Ένας κόσμος ανάποδα by Eduardo Galeano
My rating: 5 of 5 stars
Η ανάπτυξη
Μια γέφυρα δίχως ποτάμι.
Ψηλές προσόψεις κτιρίων δίχως τίποτε από πίσω.
Ο κηπουρός ποτίζει το πλαστικό γρασίδι.
Κυλιόμενες σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά.
Ο αυτοκινητόδρομς που μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τόπους, που εξαιτίας του έχουν καταστραφεί.
Η οθόνη της τηλέορασης δείχνει μια τηλεοπτική συσκεύη που περιέχει μιαν άλλη τηλεοπτική συσκευή μέσα στην οποία υπάρχει μια τηλεοπτική συσκευή.
Ο ήλιος δύει στα τέλη του αιώνα
Είναι δηλητηριασμένο το χώμα που θα μας σκεπάσει ή θα μας εξορίσει.
Δεν υπάρχει πια αέρας, παρα μόνο δυσαρέσκεια.
Δεν υπάρχει πια βροχή, παρα μόνο όξινη βροχή.
Δεν υπάρχουν πια πάρκα, παρα μόνο parkings (εκτός από το πάρκο στη Ναυαρίνου).
Δεν υπάρχουν πια κοινωνίες, παρα μόνο ανώνυμες εταιρίες.
Εταιρίες στη θέση των εθνών.
Καταναλωτές στη θέση των πολιτών.
Πολεοδομικές περιοχές αντί για πόλεις.
Δεν υπάρχουν άνθρωποι, παρα μόνο κοινό.
Δεν υπάρχει πραγματικότητα, παρα μόνο διαφήμιση.
Δεν υπάρχουν οράματα, παρα μόνο τηλεοράσεις.
Όταν θαυμάζουμε ένα λουλούδι συνήθως λέμε: «Τι ωραίο, είναι σαν πλαστικό».
Χάρτης της υδρογείου
Η γραμμή του ισημερινού δεν περνάει από τη μέση του χάρτη της υδρογείου που μας μάθαιναν στο σχολείο. Περισσότερο από μισό αιώνα πριν, ο Γερμανός εξερευνητής Άρνο Πέτερς παραδέχτηκε αυτό που όλοι έβλεπαν αλλά κανείς δεν έλεγε: ο βασιλιάς της γεωγραφίας ήταν γυμνός.
Ο χάρτης της υδρογείου που μας δίδασκαν έδειχνε να είναι τα δύο τρίτα του κόσμου στο Βορρά και το ένα τρίτο στο Νότο. Στο χάρτη εκείνο, η Ευρώπη είναι μεγαλύτερη από τη Λατινική Αμερική, παρότι στην πραγματικότητα η Λατινική Αμερική έχει τη διπλάσια επιφάνεια από την Ευρώπη. Η Ινδία φαίνεται πιο μικρή από τη Σκανδιναβία, παρότι είναι τρεις φορές μεγαλύτερη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς καταλαμβάνουν στο χάρτη περισσότερο χώρο από την Αφρική, ενώ στην πραγματικότητα μόλις και μετά βίας φτάνουν τα δύο τρίτα της αφρικανικής ηπείρου.
Ο χάρτης ψεύδεται. Η παραδοσιακή γεωγραφία κλέβει το χώρο, όπως η ιμπεριαλιστική οικονομία κλέβει τον πλούτο, όπως η επίσημη ιστορία κλέβει τη μνήμη και η τυπική κουλτούρα κλέβει το λόγο.
Ο εν λόγω χάρτης του Peters, με τις εκτάσεις χωρών και ηπείρων ακριβείς.
Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, δεν μπορούσα να σταματήσω να σημειώνω και να υπογραμμίζω. Κάθε δεύτερη αράδα είναι γεμάτη νόημα, συνδέσεις, αποκαλύψεις και θίξεις για το τι πραγματικά είναι ανάποδο στον κόσμο. Η ματιά του Ουρουγουανού συγγραφέα ξεκινάει από τη Λατινική Αμερική του 1998 και εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, όταν τα πράγματα δεν φαινόντουσαν τόσο σκούρα όσο σήμερα κι ο κόσμος ακόμα ζούσε τη μετασοσιαλιστική μέθη. Σήμερα, θα μπορούσαμε κάλλιστα να αντικαταστήσουμε μερικά ονόματα μέσα στο κείμενο και αυτόματα οι ιστορίες του χρέους, του μίσους, της ληστείας και της αποχαύνωσης να μιλάνε για την Ελλάδα του 2013. Τίποτα δεν έχει αλλάξει στα χρόνια που μεσολάβησαν· μάλιστα, όσα θίγει ο Γκαλεάνο έχουν απλά ενταθεί και παγκοσμιοποιηθεί περισσότερο, οι αδικίες έχουν χτυπήσει νέες αποχρώσεις του κόκκινου κι αυτό κάνει το βιβλίο τόσο πιο επίκαιρο. Είναι πολύ πετυχημένο νομίζω ότι το βιβλίο τελειώνει με τις γραμμές: Ο συγγραφέας σταμάτησε το γράψιμο αυτού του βιβλίου τον Αύγουστο του 1998. Αν θέλετε να μάθετε τη συνέχεια να ακούτε, να βλέπετε και να διαβάζετε καθημερινά τις ειδήσεις.
Δεν είναι εύκολη ανάγνωση: κάθε κεφάλαιο είναι κι ένα χαστούκι, κάθε στοιχείο (το οποίο δυστυχώς δεν έρχεται με πηγές) άλλο ένα χτύπημα. Θα έλεγα ότι είναι μια εισαγωγή για την κατάσταση του σύγχρονου κόσμου, ένα εγχειρίδιο για την κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική ανισορροπία παντού. Ο γλαφυρός τρόπος που γράφει ο Γκαλεάνο το κάνει ακόμα πιο πολύτιμο, τα μηνύματα που περνάει χτυπάνε πιο γερά.
Το τελευταίο κεφάλαιο τουλάχιστον είναι αισιόδοξο και λίγο ονειροπόλο. Προτιμώ να κρατήσω αυτό παρά να χαθώ στα υπόλοιπα απαισιόδοξα και φριχτά κεφάλαια, όσο καλά κι αν είναι για υπογράμμιση. Διαβάστε το εδώ. Επίσης online μπορείτε να βρείτε και άλλα αποσπάσματα του βιβλίου εδώ.
