου αυτές τις δεκαετίες που ακούω μουσική, και όχι μόνο για βιντεοπαιχνίδια.
Rayman Origins – The Lum King | Chest | Shooter – Kazoo | Lums of the Water (Glou Glou) | The Lums’ Dream
Rayman Legends – Mariachi Madness | Gloo Gloo
Επίσης:
Beyond Good and Evil – Propaganda, και το Spanish Bar, το οποίο για χρόνια ήταν το ringtone μου.
Ειδική μνεία για τους:
Stephen Rippy & Kevin McMullan για το Age of Empires II (shhh, ha)
Jim Guthrie για το Superbrothers Sword & Sworcery LP (Unknowable Geometry & And Then We Got Older)
Mike Morasky για το Portal 2 (ναι ναι μπορεί να πείτε Jonathan Coulton αλλά νομίζω ότι όλο το OST του Portal 2 είναι ανώτερο από το Still Alive ή το Want You Gone).
Θα ήθελα να μάθω περισσότερους συνθέτες και αγαπημένη σας μουσική από βιντεοπαιχνίδια, αν και ήδη γνωρίζω ότι δεν είναι το ίδιο αν δεν παίξεις το παιχνίδι πρώτα.
Αλλά, όπως και στις ταινίες, μερικές φορές η μουσική είναι απλά τόσο καλή που μπορεί να αποκτήσει και δική της ζωή, ανεξάρτητα από το έργο για το οποίο γράφτηκε αρχικά. Οπότε, διδάξτε με!