REVIEW: ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ

Το φαράγγιΤο φαράγγι by Ioanna Karystiani
My rating: 2 of 5 stars

Το Φαράγγι είναι ένα βιβλίο το οποίο πραγματεύεται τις οικογενειακές σχέσεις και τα ανείπωτα μυστικά 7 αδερφιών ηλικίας από 50κάτι μέχρι 70φεύγα τα οποία είχαν υποσχεθεί ότι κάποια στιγμή όλοι μαζί θα βρίσκονταν για να περπατήσουν ένα φαράγγι στην γεννέτειρα τους Κρήτη σαν ένα τελετουργικό σμιξίματος.

Για το κάθε αδέρφι αυτή η συνάντηση σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Ο καθένας και η καθεμιά φέρνει άλλα κρυφά με τα οποία η ζωή τους έχει σημαδέψει και ποτέ δεν μοιράστηκαν. Κάποιοι θα βρουν την ευκαιρία να ξαλαφρώσουν από όσα ποτέ τους δεν είπαν στην οικογένεια τους, άλλοι…

Ας μην το τραβάω. Δεν μπορώ να πω ότι απόλασα αυτό το βιβλίο. Το βαρέθηκα πριν τη μέση. Ένιωθα σε κάθε σελίδα ότι πολύ απλά δεν είχε γραφτεί για τα δικά μου μάτια και τα δικά μου βιώματα. Ήταν μια εξιστόρηση του πώς «η γενιά του Πολυτεχνείου», ή «της Μεταπολίτευσης», όπως την αποκαλεί η «νεολαία», έχει καταλήξει σήμερα· τα βάσανα των ζωών αυτής της συγκεκριμένης ομάδα ανθρώπων που πλέον βλέπουν τις ζωές τους στα χρόνια της κρίσης να κατρακυλάνε στη μιζέρια κι εκείνες των παιδιών τους να μην έχουν καν από κάπου να κατρακυλήσουν.

Ως μοναχοπάιδι, με πολύ μικρο σόι, μια λιγότερο μοιρολατρική ή θλιψεοφετιχιστική οπτική γωνία από αυτή της συγγραφέος -γιατί κι αυτή για τη γενιά της έγραψε- και όντας το λιγότερο καμιά 5άρα χρόνια μικρότερος από τα παιδιά των πρωταγωνιστών του βιβλίου, τα βιωματικά στοιχεία που θα αναγνώριζαν οι 60άρηδες για τους οποίους είναι αυτό το βιβλίο πολύ απλά δεν με άγγιξαν. Δηλαδή, ήταν ενδιαφέρον, αλλά μόνο για την ιστορία, για να μπορώ να ρίξω μια ματιά στις ζωές αυτών των Ελλήνων οι οποίοι με πολλούς τρόπους, ψυχολογικά και πρακτικά, κουβαλάνε το πρόσφατο παρελθόν και αντιπροσωπεύουν το παρόν της γηραιάζουσας χώρας μας.

Αλλά και σε αυτό, στο ιστορικο-κοινωνικολογικό του κομμάτι -το ίδιο που μου κεντρίζει το ενδιαφέρον όταν χαζεύω παλιές ελληνικές ταινίες για τους γνώριμους αγνώριστους δρόμους, τα κουρέματα, τους ιδιωματισμούς, και απλά αδιαφορόντας για την πλοκή- ούτε υπό αυτό το πρισμά με άγγιξε η γραφή της κας. Καρυστιάνη. Ούτε τα επτά αδέρφια δεν μπορούσα να τα ξεχωρίσω, πόσο μάλλον παιδιά, ξαδέρφια και λοιπή οικογένεια, ούτε το γλαφυρό, προφορικό της στυλ μου έκανε κλικ. Ένιωθα σαν όλοι να μιλάνε με την φωνή της συγγραφέως, ίσως επειδή στο βιβλίο δεν υπήρχαν εισαγωγικά για τους διαλόγους α λα Σαραμάγκου, αλλά σίγουρα επειδή όλοι οι χαρακτήρες μου έδιναν την αίσθηση ότι ήταν πολλαπλές προσωπικότητες του ίδιου ατόμου.

Η ειρωνία είναι ότι αυτό το βιβλίο ήταν δώρο από τον πατέρα μου. Όταν τον ρώτησα γιατί μου το πήρε, η απάντηση του ήταν ότι του το πρότειναν. Όμως το ότι ο πατέρας μου δεν ξέρει τα γούστα μου στα βιβλία θα μπορούσε να είναι κι αυτό κομμάτι μιας αντίστοιχης εξιστόρησης κάποιας οικογένειας με προβλήματα επικοινωνίας σε κάποιο εναλλακτικό εξιλαστήριο Φαράγγι. Άλλωστε, με τον πατέρα μου ανέκαθεν πηγαίναμε πεζοπορίες μαζί.

View all my reviews

ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΧΑΛΟΓΟΥΙΝ

Και η πιο ομορφες κολοκυθες σαπιζουν τελικα. Και τοτε ειναι ακομα τρομακτικοτερες!
Και η πιο ομορφες κολοκυθες σαπιζουν τελικα. Και τοτε ειναι ακομα τρομακτικοτερες!

Πριν δυο χρόνια έγραψα αυτο το ποστάκι στο οποίο παρέθετα τις σκέψεις μου για το Halloween και την ερώτηση «τι ακριβώς γιορτάζουμε στις 31/10», τουλάχιστον στην Ελλάδα.

Είναι δυο-τρία ακόμα πράγματα τα οποία θα ήθελα να προσθέσω σε αυτό που έγραψα τότε.

Πιθανότατα μέσα σε λίγα χρόνια το Halloween να γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο, όπως τα Χριστούγεννα. Θα έχει ακολούθησει μια διαδικασία μίμησης η οποία έχει ως βάση της όχι τους ανθρώπους, αλλά τον κόσμο του φανταστικού και τα νέα μέσα. Δεν γνωρίζω ποια διαδικασία ακολουθούσε ιστορικά ένα έθιμο ώστε να περάσει από μια κουλτούρα στην άλλη (θα είχε πολύ ενδιαφέρον να το μελετήσουμε στα Βαλκάνια αυτό, όπου έχουμε πολλά κοινά έθιμα και παραδόσεις). Δεν γνωρίζω π.χ. ποια ήταν η αφετηρία της λατρείας των ηλιοστασίων και πώς μετακύλησαν από την βαθιά προϊστορία στις σύγχρονες μέρες στη μορφή των Χριστουγέννων ή του Jani (Αϊ Γιαννη), το οποιο γιορτάζεται παραδοσιακά με τη μια ή την άλλη μορφή σε όλη την Ευρώπη—για άλλους μη-Ευρωπαϊκούς πολιτισμούς δεν γνωρίζω.

Είμαι σίγουρος ότι μέσω της μίμησης, τότε όπως και τώρα, τέτοιες γιορτές μεταδίδονταν από μια κυρίαρχη κουλτούρα σε άλλες. Για πρώτη φορά όμως αυτή η κυρίαρχη κουλτούρα έχει δυνητικά τη δύναμη να αγγίξει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Εντάξει, δεν περιμένω Κινέζους, Ρώσους, Σαουδάραβες, Ινδούς, Σύρους, Νιγηριανούς, Σουδανούς, Μαροκινούς ή Τζαμαϊκανούς να ασπαστούν με την ίδια ευκολία το Halloween όπως πολιτισμοί όπως ο δικός μας, αλλά ίσως από αυτό φαίνεται πιο ξεκάθαρα πόσο επιρρεπείς είμαστε σαν ελληνική κοινωνία στην κυρίαρχη ιδεολογία και κουλτούρα, αφού δεν έχουμε κάτι να αντιπαραβάλουμε ως ζωντανό έθιμο το οποίο οι νέοι θα θέλουν συνειδητά να ακολουθούν.

Δεν το θέτω σαν πρόβλημα, το θέτω σαν παρατήρηση.


Το Día de los Muertos τείνει να γίνει Halloween για τους ψαγμένους που λένε ότι δεν τους αρέσει το Halloween—λέω εγώ, έχοντας επίγνωση ότι πριν 2 χρόνια έγραψα ότι μου αρέσει αυτή η γιορτή. Συνεχίζω να το προτιμώ απ’ το Halloween, αλλά όσο το έθιμο διαδίδεται χωρίς να μεταδίδεται η ουσία του, για μένα χάνεται. Γίνεται απλά Απόκριες το φθινόπωρο.


Είναι ενδιαφέρον πως, ταυτόχρονα με τον τρόπο που γιορτάζεται το Halloween σε όλο τον κόσμο, ακόμα κι εκεί όπου αποτελεί πραγματικό έθιμο, χάνεται όλο και περισσότερο η πραγματική σχέση των ανθρώπων με τον θάνατο, τους νεκρούς, την ασθένεια και το μακάβριο—και όχι, η θέαση ταινιών τρόμου δεν μετράει. Μόλις πρόσφατα (στην Ουρουγουάη) είδα για πρώτη φορά ανθρώπινο πτώμα. Ήταν ένας κύριος γύρω στα 60 που φαινόταν να είχε πνιγεί στο Río de la Plata. Δεν μπορούσα να σταματήσω να κοιτάζω.

Έχω δει πολλά ψεύτικα πτώματα σε πάρα πολλές οθόνες τα οποία είχαν ως στόχο να αγγίξουν αυτή την ευαίσθητη χορδή. Αγγίχτηκε τόσο πολύ που έχασα την ευαισθήσια μου, ή τίποτα δεν μπορεί να εξομοιώσει αυτή την επαφή με τον πραγματικό θάνατο;

Δεν αποκλείω ότι για αυτόν τον λόγο, λόγω της απώθησης και αποσύνδεσης απ’ τα πιο υπερβατικά, βρίσκουμε πιο ελκυστική αυτή τη θεματολογία, αλλά και ταυτόχρονα κρατάμε τις αποστάσεις μας: ώστε να μην χρειαστεί στ’ αλήθεια να θυμηθούμε τον θάνατο και την παροδικότητα της δικής μας ζωής όσο κι αυτών που αγαπάμε. Γιατί είναι γεγονός ότι ζούμε τελείως θανατοφοβικά. Παριστάνουμε και ζούμε λες και ήμασταν αθάνατοι. Για την ακρίβεια, ο θάνατος έχει φτάσει κι έχει ξεπεράσει τα όρια του ταμπού για το είδος μας, το οποίο παινεύεται ότι αξίζει να κερδίσει τον θάνατο—επί των πτωμάτων όλων των υπολοίπων, φυσικά.


Όπως έχω γράψει κι άλλες φορές, όχι, δεν είμαστε ο καρκίνος της Γης, γιατί η Γη δεν θα πεθάνει από εμάς (τουλάχιστον αυτό θέλω να ελπίζω, δεν έχω τις γνώσεις να το πω με σιγουριά, αν μπορούμε να υποκριθούμε ότι κάποιος με γνώσεις θα μπορούσε να μας απαντήσει με σιγουριά). Αλλά κάλλιστα θα μπορούσαμε να διακριθούμε ως ένας γαμημένος ιός. Έρπης, γιατί όχι. Δύσκολο να πεις από πού μας κόλλησε η Γη και ποια καυτή νύχτα απ’ ολες δεν έλαβε προφύλαξη.


Τελικά, στο κάτω-κάτω της γραφής, να σας πω κάτι, εντάξει. Φτάνει. Ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι γουστάρει και ό,τι τον ή την γεμίζει. Δεν θα πω τι είναι καλό και κακό, ούτε θα υποκριθώ ότι καταλαβαίνω πώς λειτουργούνε οι άνθρωποι, ή πώς και γιατί μιμούμαστε, ή ότι αυτό που γίνεται με το Halloween είναι λάθος, ή ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Υπάρχει.  Και μόνο για χαβαλέ να βγαίνει η άλλη, ντυμένη σέξι τέρας του Φρανκενστάιν, χωρίς ούτε καν να σκέφτετα να τιμήσει τους νεκρούς προγόνους της, αυτό είναι απολύτως σεβαστό, και μακάρι να περάσει πολύ καλά.

Τι, θα της την πω που εκμεταλλεύεται αυτή την περίσταση να χαρεί τη ζωή, τη δικιά της ζωή, έτσι όπως τέλος πάντων αυτή θέλει να την χαρει;Τα πράγματα κυλάνει, η στορία συνεχίζεται, σήμερα είμαστε αύριο δεν είμαστε, οι κουλτούρες μας αλλάζουν κάθε μέρα, μόνο για να ξαναλλάξουν την μεθεπόμενη κ.ο.κ. Και τα βρωμερότερα σκατά κάνουν εξαιρετικό λίπασμα, και στα σκατά φυτρώνουν και μαγικά μανιτάρια. Οπότε;

EDIT: Κάτι που διάβασα απ’ τον Ran και με ενέπνευσε (28/10/2015):

October 28. Continuing on Monday’s subject, Anne points out that there non-authoritarian uniforms: “What about hockey, or punk kids, or clowns?” Also we’re coming up on a holiday where people wear costumes. I’ve always liked the occult aspect of Halloween and not the costume aspect. When I think about it, this is because the occult is about transforming physical reality, while costumes are about transforming social reality. To me, physical reality is boring and needs shaking up, while social reality is already too challenging without getting even more shifty.

 

QBDP ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ #9 — БАЛКАНСКИ БРАТЯ (ΜΠΑΛΚΑΝΣΚΙ ΜΠΡΑΤΙΑ)

Εδώ το .mp3.

10 μήνες μετά αυτό το επεισόδιο! Τουλάχιστον δεν κλείσαμε χρόνο. Το γράφημα ημερομηνία λήψης/ημερομηνία δημοσίευσης ξαναπήρε την κατιούσα (αυτό είναι καλό, κι ας ακούγεται το «κατιούσα»–katyusha?–σαν κάτι το κακό)!

Σε αυτό το επεισόδιο που ηχογραφήσαμε σε ένα μπαράκι του Βελιγραδίου με τη Δάφνη, συζητήσαμε και αναρωτηθήκαμε:

  • γιατί οι Έλληνες σνομπάρουν τους Βαλκάνιους γείτονες και αδερφούς τους.
  • γιατί αξίζει σαν προορισμός η ευρύτερη περιοχή, και ειδικότερα με το Balkan FlexiPass.
  • πόσο ειρωνικό που σε κάθε χώρα το μόνο σίγουρο είναι οι εθνικιστές και ότι παντού πιάνονται από τα ίδια αστεία πράγματα.
  • τι κοινά έχουν οι Βούλγαροι με τους Σέρβους και πώς η Βουλγαρία θα μπορούσε να είχε γίνει μέρος της Γιουγκοσλαβίας.
  • πέτυχε ο κομμουνισμός της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο;
  • ανήκουν τα Βαλκάνια στην ΕΕ;
  • γιατί δεν είναι η Σερβία στην ΕΕ;
  • συγκρίνονται τα τραίνα του ΟΣΕ με τα τραίνα της Ρουμανίας;
  • γιατί το Βελιγράδι είναι από τις ομορφότερες πόλεις ever.
  • γιατί η ζωή στα Βαλκάνια μας έκανε να δούμε το κομμάτι της Ελλάδας σε αυτό το μεγάλο παζλ διαφορετικά.
  • τελικά πού πέρασα καλύτερα, στην Δανία ή στην Βουλγαρία;
  • πώς μια πολιτική ένωση των Βαλκανικών λαών ή των Νοτιοευρωπαϊκών λαών φαντάζει πιο λογική απ’ότι μία όπου από την μία έχεις την Δανία, την Γερμανία και την Ολλανδία κι απ’την άλλη την Ελλάδα

..και πολλά άλλα, στο πιο πολιτικό επεισόδιο μέχρι τώρα. Απολαύστε! Ο τίτλος σημαίνει «Βαλκανικά αδέρφια», btw. Α, και η λέξη που δεν θυμόμουν: legacy στα ελληνικά: υστεροφημία, θα μπορούσε να είναι μία μετάφραση.

Για περισσότερα, ρίξτε μια ματιά και στο ποστ που έγραψα αφού γυρίσαμε από το ταξίδι μας, Balkan Flexpress.

Και κάτι σχετικά με το μετρό της Αθήνας που αναφέρουμε στο podcast: η Αττικό Μετρό είναι ιδιωτική εταιρία αλλά ήταν απ’ότι φαίνεται μόνο η εταιρία κατασκευής, δεν το διαχειρίζεται αυτή τώρα. Το ερώτημα πάντως παραμένει: θα έπαιρνε λεφτά από την ΕΕ για την κατασκευή της γραμμής 4;

 

 

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ ΤΣΙΠΡΑ

Πολλά άρθρα διαβάζω αλλά κανένα λίγα κάνω repost.

Και άλλες φορές που ήμουν έτοιμος να το κάνω και δεν το έκανα, του Έλικα πάλι ήταν το ποστάκι.

Αυτό καθαρά για το γαμώτο του “shit’s getting real”. Welcome to the 21st century, when human kind first learned that the kind of life the “developed world” enjoyed during the end of the 20th was an illusion, a fluke, not the “end of history”, nor the beginning of humanity’s golden age, just the temporary side-effect of it consuming its host. Καλωσήρθατε στην αποβιομηχανική εποχή!

Είναι άραγε αυτός ο όρος «δόκιμος»; Στα αγγλικά υπάρχει το  deindustrial, στα ελληνικά όμως έχουμε μόνο το μεταβιομηχανικό (post-industrial), το οποίο σημαίνει μεν ότι η κοινωνία δεν είναι πλέον βιομηχανοποιημένη, αλλά υπονοεί ότι έχει αντικατασταθεί με κάτι ανώτερο.

 

REVIEW: ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Περί της καταγωγής των σημερινών ΕλλήνωνΠερί της καταγωγής των σημερινών Ελλήνων by Jakob Philipp Fallmerayer

My rating: 5 of 5 stars

Ανακάλυψα αυτό το βιβλίο σκαλίζοντας την επιφάνεια των απύθμενων βαθών της βιβλιοθήκης της μάνας μου. Γενικά αποφεύγω να το κάνω γιατί είναι σαν να κοιτάζεις τον ήλιο κατάματα: δύσκολο να ψάξεις μέσα σε τόση πολλή και τόσο καλή πληροφορία και να μην χαωθείς. Εκείνη τη μέρα όμως ένιωθα τυχερός, όπως όταν πατάω την δεύτερη επιλογή στο Google, κάτι το οποίο και στις δύο περιπτώσεις δεν κάνω συχνά.

Εν πάσει περιπτώσει, η μάνα μου έμαθε για τον Φάλμεραϋερ όταν πήγε στην Γερμανία, πριν την πρώτη μετάφραση του βιβλίου στα ελληνικά το 1984, δηλαδή περισσότερα από 150 χρόνια μετά τη συγγραφή του. Ήταν όταν άρχισε να ανακαλύπτει την «εναλλακτική», λιγότερο εξευγενισμένη, πολύ πιο ενδιαφέρουσα και πολύ πιο ανθρώπινη εκδοχή της ιστορία της χώρας μας και των κατοίκων της, μια ιστορία πιο αληθοφανής σχετικά με το ποιοι ήταν, ή δεν ήταν, οι πρόγονοι μας. Περίπου όταν έφτασα στην ίδια ηλικία αρχισα να την ανακαλύπτω κι εγώ.

Χρόνια τώρα μου λέει κάθε φορά με έναν θαυμασμό στα μάτια της ίδιο με τον δικό μου τώρα πως το χωριό απ’το οποίο καταγόταν ο παππούς Αθανασόπουλος, κάπου κοντά στα Καλάβρυτα, λεγόταν τον παλιό καιρό Κόκοβα. Αυτό ήταν πριν μετονομαστεί στο πιο ελληνικό Κλειτορία. Την ίδια τύχη είχαν πολλά–περισσότερα απ’όσα φανταζόμαστε εσείς κι εγώ–τοπωνύμια στην Ελλάδα, των οποίων τα σλαβικά ονόματα δεν ηχούσαν καλά στα καθαρευουσιάνικα, αρχαιολατρικά αυτιά των Ελλήνων του προπερασμένου αιώνα. Δεν νομίζω ότι αυτοί οι κύριοι αναρωτήθηκαν ποτέ ποιος πρωτοέμεινε στην Κόκοβα, που σήμαινε «κότα» σε κάποια μεσαιωνική σλάβικη γλώσσα, ή αν οι κάτοικοι του χωριού είχαν παραμείνει ως τότε Σλάβοι.

Πώς και δεν ξέρουμε περισσότερα για την κατάλυση της ηπειρώτικης Ελλάδας απ’τους Σλάβους τον 6ο αιώνα; Πώς είναι δυνατόν να νομίζουμε σοβαρά ότι έχουμε ως επι το πλείστον αρχαιοελληνικό αίμα, ή τουλάχιστον να το νομίζουν αυτό πολλοί νεοέλληνες; Πώς είναι δυνατόν να υποτιμούμε τόσο ξεδιάντροπα την βαθιά ιστορία του τόπου μας και να την αναγάγουμε σε μερικούς κιτς αφορισμούς στην καλύτερη των περιπτώσεων; Μα θα μου πείτε, τι περίμενα; Είναι γνωστό ότι γενικότερα οι άνθρωποι δεν φημιζόμαστε για τις ικανότητες μας να μπορούμε να μάθουμε απ’το παρελθόν, ή ακόμα και να μπορούμε να το κοιτάξουμε και να το αναλογιστούμε λαμβάνοντας υπ’όψη τα δικά μας προσωπικά φίλτρα αλλά και αυτά της εποχής και της κυρίαρχης κουλτούρας. Ελάχιστους ξενίζει ότι όπου και να πας, και ανάλογα το πού είσαι, θα ακούσεις μια διαφορετική εκδοχή για το ποιος είναι ο αρχαιότερος λαός στον κόσμο. Μου θυμίζει κάτι Αυστραλούς ερευνητές που λένε πως οι αρχαιότεροι προγονοί μας δεν ξεκίνησαν από την Αφρική, όπως εικάζει η πιο δημοφιλής θεωρία σήμερα, αλλά από την… ναι, θα το πάρει το πόταμι, απ’την Αυστραλία. Από ένα σημείο και μετά δεν έχει καν σημασία ποιος έχει δίκιο, αλλά ότι τους περισσότερους τους παρακινεί η ανάγκη να είναι αυτοί ο εκλεκτός λαός και όχι άλλος.

Για να επιστρέψουμε στο βιβλίο: χωρίς αμφιβολία είναι ένα σημαντικό πόνημα το οποίο πιστεύω θα έπρεπε να συζητηθεί περισσότερο στην σύγχρονη Ελλάδα απ’ότι έχει συμβεί μέχρι τώρα, απλά και μόνο γιατί παραθέτει σπάνιες πηγές που ρίχνουν λίγο περισσότερο φως στο ποιοι πραγματικά είμαστε και το τι σήμαινε το να είσαι Έλληνας την 2ης χιλιετία. Ο Φάλμεραϋερ έχει κατακριθεί πολύ (έλα δεν το πιστεύω!) αλλά ακόμα δεν έχω δει σοβαρά αντεπιχειρήματα, μόνο φασιστομπλόγκ όπως αυτό (δείτε και το σχόλιο μου κάτω κάτω, για να μην αναφέρω την περίφημη «έρευνα του DNA»… mein Gott) να τον κράζουν και να τον καταδικάζουν με την παραδοσιακή άλλωστε ταμπέλα-πασπαρτού του «ανθέλληνα».

Ανθέλληνας: χαρακτηρισμός ο οποίο σημαίνει, όπως έχω μάθει πια από την εμπειρία χρόνων, όλους αυτούς που συνωμοτούν για να μην επιτρέψουν στην αρχαία φυλή των Πελασγίων να κατακτήσουν τον κόσμο όπως θα συνέβαινε αν δεν υπήρχαν αυτοί για να μας σταματήσουν. Μπόνους πόντοι αν οι ανθέλληνες είναι και Εβραίοι, οι οποίοι, ω τι ειρωνεία, έχουν μια παρόμοια κοσμοθεωρία με τους εξτρέμ έλληνες η οποία πηγάζει μέσα από την ίδια την θρησκεία τους, αλλά τουλάχιστον η δική τους Judaism vs The World πεμπτουσία ύπαρξης δικαιολογείται από τους διωγμούς τους που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Ή μήπως διώκονταν γιατί πάντα θεωρούσαν τον εαυτό τους «εκλεκτό»; Παρακαλώ εισάγετε ρητό για αυγά και κότες και ποιος έκανε ποιον.

Αλλά φυσικά: οτιδήποτε σκάει την εθνική ψευτοπερηφάνια όπως τα μυτερά νύχια σκάνε ένα μπαλόνι, δεν μπορεί να εξεταστεί σοβαρά από όσους έχουν πιστέψει τυφλά στον μύθο της δικής τους εξοχότητας. Είμαι σίγουρος ότι ελάχιστοι απ’όσους έχουν γνώμη για το Περί της καταγωγής των σημερινών Ελλήνων έχουν ιδέα τι ακριβώς γράφει και ποια είναι τα επιχειρήματα που περιέχονται μέσα του. Ούτε το 1830 ήξεραν, όταν στον δρόμο έκραζαν τον Φάλμεραϋερ χωρίς να έχουν διαβάσει το βιβλίο καθώς δεν υπήρχε μετάφραση και κανείς δεν καταδεχόταν να την γράψει για 150 χρόνια, ούτε τώρα.

Η κριτική κατα του Φάλμεραϋερ την οποία δέχομαι πάντως είναι ότι ήταν καθεστωτικός μές την αντικαθεστωτικότητα του αντιφιλελληνισμού του. Με άλλα λόγια, παρ’όλο που ο φιλελληνισμός ήταν πολύ τρέντυ για την πολιτική διανόηση της εποχής, ο Φάλμεραϋερ ήταν συντηρητικός «αυτοκρατορικός» και κατα των επαναστάσεων. Ήταν υποστηρικτής του Όθωνα (η τελευταία παράγραφος του βιβλίου εξυμνεί τον πρώτο βασσιλιά της Ελλάδας μάλλον επειδή ήταν Βαυαρός, και ο Φάλμεραϋερ έκρινε ότι μόνο ένας Γερμανός θα είχε τα προσόντα για μια τόσο σοβαρή και υψηλού κύρους δουλειά) και γενικότερα περισσότερο με τον Μέτερνιχ και λιγότερο με τον Καποδίστρια, αν με πιάνετε. Αλλά τα πολιτικά του πιστεύω δεν θα έπρεπε να επηρεάζουν το πώς εμείς βλέπουμε και αξιολογούμε την εγκυρότητα της έρευνας του. Έστω ότι ήταν ανθέλληνας, λοιπόν, ό,τι κι αν αυτό σημαίνει. Τι έχουμε να πούμε για τις παραπομπές του, για την επιχειρηματολογία του; Αν μη τι άλλο, ο τύπος έκανε σοβαρή δουλειά για την εποχή του και κοιτώντας την καθαρά λογικά, την πιστεύω. Ειμαι σίγουρος ότι υπάρχουν ανακρίβειες στο έργο αλλά δεν έχει πολλή σημασία: καμία ανακρίβεια στα στοιχεία του δεν θα επαρκούσε για να ανατρέψει ολόκληρο του το επιχείρημα.

Ήδη έχω γράψει πολλά αλλά θα μπορούσα να γράψω άλλα τόσα κι άλλα τόσα γι’αυτό το θέμα. Ίσως το βλέπω πιο καθαρά γιατί, όντας μισός αυστραλός, δεν περιορίζομαι από την «καθαρότητα» του ελληνικού αίματος, την ίδια καθαρότητα βλέμματος η οποία από άλλους πολύ πιο «καθαρούς» από μένα ερμηνεύεται ως έλλειψη πατριωτισμού. Νομίζω ότι αυτό το βιβλίο, αν και δεν αξίζει 5 αστεράκια ως πόνημα, είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα του σήμερα. Μέσα σε λίγες προτάσεις μπορεί να χτυπήσει απίστευτα πολλά νεύρα, και πιστεύω ακράδαντα ότι τέτοια είναι τα έργα που ακριβώς πρέπει να διαβάζονται και να συζητιούνται περισσότερο από τα υπόλοιπα που απλά συμφωνούν με όσα είναι κοινώς αποδεκτά. Κι όποιος αντέξει.

Θέλω να μάθω την ιστορία της Κόκοβας, στην τελική, όχι της Κλειτορίας.

View all my reviews

Review: Ένας κόσμος ανάποδα

Ένας κόσμος ανάποδαΈνας κόσμος ανάποδα by Eduardo Galeano

My rating: 5 of 5 stars

Η ανάπτυξη

Μια γέφυρα δίχως ποτάμι.
Ψηλές προσόψεις κτιρίων δίχως τίποτε από πίσω.
Ο κηπουρός ποτίζει το πλαστικό γρασίδι.
Κυλιόμενες σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά.
Ο αυτοκινητόδρομς που μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τόπους, που εξαιτίας του έχουν καταστραφεί.
Η οθόνη της τηλέορασης δείχνει μια τηλεοπτική συσκεύη που περιέχει μιαν άλλη τηλεοπτική συσκευή μέσα στην οποία υπάρχει μια τηλεοπτική συσκευή.

Ο ήλιος δύει στα τέλη του αιώνα

Είναι δηλητηριασμένο το χώμα που θα μας σκεπάσει ή θα μας εξορίσει.
Δεν υπάρχει πια αέρας, παρα μόνο δυσαρέσκεια.
Δεν υπάρχει πια βροχή, παρα μόνο όξινη βροχή.
Δεν υπάρχουν πια πάρκα, παρα μόνο parkings (εκτός από το πάρκο στη Ναυαρίνου).
Δεν υπάρχουν πια κοινωνίες, παρα μόνο ανώνυμες εταιρίες.
Εταιρίες στη θέση των εθνών.
Καταναλωτές στη θέση των πολιτών.
Πολεοδομικές περιοχές αντί για πόλεις.
Δεν υπάρχουν άνθρωποι, παρα μόνο κοινό.
Δεν υπάρχει πραγματικότητα, παρα μόνο διαφήμιση.
Δεν υπάρχουν οράματα, παρα μόνο τηλεοράσεις.
Όταν θαυμάζουμε ένα λουλούδι συνήθως λέμε: «Τι ωραίο, είναι σαν πλαστικό».


Χάρτης της υδρογείου

         Η γραμμή του ισημερινού δεν περνάει από τη μέση του χάρτη της υδρογείου που μας μάθαιναν στο σχολείο. Περισσότερο από μισό αιώνα πριν, ο Γερμανός εξερευνητής Άρνο Πέτερς παραδέχτηκε αυτό που όλοι έβλεπαν αλλά κανείς δεν έλεγε: ο βασιλιάς της γεωγραφίας ήταν γυμνός.
         Ο χάρτης της υδρογείου που μας δίδασκαν έδειχνε να είναι τα δύο τρίτα του κόσμου στο Βορρά και το ένα τρίτο στο Νότο. Στο χάρτη εκείνο, η Ευρώπη είναι μεγαλύτερη από τη Λατινική Αμερική, παρότι στην πραγματικότητα η Λατινική Αμερική έχει τη διπλάσια επιφάνεια από την Ευρώπη. Η Ινδία φαίνεται πιο μικρή από τη Σκανδιναβία, παρότι είναι τρεις φορές μεγαλύτερη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς καταλαμβάνουν στο χάρτη περισσότερο χώρο από την Αφρική, ενώ στην πραγματικότητα μόλις και μετά βίας φτάνουν τα δύο τρίτα της αφρικανικής ηπείρου.
         Ο χάρτης ψεύδεται. Η παραδοσιακή γεωγραφία κλέβει το χώρο, όπως η ιμπεριαλιστική οικονομία κλέβει τον πλούτο, όπως η επίσημη ιστορία κλέβει τη μνήμη και η τυπική κουλτούρα κλέβει το λόγο.

Ο εν λόγω χάρτης του Peters, με τις εκτάσεις χωρών και ηπείρων ακριβείς.

Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, δεν μπορούσα να σταματήσω να σημειώνω και να υπογραμμίζω. Κάθε δεύτερη αράδα είναι γεμάτη νόημα, συνδέσεις, αποκαλύψεις και θίξεις για το τι πραγματικά είναι ανάποδο στον κόσμο. Η ματιά του Ουρουγουανού συγγραφέα ξεκινάει από τη Λατινική Αμερική του 1998 και εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, όταν τα πράγματα δεν φαινόντουσαν τόσο σκούρα όσο σήμερα κι ο κόσμος ακόμα ζούσε τη μετασοσιαλιστική μέθη. Σήμερα, θα μπορούσαμε κάλλιστα να αντικαταστήσουμε μερικά ονόματα μέσα στο κείμενο και αυτόματα οι ιστορίες του χρέους, του μίσους, της ληστείας και της αποχαύνωσης να μιλάνε για την Ελλάδα του 2013. Τίποτα δεν έχει αλλάξει στα χρόνια που μεσολάβησαν· μάλιστα, όσα θίγει ο Γκαλεάνο έχουν απλά ενταθεί και παγκοσμιοποιηθεί περισσότερο, οι αδικίες έχουν χτυπήσει νέες αποχρώσεις του κόκκινου κι αυτό κάνει το βιβλίο τόσο πιο επίκαιρο. Είναι πολύ πετυχημένο νομίζω ότι το βιβλίο τελειώνει με τις γραμμές: Ο συγγραφέας σταμάτησε το γράψιμο αυτού του βιβλίου τον Αύγουστο του 1998. Αν θέλετε να μάθετε τη συνέχεια να ακούτε, να βλέπετε και να διαβάζετε καθημερινά τις ειδήσεις.

Δεν είναι εύκολη ανάγνωση: κάθε κεφάλαιο είναι κι ένα χαστούκι, κάθε στοιχείο (το οποίο δυστυχώς δεν έρχεται με πηγές) άλλο ένα χτύπημα. Θα έλεγα ότι είναι μια εισαγωγή για την κατάσταση του σύγχρονου κόσμου, ένα εγχειρίδιο για την κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική ανισορροπία παντού. Ο γλαφυρός τρόπος που γράφει ο Γκαλεάνο το κάνει ακόμα πιο πολύτιμο, τα μηνύματα που περνάει χτυπάνε πιο γερά.

Το τελευταίο κεφάλαιο τουλάχιστον είναι αισιόδοξο και λίγο ονειροπόλο. Προτιμώ να κρατήσω αυτό παρά να χαθώ στα υπόλοιπα απαισιόδοξα και φριχτά κεφάλαια, όσο καλά κι αν είναι για υπογράμμιση. Διαβάστε το εδώ. Επίσης online μπορείτε να βρείτε και άλλα αποσπάσματα του βιβλίου εδώ.


View all my reviews

Mήπως είσαι πολυπολιτισμικός και δεν το ξέρεις;

Το παρακάτω κείμενο το βρήκα δημοσιευμένο στους Νέους Ορίζοντες, μια τοπική εφημερίδα της Νέας Σμύρνης, τεύχος Ιανουαρίου 2013. Διαβάζοντας το χαμογέλασα, συμφώνησα, αναφώνησα «ναι ρε φίλε!» όπως και «πες τα!» και τελικά αποφάσισα να το αναδημοσιεύσω. Απλά: αν έγραφα αυτό το άρθρο εγώ δεν θα μπορούσα ποτέ να τα έχω πει καλύτερα. Επομένως, δεν μπορώ παρα να το φιλοξενήσω και εδώ.


Ένα μικρό τεστ, για να συνειδητοποιήσουμε, πόσο η γνώση μας είναι εξαρτημένη από τη γνώση όλης της ανθρωπότητας και ότι τελικά, κάθε προσπάθεια για μια εθνική “καθαρότητα” ισοδυναμεί με το σκοτάδι της ναζιστικής πολιτιστικής τέφρας.

ΜΗΠΩΣ ΕΙΣΑΙ «ΠΟΛΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ»

ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟ ΞΕΡΕΙΣ;

Το γεγονός ότι ο κλασσικός Ελληνικός πολιτισμός είναι μία από τις βάσεις όλου του σύγχρονου κόσμου είναι μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Η επιστήμη, η φιλοσοφία, το θέατρο, η δημοκρατία, έχουν σφραγίσει για πάντα την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας. Από τη στιγμή, λοιπόν, που σήμερα, ακόμα και ο πιο απόμακρος από τα προηγμένα κέντρα πολιτισμός, είναι αναμεμειγμένος σε κάποιο βαθμό με τον ελληνικό, σημαίνει ότι η πλειονότητα της υφηλίου είναι πολυπολιτισμική. Το ζήτημα είναι, εμείς οι Έλληνες, τι είμαστε; Για παράδειγμα εσύ, που διαβάζεις αυτό το κειμενάκι, είσαι «πολυ-πολιτισμικός» ή όχι ;

Πριν απαντήσεις, σου υπενθυμίζουμε τα εξής:

Φοράς παπούτσια, μια παλαιολιθική εφεύρεση, που την αποκαλείς με ένα περσικό όνομα ( pāpuš, pa=πόδι + puş = κάλυμμα) και επίσης ένα παντελόνι που το εφηύραν οι Σκύθες κι εσύ το ονομάζεις με μια λέξη που προήρθε από το όνομα ενός χαρακτήρα της Ιταλικής Κομμέντια ντελ Άρτε, του Pantalone (δηλαδή Πανταλέων ). Φοράς βρακί, και αν είσαι από την Κρήτη, βράκες, που έχουν όνομα λατινικό (braccae) και είναι ένα ένδυμα, που οι Ρωμαίοι και οι Έλληνες το είδαν να το φοράνε οι Γαλάτες και οι Γερμανοί, ενώ δένεις στο λαιμό σου μια γραβάτα κροατική (χρβάτσκα). Οι τσολιάδες που θαυμάζεις φοράνε τη φουστανέλλα, που ήταν η φορεσιά των Βλάχων, Αλβανών κι Ελλήνων πολεμιστών και παράνομων, όπως την ξανασχεδίασε ο γερμανός ράφτης του Όθωνα (μίνι, πάνω από το γόνατο). Σήμερα, φοράς μπλου τζην, που υπήρξε επινόηση ενός Γερμανο-εβραίου ράφτη της Αμερικής, του Λεβί-Στράους, κατασκευάζεται από ένα ύφασμα που εφευρέθηκε στη Φλωρεντία και βάφεται με ένα χρώμα μπλε λουλακί (indigo, ελλ. ινδικόν),που τα αρχαία χρόνια το ανακάλυψαν οι Ινδοί.

Το εθνικό σου φαγητό, ο μουσακάς, έχει αραβικό όνομα (mussaka, σημαίνει φρέσκο) και δημιουργήθηκε στο παλάτι του Οθωμανού Σουλτάνου από γνώστη της Γαλλικής κουζίνας, εξού κι η μπεσαμέλ. Το άλλο σου αγαπημένο και πασίγνωστο Ελληνικό έδεσμα, ο gyros, ή ντονέρ, προέρχεται από τους οθωμανούς (doner= γυρίζει), που κι αυτοί τον δανείστηκαν από τον Αραβικό στρατό.

Τρως ντομάτες, πατάτες, καλαμπόκι, σοκολάτα και φραγκόσυκα και καπνίζεις, συνήθειες που πήρες από τους ινδιάνους της Αμερικής. Πίνεις κρασί που πρωτοεμφανίστηκε τα προϊστορικά χρόνια κάπου στον Καύκασο και σου αρέσει η μπύρα που είναι εφεύρεση των νεολιθικών κατοίκων της Μεσοποταμίας. ενώ πίνεις αφέψημα από καβουρντισμένους σπόρους καφέ, μια επινόηση των μουσουλμάνων σούφι του Μεσαίωνα. Τρως ψωμί, που επίσης είναι μια νεολιθική εφεύρεση των Μεσοποτάμιων, οι οποίοι, χιλιάδες χρόνια πριν από τους Έλληνες, (τουλάχιστον πριν από αυτούς που μιλούσαν ελληνικά) έκαναν την Νεολιθική και τη Γεωργική επανάσταση και εκτός των άλλων, επινόησαν την καλλιέργεια των δημητριακών, το άροτρο, το δρεπάνι, την ιστιοπλοΐα κι ακόμα τη γραφή, τους γραπτούς νόμους, τη γραφειοκρατία, τον στρατό, τη στρατιωτική στολή και το ιερατείο.

Τραγουδάς πάνω σε μουσικές κλίμακες, που οι αρχαίοι Έλληνες πήραν από γειτονικούς λαούς (μιξολύδιος, φρύγιος κλπ), τις προσέθεσαν στις δικές τους, και έτσι γεννήθηκε η κοινή ανατολική παράδοση. Οι πρόγονοί σου ανάπτυξαν την μουσική αυτή, όχι μόνοι τους, αλλά μαζί με όλους τους λαούς μιας περιοχής που ξεκινάει από το Σεράγιεβο και φτάνει ως την Ινδία και τη Βόρειο Αφρική.

Δίπλα σου ζουν τα μέλη μιας φυλής που ξεκίνησε από την βόρεια Ινδία γύρω στο 500 μ.Χ. για να φτάσει στα Βαλκάνια, και να πολιτογραφηθούν Έλληνες. Είναι οι Τσιγγάνοι, που οι οργανοπαίχτες τους αποτέλεσαν για αιώνες τη ραχοκοκαλιά της εθνικής σου μουσικής. Μπορεί να σου αρέσει, ειδικά αν είσαι από την Ήπειρο, το δημοτικό πολυφωνικό πεντατονικό τραγούδι, που ίδιο έχουν και οι Αλβανοί, και που δεν ανήκει αποκλειστικά ούτε σε μας ούτε στους Αλβανούς, αλλά έλκει την καταγωγή από τα προϊστορικά χρόνια, δηλαδή, πριν από την εθνογένεση των λαών της περιοχής.

Το εθνικό σου παραδοσιακό όργανο, το κλαρίνο, είναι το κλαρινέτο της Δυτικής συμφωνικής ορχήστρας, μια εφεύρεση ενός Γερμανού κατασκευαστή βασισμένη πάνω στο Γαλλικό πνευστό σαλιμό. Παίζεις τουμπελέκι, που είναι όργανο αραβικό. Χορεύεις τσάμικο που το χορεύουν και οι Τσάμηδες της Αλβανίας, χασαποσέρβικο, που βασίζεται σε σέρβικο ρυθμό και ζειμπέκικο, που είναι ο χορός μιας αρχαίας φυλής της Μικρασίας και που σήμερα τον χορεύουν και οι Τούρκοι της Σμύρνης. Η γιαγιά σου ίσως άκουγε σμυρναίικα τραγούδια, που προέρχονται από την ανατολίτικη παράδοση των μακάμ, που έχει στηριχτεί στη Βυζαντινή και άλλες ανατολίτικες παραδόσεις, αλλά κυρίως αναπτύχθηκε από Τούρκους, Εβραίους, Αρμένηδες και Έλληνες μουσικούς στην Οθωμανική Κωνσταντινούπολη. Εσύ ή οι γονείς σου, τη δεκαετία του 60, άκουγες μουσικές επιτυχίες, που δεν ήταν παρά Ινδικά τραγούδια με Ελληνικό στίχο, όπως π.χ. το Αυτή η νύχτα μένει (ulfat ka saaz chhedo) Μου λέτε να μη κλαίω (Yamma,yamma), το Καρδιά μου καμένη (Από την ταινία Mother India) και πάρα πολλές άλλες.

Ακούς, επίσης, μπλουζ και ραπ, ενώ εσύ ή οι μεγαλύτεροι συγγενείς σου χορεύουν τάνγκο, ρούμπα, σάμπα, τζαζ, ροκ, κλπ, δηλαδή ρυθμούς των αρχαίων κατοίκων της Αφρικής, όπως την διαμόρφωσαν οι σκλάβοι απόγονοί τους παρέα με τους ισπανόφωνους και τους Γερμανοεβραίους συνθέτες της Αμερικής και, μετά, μαζί με τους μουσικούς όλης της Γής. Το πιάνο που ακούς ή παίζεις είναι μια εξέλιξη του ευρωπαϊκού εκκλησιαστικού οργάνου, το οποίο ήταν ένα δώρο των Βυζαντινών στη Δύση, που προήρθε από την ύδραυλη, εφεύρεση του Κτησίβιου του Αλεξανδρέως, αλλά που οι συμπατριώτες μας δεν το χρησιμοποιούσαν. Η θεωρία των συγκερασμένων οργάνων που, αν είσαι μουσικός, χρησιμοποιείς, είναι δημιούργημα της Δυτικής Ευρώπης. Άραγε πόσο Ελληνικό τραγούδι ακούς και πόσο Αγγλικό ή Αμερικάνικο; Πόσα Ελληνικά συγκροτήματα και πόσα Αγγλικά; Και πόσο Ελληνικό σινεμά βλέπεις και πόσο Αμερικάνικο, Γαλλικό, Κινέζικο και Ιρανικό; Και πόσα ξένα σήριαλ στην τηλεόραση;

Υποθέτουμε, ότι σαν υπέρμαχος του Ελληνικού πολιτισμού που ίσως είσαι, γνωρίζεις πολύ καλά το Ελληνικό θέατρο, και ξέρεις απ’ έξω, τόσο τα έργα των αρχαίων ποιητών, (Αντιγόνη, Οιδίποδα, Ευμενίδες, Όρνιθες) όσο και των σύγχρονων, του Καμπανέλλη, του Κεχαΐδη και άλλων. Στη σκηνή, όμως, βλέπεις να παίζονται και έργα ξένων, του Σαίξπηρ, του Μολιέρου ή του Μπρέχτ. Άλλωστε πολλοί Έλληνες συνθέτες έχουν μελοποιήσει ποιήματα ξένων, του Λόρκα, του Μπρένταν Μπήαν, του Λόπε ντε Βέγκα, που σήμερα τραγουδιούνται σαν Ελληνικά τραγούδια.

Όταν ήσουν μικρός, σου διάβαζαν τα παραμύθια του Γκρίμ, του Άντερσεν και της Σέλμα Λάγκερλεφ, που τα είδες και στο σινεμά σαν κινούμενα σχέδια της Αμερικάνικης εταιρείας του Ντίσνεϋ ή στην τηλεόραση σαν γιαπωνέζικες παραγωγές, που σχεδιάζονται στην Κίνα. Και αργότερα, διάβασες σε μετάφραση ή σε κόμικς τους Άθλιους του Ουγκώ, τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες, ή το Μόγλη του Κίπλιγκ.

Είναι πια σαφές το μήνυμα, αλλά συνεχίζουμε:

Μαθαίνεις πολεμικές τέχνες που ήρθαν από την Ιαπωνία και την Κίνα (κουγκ-φου, ται-τσι, καράτε, τζούντο, αικίντο). Ίσως κάνεις γιόγκα που είναι μια πανάρχαια θρησκευτική Ινδική πρακτική. Παρακολουθείς ένα παιχνίδι που οι νόμοι του φτιαχτήκανε το 1850 στην Οξφόρδη και παίζεται με μπάλα, που την επινόησαν δύο υποδηματοποιοί στη πόλη Ράγκμπυ της Αγγλίας. Παίζεις σκάκι, ένα παιχνίδι που ήρθε από την Ιταλία, που εκεί έφτασε από τις χώρες του Ισλάμ, αλλά κατάγεται από ένα παρόμοιο ινδικό παιχνίδι, που το έλεγαν τσατουράνγκα, ενώ η τράπουλα και τα χαρτιά που παίζεις, πρωτοεμφανίζονται στην Κίνα των Τάνγκ, τον ένατο αιώνα. Το καλοκαίρι πας διακοπές στα ελληνικά νησιά, και θαυμάζεις τους ανεμόμυλους, μία εφεύρεση από το ισλαμικό Αφγανιστάν.

Τα πρώτα Συντάγματα του κράτους σου είναι αντιγραφή των Γαλλικών και το νομικό σύστημα του κράτους σου στηρίζεται στο Ρωμαικό δίκαιο όπως κωδικοποιήθηκε στην Γαλλία του Ναπολέοντα. Αναγνωρίζεις τα Δικαιώματα του Ατόμου και του Πολίτη, όπως βγήκαν μέσα από τη Γαλλική Επανάσταση, που τα ιδανικά της επηρέασαν όλο τον κόσμο αλλά και τους κοντινούς σου προγόνους, όταν ξεκινούσαν τη δική τους Επανάσταση του 1821. Και πολλοί συμπατριώτες σου, έχουν ενστερνιστεί φιλοσοφικές ιδέες, που, εκτός από τον Πλάτωνα τον Αριστοτέλη ή τον Καστοριάδη, είναι παρμένες κι από τον Κάντ, τον Χέγκελ ή τον Μάρξ.

Το Ευαγγέλιο της θρησκείας σου είναι Εβραϊκό και έχεις ένα Θεό που έχει Εβραϊκό όνομα, Ιησούς, όπως και πολλές χιλιάδες συμπατριώτες σου, οι οποίοι ονομάζονται Ηλίας, Ιάκωβος, Ιωάννης, Μαρία, αλλά και Άδωνις, που είναι επίσης σημιτική λέξη συγγενής με το Εβραϊκό adonai, που σημαίνει Θεός (και δεν προέρχεται από το αρχαιοελληνικό…άδω ,τραγουδάω, που γράφεται με υπογεγραμμένη, αγράμματε ναζιστή Γεωργιάδη).

Στους πολέμους και τις Επαναστάσεις οι πρόγονοί σου πολεμούσαν χρησιμοποιώντας την πυρίτιδα, στα ταξίδια σου προσανατολίζεσαι με την πυξίδα, ενώ γράφεις σε χαρτί, χρησιμοποιείς χαρτονομίσματα, πετάς την Καθαρή Δευτέρα χαρταητό, τρώς και πίνεις από σκεύη πορσελάνης, και το καλοκαίρι η γιαγιά σου δροσίζεται κουνώντας τη χάρτινη βεντάλια, όλα αντικείμενα που εφευρέθηκαν στην Κίνα.

Γράφεις δεκαδικούς αριθμούς που είναι ινδική εφεύρεση, που την έφεραν στη Δύση οι Άραβες στην Ευρώπη, μαζί με έναν καινούριο αριθμό, το Μηδέν. Διαβάζεις εφημερίδες και βιβλία αλλά κι αυτήν την προκήρυξη, με τη βοήθεια μιας ανακάλυψης κάποιου Γερμανού τεχνίτη, του Γουτεμβέργιου, αν και πολύ πριν απ’ αυτόν η τυπογραφία είχε ανακαλυφτεί κι αυτή στην Κίνα. Χρησιμοποιείς τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, μιλάς στο κινητό σου, βλέπεις φωτογραφίες από τη σελήνη, που αν και σε όλα αυτά έχουν συνεισφέρει και οι Έλληνες, δεν είναι επιτεύγματα καθαρά Ελληνικά, ούτε κανενός άλλου έθνους, αλλά του ανθρώπινου γένους συνολικά.

Τέλος, όπως όλοι οι λαοί έχουν ενσωματώσει στο λεξιλόγιό τους χιλιάδες ελληνικές λέξεις, έτσι και εσύ καθημερινά χρησιμοποιείς πολλές λέξεις με ξένη καταγωγή.

σλάβικες (πέστροφα, ρούχο, πιροσκί, βάλτος, βίτσα, γκλάβα, γούνα, ντόμπρος, σβάρνα, στάνη, τσέλιγγας, πογκρόμ, κλπ)

τούρκικες ( Αλάνι, γιλέκο, γιαούρτι, γλέντι, εργένης, ζόρι, καπάκι, κουβάς, καβγάς, νάζι, κέφι, μπαμπάς, καρπούζι, τσάντα, τζάμι, χάλι, φλιτζάνι , κ.ά.)

περσικές (Αχούρι, ντιβάνι, αγγαρεία, μπόλικος, τραχανάς, παράδεισος)

αραβικές ( ελιξίριο, ζενίθ, καλούπι, καμφορά, καραβάνι, κάφρος, λουλάκι, μαούνα, σαφάρι, φουκαράς, αζιμούθιο, άλγεβρα, φιτίλι, αλκαλικός, αλκοόλ, χαντάκι, χάντρα, ζάχαρη, λεμόνι, μαγαζί, σιρόπι, παζάρι, κα).

αλβανικές (Καλαμπόκι, λουλούδι, κοκορέτσι, μπουκιά, σβέρκος, φλογέρα, φλοκάτη, κλπ),

λατινικές ( κάγκελο, κελί, λαρδί, λουκάνικο, φάβα, μανουάλι, κάστρο, πρίγκιπας, κούπα, κανάτα, σκάλα, πόρτα, μαρούλι, μούστος, κώδικας, πένα, μεμβράνη),

ιταλικές (φούστα, κάβος, μπαρκάρω, κουμαντάρω, σινιάλο, κουνιάδος, κουμπάρος, μαραγκός, πιλότος, μουστάρδα, καραμέλα, κομπόστα, κρέμα, πάστα, σαλάτα, κουφέτο, σαλάμι),

γαλλικές (Μπλε, καφέ, ροζ, ζακέτα, καμπαρντίνα, μαγιό, ταγέρ, καρό, γκαρνταρόμπα, δαντέλα, μακιγιάζ, σαλόνι, κρέπα, αφίσα, μπαλάντα, ρεσιτάλ, ντοκιμαντέρ, σουξέ, πιόνι, φαβορί, τουρνουά, καλοριφέρ, κοντέρ, ρουλεμάν ),

αγγλικές (κάμερα, ραντάρ, τούνελ, πουλόβερ, σερίφης, θρίλερ, κλόουν, σίριαλ, χόμπι, χιούμορ)

τσιγγάνικες (πουρός, τζάσε, χάφτω)

ινδικές (βεράντα, ζούγκλα, μπάνγκαλοου, πυτζάμα) ,

λέξεις φυλών από τα πέρατα του κόσμου (τατουάζ, ταμπού, τοτέμ, κανό, καγιάκ, μπούμερανγκ) και πολλές άλλες.

Μετά λοιπόν από αυτά, μπορείς να απαντήσεις μόνος σου στο ερώτημα αν είσαι και εσύ πολυ-πολιτισμικός ή όχι.

Στην περίπτωση που θα παραδεχτείς, ότι, ναι, είσαι και συ πολυπολιτισμικός, ουσιαστικά, παραδέχεσαι ότι είσαι άνθρωπος. Γιατί εμείς , τα μέλη του είδους homo sapiens sapiens, που ανήκουμε στους Μεγάλους Πίθηκους, είμαστε το κατεξοχήν έλλογο πρωτεύον, που παράγει πολιτισμό και μάλιστα, ένα πολιτισμό, που δεν μένει ποτέ στα όρια των ομάδων, που κατά καιρούς συγκροτούμε, αλλά διαχέεται σε όλον τον πλανήτη. Γιατί τελικά, η συλλογική μάθηση, δηλαδή η ικανότητα μέσω της γλώσσας να μαθαίνουμε πράγματα από άλλους λαούς και άλλες εποχές, είναι το μόνο πράγμα που μας ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα.

Μπορεί, πάλι, να νοιώθεις, ότι αυτά τα δάνεια σε μειώνουν προσωπικά, επειδή η ύπαρξή τους αμφισβητεί την ανωτερότητα του Ελληνικού Πολιτισμού, άρα και τη δική σου ανωτερότητα. Σ’ αυτή την περίπτωση, σημαίνει ότι έχεις πέσει θύμα της ακροδεξιάς προπαγάνδας, που είναι στη βάση της μια ιδεολογία κόμπλεξ, μίσους και έλλειψης κάθε πραγματικής καλλιέργειας. Μιας ιδεολογίας που προέρχεται από άξεστους ανθρώπους, αγράμματους, ανιστόρητους, ανελλήνιστους και ανέραστους, που μπερδεύουν τη μοναδικότητα του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού (και κάθε πολιτισμού) με το νεοναζιστικό μηδενισμό. Ψεύτες, που, σαν το ίνδαλμά τους, τον Χίτλερ, εξυψώνουν δήθεν τη κλασσική Ελλάδα, αλλά περιφρονούν το μεγαλύτερο επίτευγμά της, την Άμεση Δημοκρατία. Ανθρωπάκια, που κάτω από την περιφρόνηση που δείχνουν απέναντι σε όλους τους ξένους, κρύβουν την παντελή άγνοια της δικής μας κουλτούρας, της κλασικής και κυρίως της Νεοελληνικής, λόγιας και λαϊκής, που είναι μια κουλτούρα φιλοσοφημένη, ανθρώπινη, ερωτική, αντιστασιακή και εξεγερσιακή, για την οποία εμείς είμαστε περήφανοι. Όσοι σήμερα καταγγέλλουν τον «πολυπολιτισμό» και ψάχνουν μια Ελληνική «καθαρότητα», είναι φασίστες, που αν είχαν εκείνοι την απόλυτη εξουσία, τους δημιουργούς του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού θα τους είχαν κλείσει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως η χούντα του Παπαδόπουλου και η ψευτο-εθνικοφροσύνη τα χρόνια της Μακρονήσου. Και τότε, η Ελλάδα που θα είχαμε, θα μπορούσε να περιγραφεί μόνο με το σύνθημα: Ελλάς ίσον τέφρα.

Όσο για τον πολιτισμό της Κλασσικής Ελλάδας, δεν ανήκει στους αστοιχείωτους νεοναζί «εθνικιστές», αλλά ούτε και αποκλειστικά σε μας, στους υπόλοιπους Έλληνες. Ανήκει στην ανθρωπότητα, της οποίας είναι βασικό θεμέλιο, αλλά όχι το μοναδικό, και κυρίως, ανήκει σε όλους τους ανθρώπους, Έλληνες και ξένους, σε όσους τον γνώρισαν, τον αγάπησαν και τον εξέλιξαν.

ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Πηγη:athens.indymedia.org


Δική μου αναδημοσίευση από Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών.

Review: Ψωμί, παιδεία, ελευθερία

Ψωμί, παιδεία, ελευθερία (Η Τριλογία της Κρίσεως, #3 )Ψωμί, παιδεία, ελευθερία by Petros Markaris

My rating: 3 of 5 stars

Γενικά δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα τα αστυνομικά. Αυτό όμως μου άρεσε γιατί διαδραματίζεται σε μια Ελλάδα μιας εναλλακτικής (ή απλά μελλοντικής) πραγματικότητας στην οποία η δραχμή ξανάρθε, οι πληρωμές στάθηκαν, και η ζωή συνεχίστηκε. Το βιβλίο πιάνει αρκετά σφαιρικά θα έλεγα την κατάσταση της χώρας σήμερα: κατα πόσο φταίει η μεταπολίτευση για την κρίση, κατα πόσο τα φάγαμε εμείς, τι έκανε ακριβώς η γενιά του Πολυτεχνείου και με τον τρόπο του δείχνει ότι η ρήση «πενία τέχνας κατεργάζεται» δεν είναι καθόλου τυχαία· σε αυτό ελπίζουμε εμείς που τώρα καλούμαστε να καθαρίσουμε τα σκατά και να αερίσουμε το σπίτι.

Πρωταγωνιστής του βιβλίου ο αστυνόμος Χαρίτος, ο οποίος ακούω ότι έχει εμφανιστεί και σε άλλα βιβλία του Μάρκαρη. Με έκανε να συμπαθήσω τους μπάτσους λίγο περισσότερο, και με αυτό εννοώ πως από εκεί που νόμιζα πως όλοι είναι φασίστες, μετά το βιβλίο πιστεύω πως απλά οι περισσότεροι είναι φασίστες, χωρίς αυτό να αποκλείει και τους μερικούς συμπαθητικούς που είναι λιγότερο γουρούνια/δολοφόνοι και περισσότερο δημόσιοι υπάλληλοι, φταίχτες όχι σε λιγότερα αλλά ούτε και περισσότερα απ’ότι όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες που έζησαν την τελευταία 40ετία. Ο Χαρίτος είναι ο αντιπρόσωπος αυτής της μερίδας του πληθυσμού και δυστυχώς είναι και ο μόνος χαρακτήρας στο βιβλίο ο οποίος είναι συμπαθητικός ή έστω τα χαρακτηριστικά του και ρόλος του στο βιβλίο ήταν κάτι περισσότερο από μια μουτζούρα.

Οι υπόλοιποι χαρακτήρες ήταν αδιάφοροι και τα πολλά επίθετα των συνάδερφων μπάτσων του Χαρίτου με μπέρδευαν. Θα μπορούσε άραγε να υπάρχει μια ειρωνεία σε αυτό; Είπαμε, δεν είμαι φίλος τους είδους οπότε ίσως να μην έχω συνηθίσει απλά σε ένα καστ αποτελούμενο από επίθετα που τελειώνουν σε -ίδης, -άκης και -ετζής.

Γενικά ωραίο βιβλίο το οποίο μου άρεσε σίγουρα περισσότερο για το στοιχείο της εναλλακτικής πραγματικότητας του που είναι τόσο κοντά σε όλα όσα ξέρει καλά όποιος ζει στην Ελλάδα του 2013.

View all my reviews

Τρία άρθρα για τον υπαρκτό νεοελληνικό εκφασισμό

Χρυσή Αυγή και ο Φόρος Προστιθέμενης Απογοήτευσης, του Γιώργου Πήττα (ΤVXS)

Θυμάμαι το προπερασμένο θέρος.
Εκείνο των Αγανακτισμένων.
Εκείνο των τεράστιων συναθροίσεων, των λαϊκών συνελεύσεων, των  πρωτόγνωρων αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών, των διαφόρων πολιτών που ρητόρευαν επί παντός, των Οικονομολόγων που εξηγούσαν τις περιπλοκότητες, τις ερωτήσεις που πέφτανε βροχή και ήσαν συχνά ευφυέστατες.
Των κατασκηνωμένων σε πλατείες ανθρώπων από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και αλλού, που επιχειρούσαν να ζήσουν, έστω για λίγο, μία εναλλακτική καθημερινότητα που κάπως, τους έφερνε λίγο πιο κοντά στο πως θα έπρεπε να είναι οι άνθρωποι απανταχού.

«Εγώ δεν είμαι φασίστας…», του Θύμιου Καλαμούκη (Ελληνοφρένεια)

Όποτε από την ραδιοφωνική εκπομπή, χαρακτηρίσω φασίστες όσους στέλνουν ξενοφοβικά, ρατσιστικά μηνύματα, δέχομαι έναν καταιγισμό μηνυμάτων, από ίδιους ή και άλλους, που με κομψό αλλά κυρίως άκομψο τρόπο, σημειώνουν ότι αυτοί δεν είναι φασίστες, αλλά «είναι έλληνες», ή είναι εθνικιστές προσπαθώντας να διαχωρίσουν τον φασιστικό τρόπο σκέψης, από τον δικό τους τρόπο σκέψης.

Για τον επιμελή σχολιαστή και σύμφωνα με τα ερμηνευτικά λεξικά, σίγουρα υπάρχουν κάποιες αμυδρές διαφορές, μεταξύ του ακροδεξιού, του ρατσιστή, του ξενόφοβου, του φασίστα. Τις διαφορές τις γνωρίζω, αλλά εδώ που φτάσαμε το τελευταίο που με απασχολεί είναι η ακρίβεια των χαρακτηρισμών.

Η Χρυσή Αυγή στη ζωή μου, της insomnia (blog)

ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012

Σήμερα,πριν απο  δύο ώρες περίπου,πήρα τα παιδιά μου και πήγαμε  στο κεντρικό κατάστημα του χωριού. Ναι,έχουμε τη χαρά να ζούμε σε χωριό.Επίνειο. Προάστιο,Πείτε το όπως θέλετε. Δεν παύει να είναι  το Ουζούν Αλή για τους παλιούς

Σήμερα,όπως και κάθε άλλη μέρα,περπάτησα τα ίδια στενά  με τα παιδιά μου .Στον δρόμο συναντήσαμε άλλα παιδιά απο το ίδιο σχολείο,κάπως μεγαλύτερα.

Σήμερα,για πρώτη φορά απο το 1992 που ζώ  σε αυτή τη χώρα,δέχτηκα ευθεία απειλή χωρίς καμμία απολυτως αιτία.

Γιατί δεν βγάζει κανείς τα παιδιά του έτσι; Ιδέες για αρχαιοελληνικά ονόματα

Αντρικά:

Ωρίων, Σείριος, Ηριδανός, Περσέας, Ηράκλειτος (για τους φίλους Κλης, όπως απ’το Ηρακλής), Οδυσσέας (πραγματικά μου κάνει εντύπωση που δεν το έχουν περισσότεροι αυτό το όνομα), Περικλής, Αριστοφάνης (για τους φίλους… funny-ς! Αχα, καλό εεε;), Αιόλος,
Ουρανός

Γυναικεία:

Γαία (πολύ χίπικο αλλά να μας), Μήτιδα, Ανδρομέδα, Καλυψώ, Περσεφόνη, Ήρα (το έχω δει μόνο σαν υποκοριστικό του Καλομ-οίρα -_-), Ουρανία, Πλειόνη, Αλκυόνη, Μαία

to be continued