Λοιόν σήμερα είχα τα γενέθλια μου. ΟΚ, εξαρτάται πώς ορίζετε το σήμερα. Αν είσαστε από αυτούς τους ενοχλητικούς που επιμένουν κάθε φορά μετά τα μεσάνυχτα να σε διορθώθουν όταν λες «σήμερα», τότε ναι, χτες ήταν τα γενέθλια μου, αφού γράφω τώρα σχεδόν 5 η ώρα το πρωί.
Μου ευχήθηκαν όλοι (ή σχεδόν όλοι :[ ) οι καλοί μου φίλοι, με αρκετούς από τους οποίους ήμασταν μαζί χτες βράδυ που το ρίξαμε σε λίγο, κατα κοινή παραδοχή πετυχημένο, cross-dressing. Γενικά δεν είχα παράπονο. Όμως για κάποιον μυστηριώδη λόγο ένιωσα κάπως ξεχασμένος.
Και κατάλαβα γιατί.
Στο facebook παρατήρησα πως στο καινούργιο timeline κρατάει μέτρημα των ποιων σου έστειλαν μήνυμα την μέρα των γενεθλίων σου. Δηλαδή, σου λέει ότι πχ πριν 3 βδομάδες, στα γενέθλια σου 347 άτομα σου άφησαν μήνυμα για χρόνια πολλά. Ευτυχώς εγώ δεν έχω το τερατούργημα που λέγεται timeline, αν και φοβάμαι ότι σύντομα δεν θα έχω επιλογή.
Μου φάνηκε απλά τραγικό. Απλά τραγικό.
Για το facebook και για πολλές άλλες εφαρμογές (πχ Skype) τα γενέθλια είναι δημόσια πληροφορία· κάτι σαν το όνομα. Το facebook στο κάνει πανεύκολο να ευχηθείς στον άλλον βάζοντας σου φάτσα κάρτα ποιος έχει γενεθλία την ίδια μέρα. Με ένα απλό μήνυμα, μπορείς να ευχηθείς!!! Απλά κι εύκολα. Και ξαφνικά, βλέπεις ανθρώπους που γενικά δεν σου μιλάν –ίσως κι αν τους δεις στον δρόμο να μην χαιρετηθείτε καν– να σου αφήνουν χρόνια πολλά στον Τοίχο. Γιατί; Γιατί είναι εύκολο. Και επικρατεί η λογική του «ε, γιατί να μην το κάνω; Χαμένο δεν θα πάει!»
Πραγματικά, δεν με πειράζει αν κάποιος δεν θυμηθεί τα γενέθλια μου. Δεν προσβάλομαι ή κάτι τέτοιο. Όμως, αντιθέτως, κάτι μισώ: ναι, βλάκα ανώνυμε γνωστέ (στο μυαλό μου έχω κάτι σαν το σήμα των Anonymous συνδυασμένο με διάφορους άκυρους γνωστούς που η επαφή μου μαζί τους είναι κατα κόρον σποραδική και εξ ολοκλήρου ψηφιακή). Ναι, θα ΠΑΕΙ χαμένο. Σου δίνω στο πιάτο την μέρα των γενεθλίων μου κι εσύ μου εύχεσαι και νομίζεις ότι είσαι κι ευγενικός. Θα μου πεις: και τι θέλεις να κάνω!! Να μην σου ευχηθώ; Ναι, ακριβώς αυτό θέλω να κάνεις: γιατί αν μου ευχηθείς επειδή απλά στο βγάζει μπροστά σου μια βάση δεδομένων μαζί με ένα εύχρηστο κούμπι «Wish!» έχει περίπου την ίδια χρησιμότητα με το Γειατικανειςκαλάεσυκαλά. Είναι μια άδεια νοήματος κοινωνική σύμβαση. Αν το κωλοφέισμπουκ δεν ήταν εκεί για να σου πει πότε έχω γενέθλια και το ποιος είμαι (περίπου), ούτε θα ήξερες πότε να μου ευχηθείς αλλά ούτε και τι να μου ευχηθείς. Εδώ έγκειται το κρίσιμο ερώτημα: γιατί είσαι φίλος με άτομα τα οποία δεν ξέρεις, Δημήτρη; Η απάντηση είναι πως, για το φέισμπουκ, δεν έχει σημασία το πόσο ξέρεις τον άλλον. Χα! Για ποιους μας περάσατε, κυρίες μου; Αξιολογικά κριτήρια; Ο μελλοντικός κουμπάρος σου είναι το ίδιο με την γκόμενα που ερωτεύτηκες χτες στο πάρτι ενω ήσουν ντυμένος ο ίδιος γκόμενα, και αυτοί οι δύο είναι ίδιοι με τον συμφοιτητή που βλέπεις πού και πού στον δρόμο, είναι γενικά παράξενος τύπος αλλά τον συμπαθείς. Όλοι είμαστε φίλοι, μια χαρούμενη κιτς παρέα. Και σε μια χαρούμενη κιτς παρέα, τίποτα δεν μπορεί να επιβιώσει εκτός από το ανόητο. Στην χαρούμενη κιτς παρέα, τίποτα απ’όσα εύχεσαι δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα γιατί η χαρούμενη κιτς παρέα ποτέ δεν θα Ξεκολλήσει για να κυνηγήσει την πραγματική ζωή.
Πέρσι είχα κάνει ένα πείραμα εμπνευσμένος και από το αντίστοιχο post του Here’s My Theory. Στο ψεύτικο προφίλ μου είχα βάλει λάθος ημερομηνία (τα γενέθλια μου ήταν η μέρα που δολοφονήθηκε ο Franz Ferdinand στο Σαράγεβο). Όταν η 28η Ιουνίου ήρθε, έλαβα μερικές ευχές. Δεν περίμενα τίποτα διαφορετικό. Αλλά καμία από αυτές τις ευχές δεν ήταν από άτομα τα οποία με ήξεραν ουσιαστικά.
Στο προφίλ που έχω τώρα στο φέισμπουκ, έχω βάλει τα γενέθλια μου να είναι κρυφά για όλους. Μαντέψτε: ο τοίχος μου δεν σπιλεύτηκε ούτε με μία βεβιασμένη ευχή σήμερα. Ταυτόχρονα όμως, ένιωθα ξεχασμένος, όπως προανέφερα. Γιατί δεν με θυμήθηκε κανείς από όλους αυτούς που δεν ανήκουν στον στενότερο κύκλο αγαπημένων ανθρώπων μου; Το φατσοβιβλίο σου δίνει την αίσθηση της κοινότητας με όλους όσους είναι ονλάιν ή είναι φίλοι σου: νιώθεις πως κατα κάποιον τρόπο βρίσκονται στον ίδιο χώρο μαζί σου. Και έτσι, όταν σε αγνοούν ονλάιν, έχεις περισσότερες πιθανότητες να ταυτίσεις αυτή την συμπεριφορά με το πώς θα ήταν αν σε αγνοούσαν αν όντως ήσασταν μαζί στον ίδιο χώρο. Αν είχα τα γενέθλια μου ορατά για όλους θα λάμβανα πολλές ευχές και θα χαιρόμουν, για λίγο, με αυτή την πρέζα ματαιοδοξίας. Θα ήταν όμως μια ψεύτική πρέζα, γεμάτη κενές ευχές που θα πατάγανε σε υποτροφικές σχέσεις. Ένιωσα λίγο αυτό το τρομακτικό «ό,τι δεν είναι στο facebook, δεν υπάρχει καν». Ανατρίχιασα. Και πιστεύω ότι όσο περισσότερο όλοι έχουν τα γενέθλια τους στο facebook, όλοι και λιγότεροι άνθρωποι θα μπαίνουν στον κόπο να θυμούνται ημερομηνίες. Για άλλη μια φορά, ένα τεχνολογικό εργαλείο αμφιβόλου αξίας μας έκλεψε ένα στοιχείο χρησιμότητας από το καλύτερο εργαλείο του κόσμου: το μυαλό μας.
Χτες και σήμερα δεν χρειάστηκε να απαντήσω κουρασμένα σε ψεύτικες ευχές. Το timeline μου δεν θα καταγράψει για πάντα, σαν κάποιου είδους ιστορικό γεγονός άξιο μνήμης, την συλλογή από κούφια «χρόνια πολλά» και «να τα εκατοστήσεις» με ευρηματικότητα και αίσθημα που φλερτάρει με το μηδέν. Απόλαυσα τις αυθεντικές ευχές από ανθρώπους που θα με θυμούνταν, με τον τρόπο τους, ακόμα κι αν εγώ ο ίδιος ξέχναγα ποια μέρα γεννήθηκα σαν σύμπτωμα αποδομισμίτιδας σε τελευταίο στάδιο.
Η καλύτερη ευχή που έλαβα σήμερα ήταν το «Όσα χρόνια θέλεις». Ναι ρε φίλε!
