Ρεμπετολογία: Εικοσιτέσερις παράγραφοι μονότονης φλυαρίας by Ēlias Petropoulos
My rating: 4 of 5 stars
Αυτό το βιβλίο το βρήκα από έναν τύπο ο οποίος είχε στήσει ένα τραπεζομάντιλο στο πεζοδρόμιο στην παραλία του Φαλήρου και πούλαγε τα παλιά του βιβλία. Μου είπε ότι η Ρεμπετολογία ήταν πολύ καλό, από τον γνωστό εθνογράφο Ηλία Πετρόπουλο. Μου φάνηκε όντως καλή ιδέα να δώσω μόνο 3 ευρώ για να διαβάσω για τους ρεμπέτες, είναι άλλωστε μια πτυχή της ιστορίας που με ενδιαφέρει: οτιδήποτε σχετικό με την «άγραφη» ιστορία του ελληνισμού εντός κι εκτός Ελλάδας με ενδιαφέρει. Του έδωσα τα τρία ευρώ και το πήρα, μαζί με τον Λύκο της Στέππας του (Χ)Έσσε.
Το βιβλίο αυτό, με θέμα τους ρεμπέτες, γράφτηκε το 1989, την χρονιά που γεννήθηκα, στο Παρίσι, και πρωτοεκδόθηκε στα Γερμανικά. Οι πολλαπλές αναφορές ήδη θα έλεγα μου ταιριάζουν γάντι. Δεν είναι διεξοδικό, αφού είναι μόνο 101 σελίδες με εικόνες και τεράστια γραμματοσειρά. Αλλά είναι απόδειξη πως ένα ενδιαφέρον βιβλίο δεν χρειάζεται να είναι πολύ μεγάλο για να σε κάνει να σκεφτείς· μια αναφορά είναι αρκετή για να βάλεις το μυαλό σου να αναρρωτηθεί. Συχνά η εικόνα των ρεμπετών εξιδανικεύεται πλέον κι επιλέγεται να αναδειχθεί η χασικλίδικη τους πλευρά, η ελεύθερη, παράνομη ζωή που συχνά κατήυθηναν και φυσικά η μουσική και οι χοροί τους. Όμως τι ξέρουμε για το τι φόραγαν, την σχέση τους με τον έρωτα (και τις διαδεδομένες ομοφυλοφιλικές τους σχέσεις — όπως έλεγαν, άλλο εραστής άλλο θυληπρεπής «πούστης»), την αργκό τους, τα τατουάζ τους, τα όπλα τους και ειδικά την αγάπη τους για τα μαχαίρια –ήταν μαχαιροβγάλτες, γενικά– αλλά και για ακριβώς αυτή την μουσικοχορευτική παράδοση τους που μας έχει μείνει σήμερα;
Το γεγονός ότι όσα χόρευε, τραγουδούσε αλλά και τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούσε, μια εντελώς περιθωριακή για την εποχή της ομάδα, είναι σήμερα σε βαθμό αχώριστο συνδεδεμένα με την σύγχρονη ελληνική ταυτότητα, λέει πραγματικά πάρα πολλά για την άγνοια που έχουμε για την πραγματική μας πολυπολιτισμική ιστορία και είναι μόνο ενδεικτικά της έλλειψης ενδιαφέροντος για την ανακάλυψη του ποιοι πραγματικά είμαστε.