Οι δημ(ι)οσιογράφοι έχουν απεργία και στην ΝΕΤ έπαιζε απόψε αυτό. Τα σχόλια σχετικά με το πότε είναι πιο χρήσιμη η τηλεόραση, όταν δουλεύει «κανονικά» ή όχι, δικά σας… Και… μου θυμίζει και κάτι άλλο… γραμμένο στα 19 μου… Δεν θέλω να ζω σε αυτόν τον παράλογο κόσμο!
Ένα ντοκιμαντέρ για την παγκόσμια καταστροφή των τροφίμων.Γιατί πετάμε τόσο πολύ; Πώς μπορούμε να σταματήσουμε αυτό το είδος των αποβλήτων;
Εκπληκτικό αλλά αληθινό: Στη διαδρομή από το αγρόκτημα στο τραπέζι , πάνω από τη μισή ποσότητα των τροφίμων καταλήγει στη χωματερή. Το μεγαλύτερο μέρος τους δηλαδή, προτού καν φθάσει στον καταναλωτή!
Ακούγεται άρρωστα παρανοϊκή μια τέτοια σπατάλη όταν ο πλανήτης έχει φτάσει τα 7 δισεκατομμύρια και μεγάλος μέρος του πληθυσμού υποφέρει από πείνα ή ασθένειες που σχετίζονται με τον υποσιτισμό. Όμως ο τομέας της παραγωγής και διάθεσης των τροφίμων μέσα από μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ο οποίος έχει αναπτυχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ενδέχεται να ζει σε άλλον πλανήτη από τον δικό μας.
Δύσκολα μπορεί να εξηγήσει κανείς το γιατί τα σούπερ μάρκετ αποσύρουν και καταστρέφουν ακόμη και τρόφιμα που δεν έχουν λήξει. Το γιατί οι ημερομηνίες λήξης που βάζουν οι εταιρείες γίνονται όλο και πιο σύντομες, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι προσέχουμε την υγεία μας κάθε φορά που πετάμε ένα γιαούρτι που υποτίθεται ότι έληξε χτες. Είναι απλώς ένας τρόπος να ενθαρρύνουν την αγορά και όχι τη κατανάλωση της τροφής που αγοράζουμε. Μάρτυρας αυτής της παράλογης κατάστασης είναι οι κάδοι απορριμμάτων των μεγάλων σούπερ μάρκετ όπου τα μισά τρόφιμα είναι απολύτως κατάλληλα για να φαγωθούν.
Και όταν λέμε στα παιδιά μας να μην πετούν το φαγητό τους γιατί υπάρχουν άλλα παιδιά στον κόσμο που πεινάνε, έχουμε τελικά δίκιο. Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, ακριβώς επειδή πλέον ολόκληρος ο πλανήτης αγοράζει την τροφή του από την ίδια, παγκόσμια αγορά, λιγότερη σπατάλη σημαίνει χαμηλότερες τιμές και άρα περισσότερη τροφή για όλους. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι η τροφή που πετιέται χωρίς να έχει χαλάσει, αρκεί για να θρέψει τους πεινασμένους του πλανήτη τρεις φορές.
Πόσοι ήταν οι γονείς σας; 2. Οι παππούδες σας; 4. Οι προπαππούδες σας; 8. Οι προ-προπαππούδες σας; 16.
Πόσες γενιές μέχρι να φτάσουμε στους 64; Μόνο 7, με μια παλαιότητα περίπου 150 χρόνων, αν υποθέσουμε ότι κάθε γέννηση απέχει από την επόμενη περίπου 20-25 χρόνια. Στις 10 γενιές πίσω, όχι πολύ πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, ο αριθμός φτάνει στους 512. Αν πάμε άλλες 10 γενιές πίσω, αγγίξουμε τις αρχές του 16ου αιώνα, την εποχή που η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν στο απόγειο της δυναμής της με τον Σουλεημάν τον Μεγαλοπρεπη στα ινία της, η Αμερική είχε μόλις αρχίσει να κατακτάται από τους Ισπανούς και ο Μιχαηλάγγελος ίδρωνε κάτω από την οροφή της Καπέλα Σιξτίνα, o αριθμός των προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-παππούδων και -γιαγιάδων (ναι, τα μέτρησα τα προ-) έχει ήδη εκτοξευθεί στους 1.048.576. Με αυτόν τον ρυθμό φυσικά και αν λάβουμε υπ’όψη μας ότι οι άνθρωποι ως είδος υπάρχουμε πάνω από 100.000 χρόνια (κι ας μην μπούμε στην διαδικασία να μετρήσουμε τους προγόνους μας που ήταν ανθρωποειδή, και πριν από αυτόυς τον Κοινό Πρόγονο, και πριν από αυτόν κάποια θηλαστικά, και πριν από αυτόν κάποιο συναψιδωτό και την φάρα του και τελειωμό δεν έχουμε), δεν αργούμε να φτάσουμε στα τρισεκατομμύρια άτομα και ακόμα παραπέρα, αριθμούς που ποτέ δεν είδε η ανθρωπότητα ακόμα και αν βάλουμε όλους τους homo sapiens που έζησαν σε ολόκληρη την ιστορία και προϊστορία της μαζί! Λέγεται μάλιστα ότι όλοι μας καταγόμαστε από μια μικρή ομάδα ανθρώπων οι οποίοι επέζησαν την τελευταία εποχή των παγετών. Η απάντηση σε αυτό το φαινομενικό μυστήριο είναι απλά ότι υπήρχαν πολλές επιμιξίες — επιμιξίες τις οποίες μπορεί να μην θεωρούμε επιμιξίες. Αν ο προπροπροπροπαππούς μου από την μεριά της μάνας μου είναι αδερφός της προπροπροπρογιαγιάς μου από την μεριά του πατέρα μου, αυτό δεν θα το μετράγαμε σαν επιμιξία φυσικά, κ.ο.κ.
Η γενεαλογία μας είναι όσο μυστήρια και μαγική όσο και η ιστορία μας: ξέρουμε, μπορούμε να ξέρουμε τόσο λίγα γι’αυτήν, που τα υπόλοιπα τα γεμίζουμε με την καταπληκτική παλέτα της φαντασίας μας. Όπως κάνουμε με καθετί το άγνωστο και μυστήριο δηλαδή με τα πάντα.
Το πράγμα είναι σίγουρα χαώδες. Θα επιμείνω όμως στον αρχικό αριθμό. 7 γενιές, 64 πρόγονοι. Μου φαίνεται ο τέλειος συνδυασμός ελεγξιμότητας και εγγύτητας με εμάς: πιο μεγάλος και το πράγμα θα ξέφευγε τελείως χωρίς να μπορούμε να νιώσουμε μια συγγένεια με αυτούς τους μακρινούς πρόγονους· πιο κοντά και θα χάναμε το μεγαλύτερο μέρος της μαγείας και της περιπλοκότητας της γενεαλογίας. Για να μην πω ότι το 7 και το 64 είναι ωραίοι, στρογγυλοί, πολιτισμικά ισχυροί αριθμοί που κάθονται καλά στο μάτι, στην αισθητική, και σε αυτό το πράγμα μέσα μας που τσινάει όταν ένα κάδρο είναι στραβό ή που μας κάνει να περιμένουμε με αγωνία για το πότε ο κόκκινος και ο πράσινος φάρος στην είσοδο του λιμανιού θα συγχρονίσουν τις αναλαμπές τους για μια μόνο φευγαλέα στιγμή.
Ας μπούμε στο ζουμί. Απ’όσο έχω προσέξει, στις μέρες μας όταν μιλάμε για γενεαλογία συνήθως μιλάμε με δύο όρους: με δέντρα και με οικογένειες.
Έχω τις ενστάσεις μου, όπως συνήθως.
Fernando Chamarelli -- http://www.galleryad.com/art/archives/art/backroom/fernando_chamarelli_pangea/
Το δέντρο μου φαίνεται περίεργο σαν ιδέα για να περιγράψουμε μια οικογένεια όταν εμείς είμαστε ο κόρμος, όπως στην παραπάνω εικόνα. Το οικογενειακό δέντρο θα μου φαινόταν εντάξει σαν αναπαράσταση αν εμείς ήμασταν ο κορμός, οι ρίζες μας ήταν οι πρόγονοι και τα κλαδιά και τα φύλλα μας ήταν οι απόγονοι. Δεν έχω δει όμως ποτέ ένα τέτοιο δέντρο να χρησιμοποιείται.
Μετά είναι η οικογένεια, ή το επώνυμο. Είναι κάτι σαν την ερώτηση «από πού κατάγεσαι;» Μου πήρε χρόνια να καταλάβω ότι αυτή η ερώτηση μεταφράζεται ως «από πού είναι ο πατέρας σου;» και δεν είμαι σίγουρος αν για όσους με έχουν ρωτήσει το «από την Αυστραλία» θα ήταν αυτό που θα ήθελαν να ακούσουν, παρά την σχεδόν αβάσταχτη ειλικρίνεια της απάντησης! Γεννήθηκα, μεγάλωσα και μένω στην Νέα Σμύρνη, άλλωστε!
Ίσως αυτό να συμβαίνει για τον ίδιο λόγο που τα επώνυμα φέρουν χαρακτηριστικά ονομασίας προέλευσης, πες μου το επώνυμο σου να σου πω ποιος, ή τουλάχιστον από πού, είσαι. Όμως αυτή είναι η μισή αλήθεια — η για την ακρίβεια, πολύ, πολύ λιγότερο από την μισή: το επώνυμο το μοιράζονται μόνο οι άντρες την γενεαλογίας, με όλες τις γυναίκες να χάνονται στην μέσκλα σαν το αλάτι στο νερό. Μάλιστα πολλά από τα οικογενειακά δέντρα μελετάνε την ιστορία της οικογένειας όχι με βάση το άτομο αλλά το όνομα, ειδικά παλιότερα και στις αριστοκρατικές οικογένειες-δυναστίες, προσπαθώντας να βρουν όλους όσους μοιράζονται αυτό το όνομα και είναι συγγενείς ή απόγονοι χωρίς όμως να δίνουν σημασία στις γυναίκες που έμπαιναν (και μπαίνουν) στην οικογένεια μάλλον μόνο εξ αιτίας της ξεκάθαρης αναγκαιότητας του θέματος. Είναι θαρρώ σχετικό άλλωστε πως για μεγάλο μέρος της ιστορίας, σίγουρα της Χριστιανικής και της Ισλαμικής, οι άντρες ήθελαν γιους για να μπορούν να διαιωνήσουν το όνομα τους, την οικογένεια.
Θέλησα λοιπόν να αποδώσω με κάποιον ευφάνταστο τρόπο τα παραπάνω και περισσότερα. Και κατέληξα σε αυτό (όπως θα είδατε και στην κορυφή του άρθρου):
Γιατί μάνταλα;
Τα μάνταλα είναι ακτινωτά συμμετρικά σχήματα, σύμβολα ολότητας, κυκλικότητας και ταυτόχρονα της στιγμής, του μεγαλείου και της μικρότητας του τώρα, τουλάχιστον στην φιλοσοφία που τα γέννησε, τον Ινδουισμό και μετέπειτα στον Βουδισμό. Ο Carl Jung εμπνεύστηκε βαθύτατα από αυτά: ζητούσε από τους ασθενείς του να ζωγραφίζουν μάνταλα και τα χρησιμοποιούσε για να τους διαγνώσει. Πίστευε ότι μέσα στην συμμετρία και στα σχήματα μπορούσε να βρει μια ακολουθία, να βγάλει νόημα πίσω από την χρήση των διάφορων σχεδίων που τα αποτελούσαν. Η μοναδικότητα που εμφανιζόταν ήταν για εκείνον στην ουσία το άτομο.
Αυτή η καθαρή γεωμετρικότητα έχει κάτι όντως το ολοκληρωτικό και καθησυχαστικό· δεν μπορώ να το περιγράψω διαφορετικά. Επιπλέον η ιδέα της επανάληψης και της επέκτασης όπως και το ένα σημαντικό κέντρο, ταιριάζουν γάντι στην γενεαλογία.
Και, βέβαια, τα μάνταλα μπορούν να είναι πολύ όμορφα.
Συμβολισμοί
Οι συμβολισμοί πίσω από την γενεαλογία όπως το μάνταλα θα μας βοηθήσει να τους δούμε είναι πολλοί, και σίγουρα θα είναι θα είναι διαφορετικοί για τον καθένα. Αυτοί που διαλέγω, αυτοί που με ενέπνευσαν προσωπικά, είναι οι παρακάτω:
Ισότητα άντρα-γυναίκας
Μια οποιαδήποτε προ-προγιαγιά είναι το ίδιο σημανική με τον οποιονδήποτε προ-προπαππού…
Υποτίμηση της αξίας του επώνυμου.
Γιατί θα μπορούσε κάποιος, κάπου, να ήταν γυναίκα. Και τότε θα είχα διαφορετικό επώνυμο. Το οποίο θα θεωρούσα εξ ίσου σημαντικό με αυτό που έχω τώρα.
…ακόμα και αν από αυτόν τον προ-προπαππού έχω πάρει το επώνυμο μου.
Αποσύνδεση της οικογενειακής ιστορίας με την ιστορία του επωνύμου.
64 πρόγονοι, 64 ονόματα (εκτός κι αν έχουμε επιμιξίες που αναφέραμε πιο πάνω). Ένα υπερισχύει. Γιατί;
Οι 64 αυτοί άνθρωποι τους οποίους συνέδεσε η υπάρξη σου 170 χρόνια μετά την γέννηση τους, είναι όλοι το ίδιο υπεύθυνοι για την ύπαρξη σου σήμερα.
Ανάδειξη της αξίας του τοπικών ριζών και της μετανάστευσης. Κατάργηση της εθνικής ψευτοψωροπερηφάνιας.
Αν συμπλήρωνα το δικό μου μάνταλα, το ένα τέταρτο θα είχε πολύ «Σμύρνη» μέσα το οποίο θα χανόταν στα βάθη της Τουρκίας (και ποιος ξέρει πού αλλού… ήταν και η Σμύρνη η “Νέα Υόρκη της Ανατολικής Μεσογείου”) και το μισό θα είχε «Αυστραλία», αλλά σιγά-σιγά αυτό θα γινόταν, όσο πιο πίσω πηγαίναμε, σε Αγγλία ή και Ουαλία, αν οι πηγές μου είναι έγκυρες. Ξανά, ποιος ξέρει τι άλλο.
Ποιος ξέρει από ποια 64 διαφορετικά μέρη του κόσμου κατάγομαι;
Έλληνας γεννιέσαι ή Έλληνας γίνεσαι; Χμ… Καλή ερώτηση. Ο πατέρας μου πήρε ελληνική υποκοότητα αφού ζούσε στην Ελλάδα κάτι περισσότερο από 20 χρόνια, οπότε, αυτός τι είναι, Αυστραλός ή Έλληνας; Αντίστοιχα, πολλοί μετανάστες δεύτερης γενιάς, μικροί και μεγάλοι, επιλέγουν να είναι έλληνες γιατί μεγάλωσαν ή και γεννήθηκαν εδώ. Κατα πάσα πιθανότητα, τα παιδιά τους — η τρίτη γενιά– θα αναζητήσουν τις ρίζες που οι παππούδες τους εγκατέλειψαν εξ ανάγκης, ενώ οι ίδιοι θα είναι πλέον έλληνες με τα όλα τους. Αυτό έχει συμβεί άπειρες φορές στην ιστορία της Ελλάδας. Πριν τις αλβανικές μεταναστεύσεις στις αρχές του ’90, είχαν υπάρξει πολλές άλλες πριν πολλούς αιώνες. Το ίδιο και με τους Μικρασιάτες, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν όταν ήρθαν εδώ σαν Τούρκοι και τώρα περηφανεύονται σε πολλές περιπτώσεις για την «μακεδονικότητα» τους, ακόμα και αν οι οικογένειες τους δεν ζουν παρα για 2-3 γενιές στην Μακεδονία, από το 1922 και μετά. Αντίθετα, μπορεί να υπονομευτεί ή να περιοριστεί η προσφυγική τους ιστορία από τους ίδιους, καθώς θα προτιμήσουν να νιώθουν απόγονοι των Μακεδόνων του Αλέξανδρου παρα Πόντιοι, Μικρασιάτες, Καπαδόκες κτλ… Άλλωστε, πρέπει να υπάρχει υψηλή εθνική φρόνηση κόντρα στους απειλητικούς FYROMίτες ή όπως αλλιώς θέλετε να τους πείτε… απλά να θυμάστε ότι μπορεί αυτοί να είναι πιο μακεδόνες από τους μακεδόνες. Όχι ως απόγονοι του Αλέξανδρου ή κάποια τέτοιο θλιβερό παραπλανημένο συμπέρασμα, λες κι οι Έλληνες είναι απόγονοι του Αλέξανδρου, όχι: πιο μακεδόνες από τους μακεδόνες γιατί οι οικογένειες τους μπορεί να μένουν στην Μακεδονία, στην περιοχή που λεγόταν Μακεδονία, για αιώνες. Αν αυτό ακούγεται προβοκατόρικο, τα κατάφερα.
Βέβαια, δεν είναι μόνο οι Μακεδόνες, Αλβανοί, οι Πόντιοι ή πιο πρόσφατοι μετανάστες που αποφάσισαν ότι η Ελλάδα είναι η χώρα τους. Βλάχοι, Αρβανίτες, Βορειοηπειρώτες, Φραγκοσυριανοί (και άλλοι καθολικοί νησιώτες) και πολλοί άλλοι οι οποίοι ήταν και είναι Έλληνες με τα όλα τους, πλέον έχουν μια γεύση μειονότητας στο Ελληνικό κράτος που τόσο προσπαθεί αυτή την στιγμή να διατηρήσει την καθαρότητα του και την Μοναδική Ιστορία του. Στον βωμό του μίσους, των διακρίσεων και των εθνικών κόμπλεξ, θυσιάζουμε ο καθένας την ίδια μας την οικογενειακή παράδοση. Δεν έχουμε ΙΔΕΑ της ιστορίας μας και έτσι πιστεύουμε το πρώτο απλοϊκό παραμύθι! ΑΥΤΟ είναι η εθνική ταυτότητα: η ισοπέδωση, η απλοποίηση. Είναι ένα μαντρί με γνώμονα τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή της ιστορικής άγνοιας. Και όντας ιστορικά αδαείς, μαθαίνουμε να μην σεβόμαστε ή ακόμα να μισούμε, ξανά και ξανά, γενιά παρα γενιά, το διαφορετικό — ένα διαφορετικό με το οποίο σαφώς μπορεί να έχουμε κοινές ρίζες ή ακόμα και να καταγόμαστε από αυτό, λιγότερο ή περισσότερο. Σοφά ήταν τα λόγια του George Bernard Shaw: “Patriotism is, fundamentally, a conviction that a particular country is the best in the world because you were born in it.”, «ο πατριωτισμός είναι, θεμελιακά, η πεποίθηση ότι μια χώρα είναι η καλύτερη στον κόσμο επειδή εσύ γέννηθηκες σ’αυτήν.»
Μια καλύτερη εικόνα της οικογενειακής ιστορίας του καθενός μας μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε λίγο πιο σκεπτικοί προς στους εθνικούς εξωραϊσμούς και στις κιτς απλοποιήσεις, να δούμε ότι ο τόπος της γέννησης μας είναι σημαντικός για την ταυτότητα μας αλλά δεν αποτελεί παρα ένα σημείο στον χρόνο και στον χώρο ο οποίος είναι σημαντικός για εμάς μόνο γιατί είναι ο δικός μας τόπος γέννησης. Και στην εποχή που διανύουμε και που έρχεται, ας μην αφήσουμε η προφορική ιστορία, των μετακινήσεων, του πόνου, της συνύπαρξης και της περιπλοκότητας να χαθούν κάτω από το βάρος των εποποιιών.
Μην αφήνεις κάποιους άλλους να σου επιβάλουν τις ρίζες σου: ανακάλυψε τες μόνος σου ή μόνη σου.
Οι ρίζες μπλέκονται, το παρελθόν είναι μυστήριο και περίπλοκο.
Βέβαια, τα παραπάνω δεν είναι εύκολο να πραγματωθούν. Όσο πιο πίσω πάμε, τόσο πιο γεωμετρικά δύσκολο γίνεται να τους καταμετρήσουμε και να βρούμε τα ίχνη όλων! Ίσως στις επόμενες γενιές, τώρα που καταγράφουμε τα πάντα, να είναι πιο εύκολο για τα εξασέγγονα μας (αν έχουμε, βέβαια, γιατί είναι και το δημογραφικό…) να μας βρουν. Όμως σπάνιες είναι οι περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν τώρα να ξέρουν από που κατάγονταν οι πρόγονοι των προπαππούδων τους. Σπάνια μπορούμε να πάμε πάνω από έναν αιώνα πίσω, πόσο μάλλον δύο, τρεις… Αυτό το μυστήριο, όσο απαγορευτικό είναι, άλλο τόσο αξίζει να το ενστερνιστούμε και στο μάνταλα αυτό φαίνεται… η 7η γενιά μπλέκεται μεταξύ της και αρχίζει το πράγμα να σκουραίνει(;) αισθητά. But that’s just the way it is.
Σαν βγεις στον πηγαιμό για το Παρελθόν…
Δημιουργική ελευθερία.
Θεωρώ πολύ σημαντικό να μπορούμε οποιαδήποτε έκφανση της ζωής να την χρωματίζουμε και να την ομορφαίνουμε όπως ο καθένας νομίζει, ο καθένας να έχει την ελευθερία να δημιουργεί ακόμα και με τα πιο απλά πράγματα.
Τα μάνταλα δεν έχουν πολλούς κανόνες και είναι απλά. Πιστεύω πως δεν χρειάζονται ιδιαίτερες καλλιτεχνικές ικανότητες για να εμπνευστεί κανείς και να γεμίσει το δικό του γενεαλογικό μάνταλα όπως γουστάρει.
To δυσκολότερο για όποιον θελήσει να κάνει την γενεαλογία του μάνταλα, με διαφορά, θα είναι να του δώσει ψύχη και υπόσταση, να είναι ένα έργο τόσο όμορφο, όσο και πλήρες νοήματος, μία πολιτιστική αναπαράσταση η οποία θα αναπαριστά ικανοποιητικά την δική του ιστορία.
Μας έχω εμπιστοσύνη.
Ορίστε ένα κενό μάνταλα στο κυκλικό σχήμα της δεύτερης εικόνας. Εκτυπώστε το, ή ανοίξτε το στο Photoshop και…
…καλές δημιουργίες!
Χρωματίστε με, ζωγραφίστε με, συμπληρώστε με, κάντε με δικό σας...
Οι «πιο κρίσιμες εκλογές μετά την μεταπολίτευση», και χωρίς εισαγωγικά αν προτιμάτε, είναι σχεδόν εδώ. Μερικά σχόλια (πραγματικά, πόσο καλά μπορεί να τα λέει ο νεφέλικας;)
Το ΠΑΣΟΚ θα το ψηφίσει ένα σεβαστό ποσοστό συνανθρώπων μας. Τι πρέπει να τους κάνουμε αυτούς; Πού να τους στείλουμε; Μήπως και αυτούς σε κανένα «κέντρο φιλοξενίας» μέχρι να τους πάρουν κυβερνησείς από άλλα κρατή που σε λίγο θα καταφτάσει το ΔΝΤ και σία για να τους κάνουν την ζωή πιο εύκολη;
Αν και, για να είμαι 100% ειλικρινής, δεν είμαι σίγουρος ότι είναι πολλοί τελικά. Ρίχτε μια ματιά στην διαφορά των παρακάτω βίντεο.
Όπως και με τον Σαμαρά, ίσως να έχουμε την εντύπωση ότι οι μαλάκες εκεί έξω είναι περισσότεροι γιατί συνεχώς φιγουράρουν οι αντιπρόσωποι τους στην τηλεόραση. Λέγεται ότι τα γκάλοπ λένε ψέμματα, ότι φουσκώνουν τα ποσοστά του δικομματισμού. Πάντως, το έχω πει. Κάθε μέρα που περνάει, ανακαλύπτω πόσο πιο χαμηλά μπορεί να πέσει το τι είμαι πρόθυμος να περιμένω από τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζομαι το παρόν χωροχρονικό συνεχές. Τα στοιχειώδη δηλαδή. Ε, υποψιάζομαι ότι την Κυριακή, όσο δύσκολο κι αν ακούγεται αυτό, μπορεί να φτάσω ένα ιστορικό χαμηλό του πόσο λίγα μπορώ να περιμένω από τους Έλληνες.
Άραγε, αν ήμουν στην θέση τους, θα δρούσα διαφορετικά; Είναι εύκολο, είναι αλήθεια, να μιλάς από την θέση ενός ανθρώπου με στοιχειώδη παιδεία και στοιχειώδη αξιοπρέπεια. Αν κι έγω είχα γενηθεί σε ένα τέτοιο περιβάλλον απόλυτης υποταγής και παράδοσης της ελευθερίας μου στις τσέπες ενός βουλευτή ή ενός άλλου ηγέτη, ίσως κι εγώ να έλεγα το τραγούδι τους. Δεν μπορώ να το ξέρω.
Δεν ξέρω τι περισσότερο να πω.
Σύνεση. ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ, δεν θα ακούσω «εμένα δεν με αντιπροσωπεύει κανείς, είμαι κύριος του εαυτού μου» και τέτοιες αναρχικές μικρόμαλακίες. Και μακριά από φασίστες και δικομματικούς, ε! Όχι πως σας φοβάμαι εσάς που θα διαβάζατε αυτές τις γραμμές, σε καμία περίπτωση εκτός από κανέναν-δυο.
ΥΓ: Ισχύει ότι αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι θα ήταν παράνομες. Οι εκλογές παραμένουν ένα συμβολικό δημοκρατικό κατάλειπο μιας κοινωνίας που έχει ξεχάσει τι σημαίνει ο όρος και επιτρέπει την επέκταση της οικονομικής δικτατορίας να καταφτάνει κάθε μέρα με σκληρότερους όρους. Μπορεί όμως ένα περίεργο αποτέλεσμα να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά στην παραπάνω συνειδητοποίηση… ΑΝ βέβαια, η συνειδητοποίηση είναι αρκετή· γιατί, πολύ φοβάμαι πως όλοι περιμένουμε από τους υπόλοιπους να συνειδητοποιηθούν. Σε κάποια φάση όλοι θα είμαστε συνειδητοποιημένοι αλλά δεν θα αλλάζει τίποτα γιατί όλοι θα περιμένουμε αυτό το κάτι για να ξεσηκωθούμε. Και κανείς δεν θα κάνει, γιατί όλοι θα περιμένουμε.
Καθίστε μια στιγμή και σκεφτείτε πόσες εκκλησίες υπάρχουν στην Ελλάδα. Άγιες Φωτεινές, Άγιοι Σώστες, Άγιοι Γεώργιοι, Δημήτριοι, Βαρβάρες, Ιωάννηδες, Θεράπωντες, Νεκτάριοι… Μικρές, μεγάλες, τεράστιες, συνοικιακές, αρχάιες, νέες, πέτρινες, τσιμεντένιες, άγνωστες, διάσημες, διαλυμένες, πλούσιες, φτωχές, κιτς, γραφικές, όμορφες, άσχημες…
Κάποτε, η εκκλησία ήταν το κέντρο του χωριού ή της πόλης, ήταν ο τόπος συνεύρεσης των ανθρώπων. Θα πήγαιναν εκεί για να μάθουν το κουτσομπολιό αλλά και για να αποδώσουν τον φόρο τιμής στον Χριστό, να παρακολουθήσουν την λειτουργία ή το μυστήριο. Ήταν αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής και πνευματικής ζωής του τόπου για αιώνες — για να μην πω για σχεδόν δύο χιλιετίες, από την εποχή που ο Χριστιανισμός πάτησε το πόδι του γερά στην Ελλάδα για να αντικαταστήσει την Ελληνιστικό-ρωμαϊκή κουλτούρα. Αυτό μου ακούγεται λάθος γιατί ουσιαστικά η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν που θεσμοποίησε τον Χριστιανισμό στην Ελλάδα αλλά αυτή η ιστορία δεν είναι του παρόντος. Κάποτε η εκκλησία και ο χριστιανισμός, και μην πάτε πολύ πίσω, ακόμα και 30 χρόνια φτάνουν, ισοδυναμούσαν με την ελληνική κουλτούρα. Οι Έλληνες ήταν όλοι χριστιανοί και μάλιστα με έναν τρόπο τον οποίο δεν συναντάς εύκολα αλλού. Δεν θα ξεχάσω όταν ήμουν μικρός και με εντυπωσίαζε ότι το 99% των ανθρώπων που έμεναν στην Ελλάδα ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, μεταξύ τους περήφανα κι εγώ, όπως σε όλα τα παιδιά αρέσουν αυτές οι ξεκάθαρες υποθέσεις σχετικά με οτιδήποτε συμβαδίζει με τους τρόπους των γονιών τους. Αχ, παιδική αθωότητα… Οι Έλληνες μπορεί να μην ήταν θρήσκοι, να πήγαιναν να κοινωνήσουν κάθε Κυριακή, αλλά θα έκαναν τον σταυρό τους όταν πέρναγαν μπροστά από μια εκκλησία, δεν θα έβριζαν καθόλου εύκολα τα Θεία και άλλα πολλά που εύκολα μπορούμε να φανταστούμε όλοι μας.
Όσοι ξέρετε τις απόψεις μου, θα ξέρετε ότι είμαι πηγαία αντίθετος σε οποιαδήποτε οργανωμένη θρησκεία ειδικά με τον τρόπο που έχει οργανωθεί για αιώνες για να καταπιέζει ηθικά και να ελέγχει τους πληθυσμούς. Όμως όταν η θρησκεία είναι μέρος της κουλτούρας τοσο αναπόσπαστα όπως είναι τώρα στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου (πού θα ήταν οι άραβες χωρίς Ισλάμ; πού θα ήταν οι ινδοί χωρίς Ινδουισμό; πού θα ήταν οι έλληνες χωρίς Χριστιανισμό;) αναρρωτιέμαι τι μπορεί να μείνει αν αφαιρέσουμε την θρησκεία από έναν λαό, η οποία, ευτυχώς ή δυστυχώς, δρα και ως μια συνεκτική κόλλα για τους ανθρώπους, όπως δρα η εθνικότητα ή η γλώσσα. Ας μην ξεχνάμε ότι στην ανταλλαγή πληθυσμών του 1922-24 (την οποία έχω πολύ φρέσκια γιατί πήγα σε μια εξαιρετική έκθεση στο μουσείο Μπενάκη και στις προβολές δυο ντοκυμανταίρ: Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης και Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών Τουρκία Ελλάδα: 1922-24. Δυο μπράβο στην κα. Μαρία Ηλιού, στον Αλέξανδρο Κιτρόεφ και σε όλους τους συντελεστές. Καιρός είναι εμείς της τρίτης γενιάς να ανακαλύψουμε τις ρίζες μας επιτέλους και να αποτινάξουμε τον μύθο της Μοναδικής Ιστορίας μια και καλή) τα κριτήρια της ανταλλαγής ήταν θρησκευτικά· μέχρι ένα σημείο πολύ αμφιλεγόμενο, η θρησκεία κρίνεται ταυτόσιμη με την εθνικότητα.
Κάποτε οι παπάδες και οι μητροπολίτες ήταν αρχηγοί και σύμβολα, όπως ήταν ο Χρυσόστομος για τους Έλληνες της Σμύρνης. Ήταν πνευματικοί ηγέτες και αναπόσπαστα μέρη της κοινωνίας. Δεν μπορώ να ξέρω αν τιμούσαν την θέση τους ή όχι, πάντως δεν ήταν στην θέση που βρίσκονταν σήμερα: η ύπαρξη τους είχε πραγματικό νόημα γιατί ο κόσμος πίστευε στην ανάγκη τους και στο υπερβατικό, το εξαιρετικό το οποίο εκπροσωπούσαν.
Σήμερα, οι παπάδες μόνο χρήσιμοι δεν είναι, ούτε καν συμβολικά. Αυτό το σάπιο σύστημα που λέγεται Εκκλησία της Ελλάδος που ούτε έχει οποιαδήποτε σχέση με τις (όποιες) ηθικές αρχές του Χριστιανισμού ούτε κατα οποιαδήποτε τρόπο αντανακλά τις ανάγκες και τις αρχές της κοινωνίας, αργοπεθαίνει, όπως η οργανωμένη θρησκεία πεθαίνει εδώ και καιρό στις νεοφιλελεύθερες χώρες. Για να μην αναφέρω την αμύθητη περιουσία της που λέγεται ότι θα έφτανε ακόμα και για να ξεπληρώσει το ελληνικό χρέος. Συντηρείται μόνο από τους διόλου ευκαταφρόνητους αριθμούς συντηρητικών/φοβισμένων ηλικιωμένων οι οποίοι ποτέ δεν έμαθαν να ψάχνουν την σωτηρία του σώματος, της ψυχής και της ελευθερίας τους παρα μόνο εκ των έξω.
Οι νεώτερες γενιές δεν αντιπροσωπεύονται από την εκκλησία πια. Δεν ξέρουν τα ευαγγέλια, βαριούνται στους αγιασμούς, δεν πιστεύουν στον Χριστιανικό τριαδικό Θεό αλλά μπορεί να πιστεύουν σε κάτι άλλο το οποίο να αποκαλούν Θεό, σε μια δική τους προσωπική κοσμοθεωρία. Όλο και περισσότεροι νέοι και όχι και τόσο νέοι πια δεν πάνε στην εκκλησία, ούτε καν μέσα στο Πάσχα, επιλέγοντας να είναι πιο δημιουργικοί και λιγότερο παραδοσιακοί. Οι γονείς όλο και λιγότερο βαφτίζουν τα παιδιά τους με χριστιανικά ονόματα, επιλέγοντας αρχαιοελληνικά ή συνδυαστικά. Μιλώντας για την Αρχαία Ελλάδα, αυτή αντικαθιστά όλο και περισσότερο τα χρόνια του χριστιανισμού για τους Έλληνες ως την εκ των πραγμάτων ιστορία τους. Τι δόξα έχει να προσφέρει στον απλό Έλληνα η σύνδεση με το χριστιανικό του και με το υπο συμβίωση με άλλα έθνη και θρησκείες υπο την Οθωμανική Περίοδο παρελθόν; Ξεχνάει τα 1500+ χρόνια τα οποία ήταν χριστιανός και δημιουργεί την ιστορική του αντίληψη ως απόγονος του Περικλή, του Αλέξανδρου, του Leonidas και του Πλάτωνα. Η χριστιανική σημαία του πλέον συμβολίζει και την Αθηναϊκή Συμμαχία, την Αττική Διάλεκτο και την περικεφαλαία.
Από αυτή την σύγχυση και την ανάδυση μιας νέας Ελληνικής ταυτότητας με πολύ περισσότερη έμφαση σε αρχαιοελληνικά στοιχεία και μια στροφή μακριά από την πολύ πιο πρόσφατη παράδοση (δηλαδή, από το τι έκαναν οι προπαππούδες και οι παππούδες μας) ο μόνος πραγματικός ηττημένος είναι η Χριστιανική πίστη. Για να επιστρέψω λοιπόν στο πώς ξεκίνησα αυτό το κείμενο:
Τι θα απογίνουν οι εκκλησίες αν οι Έλληνες πλέον είναι Χριστιανοί μόνο για να κρατάνε τα προσχήματα;
Είχα την παραπάνω απορία όταν κατάλαβα ότι οι εκκλησίες, όπως τα πάντα, είναι εφήμερες, και οι περισσότερες χτίσηκαν όταν οι ανάγκες και τα τα πιστεύω των Ελλήνων ήταν τελείως διαφορετικά. Σίγουρα η κοινωνία σε κάποια φάση θα σταματήσει να τις χρησιμοποιεί εντελώς ως ναούς του Χριστιανισμού, αφού όπως φαίνεται η κοινωνία δεν θα χαρακτηρίζεται πια παρα ελάχιστα και επιφανειακά από την χριστιανική ταυτότητα. Ακόμα κι αν οι Έλληνες παραμείνουν κατα κώρον χριστιανοί στις πεποιθήσεις τους, αυτός ο Χριστιανισμός θα έχει προτεσταντοποιηθεί/εξατομικευθεί ακόμα περισσότερο και δεν θα χρειάζονται εκκλησίες ή παπάδες.
Φανταστείτε την αγαπημένη σας εκκλησία σε 50 ή 100 χρόνια. Αν μέινετε στην Ελλάδα στις δύσκολες εποχές που έρχονται, πιστεύετε ότι τα παιδιά σας (αν κάνετε), τα εγγόνια ή τα δισέγγονα σας, θα έχουν το οποιοδήποτε ενδιαφέρον να πάνε στην εκκλησία; Μάλλον θα είναι εγκαταλειμμένη και θα έχει πέσει σε αχρηστία προ πολλού. Σε τι κατάσταση θα είναι αυτή; Γκρεμισμένη, μουχλιασμένη, με τα χρυσά της κλεμμένα προ πολλού και το εσωτερικό της βανδαλισμένο από τα πεινασμένα και αγανακτησμένα πλήθη; Είναι μια πιθανότητα.
Δεν είναι κρίμα όλες οι χιλιάδες, για να μην πω δεκάδες χιλιάδες, εκκλησίες στην Ελλάδα να έχουν βρει μια παρόμοια μοίρα αχρηστίας και εγκατάλειψης; Είναι χρήσιμοι χώροι οι οποίοι θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν διαφορετικά. Τι άλλες χρήσεις μπορούν να έχουν;
Μερικές ιδέες:
Να γκρεμιστούν ώστε οι χώροι που καταλαμβάνουν να αξιoποιηθούν διαφορετικά. Ελπίζω όχι με την δημιουργία εμπορικών κέντρων ή ναούς στην καινούργια παγκόσμια θρησκεία, στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό. Ίσως ερευνητικά κέντρα, πάρκα, σχολεία; Οι ιδέες πολλές και οι δυνατές χρήσεις περισσότερες.
Κάποιες σαφώς να γίνουν μουσεία. Δεν μπορούν ΟΛΕΣ να γίνουν μουσεία, πάντως, και αν κρίνω από την σημερινή κατάσταση των μουσείων στην επικράτεια, αυτό ίσως να καταδικάσει το μέλλον τους χειρότερα από κάθε άλλη πιθανή επιλογή.
Ουτοπική πρόταση Ι: μετατροπή των εκκλησιών σε τόπους ενημέρωσης σχετικά με τα φαινόμενα αυθυποβολής και διαχωρισμού που δημιουργούν οι θρησκείες («εγώ έχω δίκιο, όχι εσύ»), κατ’ επέκταση πώς όλες οι θρησκείες ουσιαστικά δίνουν διαφορετικό όνομα και υπόσταση σε κάτι το κοινό και άρα προσπάθεια εύρεσης και προβολής των κοινών σημείων των θρησκειών, infostands για την ενημέρωση σχετικά με μη-μονοθεϊστικές φιλοσοφίες και θρησκείες (ταοϊσμός, ζεν, βουδισμός, ινδουισμός, shinto, ανιμισμός) και διασυνδέσεις για περαιτέρω έρευνα στους εκάστοτε φορείς ή τον γκουρού της γειτονίας σας. Αυτή η ενημέρωση μπορεί να είναι και σε τοπικό επίπεδο.
Ουτοπική πρόταση ΙΙ: προαιρετικά με την επιλογή Ι, αλλά όχι σε αμοιβαία σύγκρουση μεταξύ τους, να γίνουν οι εκκλησίες κέντρα ενημέρωσης σχετικά με καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φυλετικής (gender & ethnicity) ανισότητας και άλλων παρόμοιων συμπεριφορών για την βοήθεια πάταξης τους. Όπως και η παραπάνω πρόταση, και αυτή η ενημέρωση μπορεί να είναι σε τοπικό επίπεδο.
Σε κάθε εκκλησία μπορεί να εγκατασταθεί έναTotal Perspective Vortex [1][2][3][4, ως προέκταση στο 3] με ειδικό επιτελείο αναπροσαρμογής ώστε το βασανιστήριο της πλήρης συνειδητοποίησης της ασημαντότητας του να γίνει χρήσιμη στον εκάστοτε άνθρωπο και να τον βοηθήσει να διοχετεύσει την ενέργεια που θα έρθει από την πλήρη αυτή συνειδητοποίηση σε χρήσιμες και όχι αυτοκαταστροφικές ενέργειες.
Μπορούν να γίνουν θεματικά cinema ή κλαμπ. Ειδικά οι μεγάλες εκκλησίες θα μπορούσαν να έχουν μεγάλη επιτυχία έτσι.
Πού ξέρεις; Μπορεί ο Χριστιανισμός παγκοσμίως να ξεκινήσει μια εκστρατεία για να ξανακερδίσει τα χαμένα πλήθη. Θα γνωρίσουμε την Αντιμεταρρύθμιση Mk. II η οποία θα φέρει την θρησκεία στο πνεύμα της εποχής. Το δόγμα θα ψηφιοποιήσει τα ιερά κείμενα και θα τα μεταφράσει σε LOLspeak γραμμένο με greeklish, θα αντικαταστήσει οποιαδήποτε αναφορά στην Αγία Τριάδα με τις λέξεις “Τhe Force” και θα επανεκδόσει τα ανέκδοτα του Chuck Norris με τον Χριστό στην θέση του Chuck Norris, το αίμα του Χριστού θα είναι σφηνάκια Vodka Red Bull και το σώμα του πατατάκια με γεύση πίτσα. Οι ίδιες οι εκκλησίες θα έχουν μηχανήματα εικονικής πραγματικότητας στις οποίες θα τρέχει το MMORPG (Massive Multiplayer Online Religious Piety Game) Word of God στο οποίο οι πιστοί θα έχουν έναν Χριστιανό χαρακτήρα τον οποίο θα πρέπει να περάσουν από διάφορα στάδια ιεροσύνης. Οι άνθρωποι εξουσίας της Εκκλησίας θα αναδεικνύονται μέσω των highlevels τoυ παιχνιδιού και οι game masters θα είναι οι επίσκοποι και αρχιεπίσκοποι. H πρόοδος μέσα στο παιχνίδι θα γίνεται μέσω της εκπλήρωσης διάφορων χριστιανικών αποστολών όπως το να πλέκουν επιτάφιους, να ψέλνουν εκκλησιαστικούς ύμνους με interface α λα SingStar και Guitar Hero ή να αποστηθίζουν εδάφια της Παλιάς και Νέας Διαθήκης τα οποία μετά θα πρέπει να παίξουν με ένα σύστημα ηθικών επιλογών εμπνευσμένο από παλιά παιχνίδια ρόλων. Το PvP κομμάτι του παιχνιδιού θα έχει native σύνδεση και θα είναι πλήρως συμβατό με το World of Allahγια πραγματική θρησκευτική δράση. Το παιχνίδι θα μπορεί να συνεχιστεί και σε φορητές συσκευές, με τις οποίες οι παίχτες θα μπορούν να μαζεύουν XP κάνοντας τον σταυρό τους έξω από άλλες εκκλησίες εκτός της δικής τους με ειδικά achievements για τις απομακρυσμένες εκκλησίες. Ειδικά achievements θα υπάρχουν και για την τέλεση του ακάθιστου ύμνου, ενός ορισμένου αριθμού «Χριστός-ανέστη-αληθώς-ανέστη» καθώς και σε γιορτές αγίων. Φυσικά θα υπάρχει και σύστημα pay-to-win βασισμένο στα παραδοσιακά συγχωροχάρτια με ειδικά μπόνους για κονσόλες Word of God εγκαθεστιμένες σε μοναστήρια. Οι γυναίκες πιστοί θα έχουν δικαίωμα παιχνιδιού αλλά μόνο τις μέρες που δεν θα έχουν περίοδο· μην τα ισοπεδώσομε και όλα!
Highlevel παίκτης του Word of God μαζεύοντας XP στην φορητή του συσκευή.
Περισσότερες χρήσιμες προτάσεις για το επόμενο βήμα για τις εκκλησίες είναι ευπρόσδεκτες!
Το Βaraka με εκστασίασε και με συγκίνησε όσο ταινίες μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού ενός ανθρώπου που του έχουν κόψει μερικά δάχτυλα. 20 χρόνια δεν αμφιβάλλω ότι θα έχουν προσφέρει στον Fricke αρκετή σοφία ώστε να καταφέρει να ξεπεράσει ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό του με το Samsara. Πολυαναμένουμε!
Επιτέλους, κάποια που να τα λέει όπως θέλουμε να τα διαβάσουμε! Διαφωτιστικό άρθρο που βρήκα και δεν μπορούσα να μην μπω στον πειρασμό να κοτσάρω κι εδώ πέρα. Διευκρινίζει τι ακριβώς σημαίνει το λευκό, το άκυρο, η αποχή και η ψήφος στα μικρά κόμματα. Το ότι δεν ξέρουμε με ακρίβεια τις λεπτομέρειες των λειτουργιών και των περιορισμών αυτών των τρομερά σημαντικών κομματιών του εκλογικού συστήματος δεν είναι καθόλου τυχαίο. Τι λέτε κι εσείς; Τώρα, μπορείτε να κρίνετε εν πλήρη γνώση σας πόσο χρήσιμη είναι η αποχή, το άκυρο ή το λευκό… [ΣτΑ]*
*ΣτΑ=Σημείωμα του Αναδημοσιευτή
Άρθρο δημοσιευμένο στη Χανιώτική καθημερινή εφημερίδα Ο Αγώνας της Κρήτης (21/4/2012).
Πολλά χρόνια τώρα κυκλοφορούν διάφορες φήμες που, ανακατεμένες με ψήγματα πραγματικότητας, συνθέτουν τους σύγχρονους πολιτικούς μας μύθους.Στον διαρκή μύθο που ήθελε το λευκό, για παράδειγμα, να «πηγαίνει στο πρώτο κόμμα» έχει προστεθεί προσφάτως και αυτός που θέλει το 51% των λευκών να ακυρώνει ουσιαστικά την εκλογή ή να στέλνει τους βουλευτές σπίτι τους. Αυτόν τον τελευταίον δεν θα τον πούμε καν μύθο καθώς στερείται και τα όποια ψήγματα αλήθειας μπορεί να επικαλούνταν προς διαστρέβλωση: πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο από το Σύνταγμα ή τον εκλογικό νόμο, ούτε καν με «τραβηγμένη» ερμηνεία. Άλλωστε, ο εκλογικός νόμος, όπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια, προνοεί ακριβώς για το πώς θα αποδυναμώσει την πολιτική διαμαρτυρία. Προφανώς πρόκειται για προπαγάνδα εκπορευόμενη από τα μεγάλα κόμματα που θέλουν να οδηγήσουν τις «ψήφους διαμαρτυρίας» εκτός εκλογικού μέτρου μέσω του λευκού. Αντίστοιχα, ορισμένα μικρά κόμματα εδώ και δύο δεκαετίες προωθούν την μυθοπλασία του «πρώτου κόμματος» ακριβώς επειδή γνωρίζουν ότι οι ψήφοι διαμαρτυρίας στο λευκό είναι χαμένες ψήφοι για τα ίδια.
Αλλά, ας αφήσουμε τις μεθοδεύσεις του καθενός και ας δούμε τι ισχύει στην πραγματικότητα.
Η Αποχή, το Λευκό και το Άκυρο
…ως επιλογές πολιτικής διαμαρτυρίας έχουν διαφορετική βάση για τον καθένα που τις επιλέγει και ως τέτοιες έχουν αναλυθεί ήδη πολλαπλώς. Εδώ θα τις εξετάσουμε ως προς το αποτέλεσμα που φέρουν, στην πράξη δηλαδή, και γι’ αυτό θα τις θεωρήσουμε μια ενιαία θεματική καθώς προκαλούν το ίδιο αποτέλεσμα: και οι τρεις επιλογές βγαίνουν εκτός εκλογικού μέτρου. Για το άκυρο και την αποχή πολύ λογικά δεν υπολογίζονται στο τελικό αποτέλεσμα αφού αυτός είναι και ο σκοπός τους (δηλώνουν επιθυμία αποχής ή ακυρότητα του ψηφοδελτίου, σκοπούμενη ή μη), ενώ το λευκό το χαρακτήριζε πάντα μια ασάφεια, μέχρι πρόσφατα, μιας και η χρήση του ήταν συγκεχυμένη από το νόμο: ενώ η επίσημη χρήση του είναι να χρησιμεύσει ως αναπληρωματικό ψηφοδέλτιο (σε περίπτωση απουσίας ψηφοδελτίων ενός κόμματος, ο υποψήφιος γράφει την επιλογή του πάνω σε αυτό και, αφού σφραγιστεί από τον δικαστικό επιμελητή, λογίζεται ως έγκυρη επιλογή), δίνεται σε όλους τους ψηφοφόρους μαζί με όλα τα υπόλοιπα. Να επισημανθεί ότι, ως το 2006 και ο ίδιος ο νόμος ήταν ασαφής, αφού δεν θεωρούσε την λευκή ψήφο άκυρη αλλά ούτε έγκυρη(!), γεγονός που άφηνε περιθώρια για ερμηνείες. Μάλιστα, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) είχε κρίνει το 2005 με πλειοψηφία 6 προς 5 ότι η λευκή ψήφος διακρίνεται από την άκυρη και αποτελεί ενάσκηση του εκλογικού δικαιώματος, γι’ αυτό και θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν (απόφαση 12/2005). Βέβαια, και αυτή η απόφαση ερχόταν σε αντίθεση με προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις και, επιπρόσθετα, είχε σχολιαστεί αρνητικά ως προς την πολιτική της μεθόδευση: ενέκρινε την προσμέτρηση των λευκών ύστερα από ένσταση του Αχιλλέα Καραμανλή, θείου του πρώην πρωθυπουργού, και μόνο στη δική του περιφέρεια, δίνοντάς του έτσι την βουλευτική έδρα, ενώ στην υπόλοιπη χώρα τα λευκά δεν προσμετρούνταν!
Έτσι, το 2006 η κυβέρνηση, με υπουργό εσωτερικών τον Προκόπη Παυλόπουλο, αποφάσισε να διευθετήσει το θέμα ώστε να μην επαναληφθεί παρόμοιο φαινόμενο (όπως αναφέρει η ίδια η αιτιολογική έκθεση του νόμου) ψηφίζοντας τον νόμο 3434/2006, που προβλέπει ότι: «…κατά την κατανομή των εδρών, καθώς και για τον καθορισμό του εκλογικού μέτρου, τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνται στα έγκυρα» (αρ. 1). Ορισμένοι πολίτες (μεταξύ αυτών και η υπογράφουσα το άρθρο αυτό) συνέχισαν ως και τις εκλογές του 2007 να διεκδικούν την αναγνώριση του λευκού, μέχρι που κατέστη σαφές ότι κανένα δικαστήριο δεν θα έθετε τις εγκυκλίους σε ερμηνεία υπέρ των πολιτών. Ενδεικτικό είναι ότι δεν αναγνωριζόταν καν το έννομο συμφέρον των πολιτών σε καθολική προσφυγή.
Έτσι, λοιπόν, είναι πλέον σαφές πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το λευκό, όπως και η αποχή και τα άκυρα, θεωρείται μη έγκυρη ψήφος και τίθενται εκτός εκλογικού μέτρου. Είναι επίσης σαφές ότι το λευκό δεν «πηγαίνει στο πρώτο κόμμα» αφού θεωρείται άκυρη ψήφος.
Λευκό, άκυρο και αποχή εκτός εκλογικού μέτρου: οι επιπτώσεις του εκλογικού νόμου στα ποσοστά των κομμάτων
Το λευκό, λοιπόν, η αποχή και το άκυρο δεν προσμετρώνται στο εκλογικό μέτρο. Τι σημαίνει αυτό; Το ποσοστό των κομμάτων υπολογίζεται με βάση το εκλογικό μέτρο, δηλαδή τον αριθμό των ψηφισάντων των οποίων η ψήφος λογίζεται ως έγκυρη. Στην πράξη, δηλαδή, αν από το σύνολο των 10 (περίπου) εκατομμυρίων ψηφοφόρων τα 3 εκ. επιλέξουν την αποχή, το λευκό ή το άκυρο, τότε το εκλογικό μέτρο θα γίνει 7 εκ. από τα 10 εκ. που είναι αρχικά. Μειούμενο το εκλογικό μέτρο, λοιπόν, αλλάζει και το τελικό ποσοστό των κομμάτων αφού με βάση αυτό υπολογίζεται ο αριθμός. Είναι προφανές ότι οι επιλογές αυτές δεν «πηγαίνουν» στο πρώτο κόμμα, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Αυτό που ισχύει είναι ότι ενισχύεται το ποσοστό όλων των κομμάτων, αναλογικά με τη δύναμή τους, είτε μικρά είτε μεγάλα. Ένα κόμμα Α, για παράδειγμα, που θα το ψηφίσουν 3 εκ πολίτες και ένα Β με 250.000 ψήφους, θα έχουν ποσοστό 30% και 2,5% αντίστοιχα στην περίπτωση όπου όλοι οι πολίτες ψηφίσουν, ενώ αν έχουμε 3 εκ. ψηφοφόρων σε αποχή-λευκό-άκυρο, τότε τα ποσοστά των κομμάτων θα διαμορφωθούν στο 42,8% και 3,5 αντίστοιχα γιατί θα μειωθεί το εκλογικό μέτρο υπολογισμού στα 7 εκ. Προφανώς, και το πρώτο κόμμα ενισχύεται λόγω του ότι πλησιάζει στα ποσοστά της αυτοδυναμίας έτσι, αλλά και το μικρό ενισχύεται επειδή θα ανεβάσει τα ποσοστά του, ή θα περάσει το 3%. Βέβαια, επειδή ωφελούνται αναλογικά της δύναμής τους, τα μεγαλύτερα κόμματα ενισχύονται περισσότερο. Συνεπώς, αν κάποιος θέλει να «τιμωρήσει» τα μεγάλα κόμματα, τα λευκά-αποχή-άκυρα φέρνουν το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα!
Μικρά κόμματα και εκβιαστικά διλήμματα
Στη βάση των παραπάνω στοιχείων έχουν δημιουργηθεί διάφορα εκβιαστικά διλήμματα. Είναι γνωστή σε όλους μας η προτροπή πολλών να ψηφίσουμε μικρά κόμματα – ωσάν το μέγεθος ξαφνικά να αποτελεί πολιτικό κριτήριο, και μάλιστα υπέρ του μικρού! Ας το αντιπαρέλθουμε αυτό χάριν του πλαισίου της κουβέντας, που είναι η διαμαρτυρία έναντι των κομμάτων εξουσίας. Είδαμε λοιπόν ότι για να είναι αυτή η διαμαρτυρία αποτελεσματική οφείλει να λαμβάνει υπόψιν την πραγματικότητα, δηλαδή τον εκλογικό νόμο! Με αυτή την πραγματικότητα, όμως, η ψήφος στα μικρά κόμματα που δεν μπαίνουν στη Βουλή είναι αυτή που ενισχύει πράγματι το πρώτο κόμμα καθώς ο νόμος του δίνει 50 επιπλέον έδρες που τις έχει υφαρπάξει από τα κόμματα που δεν έπιασαν το 3%. Οι ψήφοι σε μικρά κόμματα που δεν μπαίνουν στη Βουλή ενισχύουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τα μεγάλα κόμματα απ’ ότι η αποχή ή το λευκό: όσο περισσότερες ψήφοι δοθούν σε μικρά κόμματα που τελικά δεν μπουν στη Βουλή τόσο μικρότερο είναι το ποσοστό που χρειάζεται το πρώτο κόμμα για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αν δηλαδή κανείς επιλέξει το κόμμα που θα ψηφίσει στη απόλυτη βάση της αποτελεσματικότητας, όπως αυτή οριοθετείται από την πολιτική εξουσία του δικομματισμού, τότε… και τα εγγόνια των εγγονιών του θα κυβερνώνται από τους απογόνους των σημερινών πολιτικών τζακιών. Με άλλα λόγια, οι επιλογές που έχει κανείς αν ακολουθήσει μέχρι τέλους τη λογική της αποτελεσματικότητας οριοθετούνται τόσο από τις προηγούμενες εκλογές (ποια κόμματα μπήκαν στη Βουλή) αλλά και από τις δημοσκοπήσεις. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε τον καθοδηγητικό ρόλο των δημοσκοπήσεων.
Μετά από όλα αυτά, μπορούμε να λέμε ότι ασκήσαμε τη “λαϊκή μας κυριαρχία” ελεύθερα και δημοκρατικά;
Ψήφο, ή μη, κατά συνείδηση.
Καταλαβαίνει κανείς ότι, ακολουθώντας τους κανόνες του παιχνιδιού που επιβάλλουν οι κυρίαρχοί του, απλά εγκλωβιζόμαστε σε λογικές πόλωσης και αντιπαράθεσης που δεν ωφελούν το δημοκρατικό φρόνημα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που κατηγορούσαν όσους ψηφίζουν λευκό ως «ψηφοφόρους της ΝΔ» και παρότρυναν ανενδοίαστα το 2007 για ψήφο σε μικρά κόμματα. Δεν τους ξανακούσαμε να μιλάνε όταν το… μικρό κόμμα των ακροδεξιών του ΛΑ.Ο.Σ. μπήκε στη Βουλή! Φυσικά και η αποτελεσματικότητα, οι κινήσεις τακτικής είναι επιθυμητές, όμως σε όλα υπάρχει ένα όριο. Και το όριο αυτό είναι η συνείδηση του καθενός μας. Διαφορετικά, δεν πρόκειται το πολιτικό σκηνικό να αλλάξει ποτέ. Ίσως να είναι προτιμότερο να σταματήσουμε την αντιπαράθεση μεταξύ μας για το ποιος φταίει από όσους δεν ψηφίζουν δικομματισμό για την… υποστήριξή του, και να θέσουμε έναν ρεαλιστικό στόχο: να ψηφίσουμε κατά συνείδηση, με τη δική μας λογική, χωρίς εκβιασμούς. Στο μεταξύ, να ξέρουμε τι ψηφίζουμε, και να είναι σαφές ότι τα λευκά-άκυρα-αποχή δεν συνιστούν πολιτική διαμαρτυρία με κόστος στο πολιτικό σύστημα. Εάν όμως επιλέγονται συνειδησιακά, καλώς κατά τη γνώμη μου.
Η ουσία παρόλ’ αυτά παραμένει: τι κάνουμε εμείς οι πολίτες πέραν των εκλογών. Διότι ξέρουμε ότι οι εκλογές δεν θα αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό αν οι πολίτες δεν πιέσουμε δυναμικά προς αυτή την κατεύθυνση. Μέριμνά μας, λοιπόν, πρέπει να είναι η πολιτική εγρήγορση και συμμετοχή, σε όλα τα επίπεδα, καθημερινά. Είναι πολύ πιθανό οι… ιθύνοντες να μας πάνε σε παρατεταμένες εκλογές αν δεν τους “βγαίνουν τα κουκιά” προκειμένου να αναστέλουν την αντίδραση των πολιτών στο διηνεκές!
Επίσης σημαντικό θεωρώ το να μην είναι καν πρώτο ή δεύτερο κόμμα κανένα από αυτά που “κυβέρνησαν” ως σήμερα, και οι περισσότεροι βουλευτές τους να μην επανεκλεγούν. Ας μην ξεχνάμε ότι εκκρεμεί σε βάρος τους μια αγωγή για εσχάτη προδοσία, την οποία ο εισαγγελέας έχει στείλει στη Βουλή. Όμως οι βουλευτές δεν συμφώνησαν ως τώρα να στείλουν τους εαυτούς τους στο δικαστήριο, όπως ορίζει το Σύνταγμα ύστερα από προηγούμενη αναθεώρηση! Νομίζω πως η εισήγηση αυτή ήταν του έγκριτου συνταγματολόγου και εξέχοντος στελέχους του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κόμματος, κ. Ευάγγελου Βανιζέλου…
ΥΓ: Στο μεταξύ, καλό θα ήταν να διαφυλάξουμε όλοι το έγκυρο αποτέλεσμα των εκλογών αυτών με τη συμμετοχή μας ως εκλογικοί αντιπρόσωποι όποιου κόμματος συμπαθούμε περισσότερο καθώς οι εκλογές οργανώνονται από την παρούσα κυβέρνηση, που μας έχει δείξει με σαφήνεια την απαξίωσή της για κάθε δημοκρατική νομιμότητα. Και μόνη η δήλωση του κ. Παπαδήμου ότι οι εργασίες της κυβέρνησής (sic) του θα συνεχιστούν κανονικά μέσα στην προεκλογική περίοδο μας λέει πολλά.
1. Just because someone has an expensive camera doesn’t mean that they’re a good photographer.
2. Always shoot in RAW. Always.
3. Prime lenses help you learn to be a better photographer.
4. Photo editing is an art in itself
5. The rule of thirds works 99% of the time.
6. Macro photography isn’t for everybody.
7. UV filters work just as well as lens caps.
8. Go outside and shoot photos rather than spending hours a day on photography forums.
9. Capture the beauty in the mundane and you have a winning photograph.
10. Film isn’t better than digital.
11. Digital isn’t better than film.
12. There is no “magic” camera or lens.
13. Better lenses don’t give you better photos.
14. Spend less time looking at other people’s work and more time shooting your own.
15. Don’t take your DSLR to parties.
16. Girls dig photographers.
17. Making your photos b/w doesn’t automatically make them “artsy”
18. People will always discredit your work if you tell them you “photoshop” your images. Rather, tell them that you process them in the “digital darkroom”.
19. You don’t need to take a photo of everything.
20. Have at least 2 backups of all your images. Like they say in war, two is one, one is none.
21. Ditch the neck strap and get a handstrap.
22. Get closer when taking your photos, they often turn out better.
23. Be a part of a scene while taking a photo; not a voyeur.
24. Taking a photo crouched often make your photos look more interesting.
25. Worry less about technical aspects and focus more on compositional aspects of photography.
26. Tape up any logos on your camera with black gaffers tape- it brings a lot less attention to you.
27. Always underexpose by 2/3rds of a stop when shooting in broad daylight.
28. The more photos you take, the better you get.
29. Don’t be afraid to take several photos of the same scene at different exposures, angles, or apertures.
30. Only show your best photos.
31. A point-and-shoot is still a camera.
32. Join an online photography forum.
33. Critique the works of others.
34. Think before you shoot.
35. A good photo shouldn’t require explanation (although background information often adds to an image). *
36. Alcohol and photography do not mix well.
37. Draw inspiration from other photographers but never worship them.
38. Grain is beautiful.
39. Ditch the photo backpack and get a messenger bag. It makes getting your lenses and camera a whole lot easier.
40. Simplicity is key.
41. The definition of photography is: “painting with light.” Use light in your favor.
42. Find your style of photography and stick with it.
43. Having a second monitor is the best thing ever for photo processing.
44. Silver EFEX pro is the best b/w converter.
45. Carry your camera with you everywhere. Everywhere.
46. Never let photography get in the way of enjoying life.
47. Don’t pamper your camera. Use and abuse it.
48. Take straight photos.
49. Shoot with confidence.
50. Photography and juxtaposition are best friends.
51. Print out your photos big. They will make you happy.
52. Give your photos to friends.
53. Give them to strangers.
54. Don’t forget to frame them.
55. Costco prints are cheap and look great.
56. Go out and take photos with (a) friend(s).
57. Join a photo club or start one for yourself.
58. Photos make great presents.
59. Taking photos of strangers is thrilling.
60. Candid>Posed.
61. Natural light is the best light.
62. 35mm (on full frame) is the best “walk-around” focal length.
63. Don’t be afraid to bump up your ISO when necessary.
64. You don’t need to always bring a tripod with you everywhere you go (hell, I don’t even own one).
65. It is always better to underexpose than overexpose.
66. Shooting photos of homeless people in an attempt to be “artsy” is exploitation.
67. You will find the best photo opportunities in the least likely situations.
68. Photos are always more interesting with the human element included.
69. You can’t “photoshop” bad images into good ones.
70. Nowadays everybody is a photographer.
71. You don’t need to fly to Paris to get good photos; the best photo opportunities are in your backyard.
72. People with DSLRS who shoot portraits with their grip pointed downwards look like morons.
73. Cameras as tools, not toys.
74. In terms of composition, photography and painting aren’t much different.
75. Photography isn’t a hobby- it’s a lifestyle.
76. Make photos, not excuses.
77. Be original in your photography. Don’t try to copy the style of others.
78. The best photographs tell stories that begs the viewer for more.
79. Any cameras but black ones draw too much attention.
80. The more gear you carry around with you the less you will enjoy photography.
81. Good self-portraits are harder to take than they seem.
82. Laughter always draws out peoples’ true character in a photograph.
83. Don’t look suspicious when taking photos- blend in with the environment.
84. Landscape photography can become dull after a while.
85. Have fun while taking photos.
86. Never delete any of your photos.
87. Be respectful when taking photos of people or places.
88. When taking candid photos of people in the street, it is easier to use a wide-angle than a telephoto lens.
89. Travel and photography are the perfect pair.
90. Learn how to read a histogram.
91. A noisy photo is better than a blurry one.
92. Don’t be afraid to take photos in the rain.
93. Learn how to enjoy the moment, rather than relentlessly trying to capture the perfect picture of it.
94. Never take photos on an empty stomach.
95. You will discover a lot about yourself through your photography.
96. Never hoard your photographic insight- share it with the world.
97. Never stop taking photos
98. Photography is more than simply taking photos, it is a philosophy of life
99. Capture the decisive moment
100. Write your own list.
In this book, Celia Green tries to deconstruct the term ‘sanity’. She argues that sanity is only an evasion taken on by people to avoid looking at reality and the whole spectrum of problems it brings with it, e.g. how little of the world we know or can, as humans, ever know; or the knowledge that our presence in the world is finite and therefore could be deemed as pointless, etc. In other words, sane people get used to dealing with problems concerning their relationships with other humans so as not to have to deal with reality and their finiteness. “Dealing with reality” is avoiding reality. Curiously, sane people do not seem to be aware of the fact and may insist that they are taking reality head-on while telling fellow humans more concerned with otherworldly or trans-human issues (in the sense of transendence, not transhumanism) that they are not dealing with reality.
An interesting book and one I that I wish to read again, if only because I feel that reading it off a screen somehow reduced my retention even if it is a short read. It is fully available on deoxy.org, which looks as if it has many other interesting articles, books and opinions that can go a long way in challenging the conceived sanity of most.
