Books – Page 17 – Cubilone's Dimension

Review: Το Τάο είναι σιωπηλό

To Τάο είναι σιωπηλό by Raymond M. Smullyan

Πολλές φορές δεν είναι ένα βιβλίο αυτό καθ’αυτό, το τι γράφει δηλαδή, που σου μένει στο μυάλο, που το κάνει ιδιαίτερο για σένα. Το πώς έμαθες για την ύπαρξη του, με ποια άτομα το έχεις συνδέσει, ο τρόπος γραφής αντι του περιεχομένου, ακόμα και το αν συμπάθησες ή ακόμα και θαύμασες τον συγγραφέα, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εντύπωση που θα σχηματίσεις για αυτό. Μπορεί ακόμα και να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στο αν θα σου μείνει κατα κάποιον τρόπο, αν θα κουλουριαστεί σε κάποια φρέσκια νευρική σύναψη, ή αν θα το ξεχάσεις για πάντα λες και δεν το διάβασες ποτέ.

Έτσι και «Το Τάο είναι σιωπηλό». Το βρήκα στο αγαπημένο μου πλέον παλαιοβιβλιοπωλείο στο Μοναστηράκι, το μόνο που έχω βρει μέχρι σήμερα που να έχει βιβλία που να με ενδιαφέρουν – είναι αυτό στα αριστερά του James Joyce καθώς βγαίνεις. Λοιπόν, χαζεύοντας τα σκονισμένα ράφια γεμάτα με ως επι το πλείστον αδιάφορους τόμους, έπεσε το μάτι μου στο «Τάο». Είχα ήδη αγοράσει άλλα τρία βιβλία εκείνη τη μέρα οπότε το σκεφτόμουν για τα €4. Ξεφυλλίζοντας το, αυτό που μου τράβηξε στ’αλήθεια την προσοχή ήταν τα κεφάλαια για τους σκύλους και τη κηπουρική. Αυτά τα δύο είναι εξαιρετκά παραδείγματα για το να καταλάβει κανείς περι τείνος πρόκειται το Τάο και το Ζεν (τα οποία είναι μέχρι ενός σημείου εναλλάξιμοι όροι, αν κανείς αφαιρέσει το βουδιστικό στοιχείο του Ζεν), να νιώσει τι ουσιαστικά πρεσβεύουν αυτές οι συχνά παρεξηγημένες και μυστήριες φιλοσοφίες.

Το βιβλίο ήταν απολαυστικό. Υπογράμμιζα σελίδα παρα σελίδα με ρητά τα οποία γέμιζαν την κοιλιά μου με ζεστασιά και τέντωναν το χαμόγελο μου ώστε το χείλια μου να τείνουν να αγγίξουν τα τύμπανα μου. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Ας υποθέσουμε ότι με στριμώχνατε στο γραφείο μου και από απόσταση βολής μου λέγατε: “Σμάλλγιαν! Σταμάτα να αοριστολογείς! Πιστεύεις ή όχι ότι το Τάο υπάρχει;” Τι θα απαντούσα; Αυτό θα εξαρτιόταν απ’το κατα πόσο θα ήμουν σε μια περισσότερο Δυτική διάθεση (και υποταγμένος στην δυαδικότητα, ύπαρξης εναντίον μη ύπαρξης), τότε θα απαντούσα, “Ναι, το Τάο υπάρχει”. Αλλά αν υποθέσουμε ότι ήμουν σε μια πιο ανατολική διάθεση; Ε, λοιπόν, αν ρωτούσατε κάποιον Ζεν δάσκαλο κατα πόσο το Τάο υπάρχει, πιθανότατα θα σας έδινε ένα δυνατό χτύπημα με το ραβδί του. Εγώ, τώρα, που είμαι κάπως πιο πράος, κατα πάσα πιθανότητα απλά θα σας χαμογελούσα ίσως με έναν συγκαταβατικό τρόπο και θα σας πρόσφερα ένα φλυτζάνι τσάι.

—

Το να αποδώσεις σκοπό στο Τάο είναι κάπως μη Ταοϊστικό. Η εσωτερική αρχή του Τάο είναι μάλλον ο αυθορμητισμός παρα ο σκοπός. Αντίθετα από τον Ιουδαίο-Χριστιανικό Θεό, το Τάο δε δημιουργεί ούτε φτιάχνει πράγματα· μάλλον αναπτύσσεται ή εξατομικεύεται μέσα σε αυτά. Θα μπορούσαμε να πούμε, στο πνεύμα του Λαοτσέ:

Το Τάο δεν έχει σκοπό,
Και για αυτό το λόγο πληρεί
Κάθε σκοπό του αξιοθαύμαστα.

[…]

Έχω επίσης πει ότι το βρίσκω υπερβολικά εχθρικό και καταστρεπτικό να ρωτά κάποιος κάποιον, ποιος είναι ο σκοπός του. Συγκεκριμένα σκέφτομαι την περίπτωση ενός αποτυχημένου μουσικού που είπε κάποτε σε έναν φιλόδοξο μουσικό, “Αληθινά, νομίζω ότι θα έπρεπε να αναρωτηθείς γιατί θέλεις να δίνεις συναυλίες”. Αυτό μου έκανε απαίσια εντύπωση! Για ποιο λόγο θα έπρεπε ο ανερχόμενος μουσικός να κάνει μια τόσο γελοία ερώτηση στον εαυτό του όσο αυτή; Δεν είναι αρκετό το ότι θέλει να δίνει συναυλίες; Ίσως θα έπρεπε κάποιος να πει στην Ιωάννα της Λωραίνης: “αληθινά πιστεύω, Ιωάννα, ότι θα έπρεπε να ρωτήσεις τον εαυτό σου, γιατί θέλεις να δώσεις όλες αυτές τις μάχες!”

—

Το Τάο ποτέ δεν διατάζει,
και για αυτό το λόγο,
εθελοντικά υπακούεται.

Αντίθετα, μπορούμε να σχολιάσουμε ότι, ο Ιουδαιο-Χριστιανικός Θεός διατάζει, και γι’αυτό τον λόγο μερικές φορές δεν υπακούεται.

—

Υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τη παρανόηση πολλών Ζεν περιστατικών που είναι πράγματι δικό μας λάθος: Υποθέτουμε ότι όταν ο Ζεν Δάσκαλος μιλά, πάντα εννοεί κάτι μ’αυτό που λέει. Και για να χειροτερέψουμε κι άλλο τα πράγματα, υποθέτουμε ότι, εννοεί κάτι βαθυστόχαστο και σημαντικό (και επομένως μας διαφεύγει κάτι βαθυστόχαστο και σημαντικό!) Ώστε ο Ζεν Δάσκαλος πάντα εννοεί κάτι, ε; Πείτε μου, όταν χτυπάτε ένα γκονγκ, και το γκονγκ αντιδρά με έναν ήχο, εννοεί πάντα κάτι το γκονγκ με την αντίδραση του; Αυτή η αναλογία θα ηχήσει στους περισσότερους αναγνώστες απαίσια, αλλά ευτυχώς δεν θα κάνει απαραίτητα το γκονγκ, να ηχήσει έτσι!

[…]

Δεν μπορώ να σκεφτώ πιο ταιριαστό επίλογο, γι’αυτό το κεφάλαιο, από το να αναφέρω την ακόλουθη αρκετά γνωστή ιστορία: Κάποιος ρώτησε έναν Ζεν Δάσκαλο, “Ποια, είναι η έσχατη φύση της πραγματικότητας;” Ο Δάσκαλος απάντηση: “Ρώτησε τον στύλο εκεί πέρα”. Ο άνθρωπος αντέδρασε: “Δάσκαλε δεν καταλαβαίνω!” Ο Δάσκαλος είπε, “Ούτε και γω”.

—

ZEN ΜΑΘΗΤΗΣ: Λοιπόν Δάσκαλε, είναι αθάνατη η ψυχή ή όχι; Επιζούμε του σωματικού μας θανάτου ή εκμηδενιζόμαστε; Μετενσαρκώνομαστε πράγματι; Χωρίζεται η ψυχή σε επι μέρους κομμάτια τα οποία ανακυκλώνονται, ή είσερχόμαστε στο σώμα ενός βιολογικού οργανισμού σαν μια μονάδα; Και διατηρούμε ή όχι τη μνήμη μας; Ή το δόγμα της μετενσάρκωσης είναι εσφαλμένο; Ειναι μήπως η Χριστιανική έννοια της επιβίωσης ορθότερη; Και αν ναι, ανασταινόμαστε σωματικά, ή μήπως η ψυχή εισέρχεται σε μια καθαρά πλατωνική σφαίρα ύπαρξης;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ: Το πρωινό σου κοντεύει να κρυώσει.

—

Ένα γέρικο πεύκο διδάσκει τη σοφία.
Ένα άγριο πουλί φωνάζει την αλήθεια.

Μετά από τον καταιγισμό σοφίας αρκετής για να χωρέσει σε πέντε ζωές και κάτι, πρέπει να παραδεχτώ πως καποια κομμάτια του βιβλίου ήταν λίγο βαρετά, ιδιαίτερα αυτά τα οποία είχαν και καλά διαλόγους μεταξύ δυτικών ορθολογιστών και ανατολικών μυστικιστών – διάλογοι οι οποίοι βέβαια θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι αυθεντικά εσωτερικοί, αφού ο Smullyan είναι σημαντικός θεωρητικός μαθηματικών και λογικής, με έμφαση στο παράδοξο και στην αυτοαναφορικότητα. Μάλιστα, επέκτεινε τα θεωρήματα μη-πληρότητας του Gödel — τι περίεργο που του αρέσει και ο υπέρτατα παράδοξος ταοϊσμός؟

Α, τώρα που το θυμήθηκα: χτες είδα μια πολύ ωραία ισπανική ταινία με θέμα τον δυσκολότερο γρίφο λογικής (ναι, ΚΑΙ αυτός είναι βασισμένος σε κάτι που σκαρφίστηκε ο μπαρμπα-Smullyan) και τις προσπάθειες τεσσάρων κορυφαίων μαθηματικών μυαλών κλεισμένων σε ένα δωμάτιο να τον λύσουν. Αν μυριστήκατε εσάνς θρίλερ, οσμιστήκατε σωστά. La habitación de Fermat, το όνομα της. Αν σας αρέσουν τα παιχνίδια λογικής νομίζω θα σας αρέσει και η ταινία.

Ας γυρίσουμε από άλλον έναν συνειρμικό εκτροχιασμό. Με όλα αυτά, δεν μπορούμε παρα να του το συγχωρέσουμε του κυρ Raymond ότι κάποια κομμάτια του βιβλίου είναι βαρετά· πιο πάνω γράφω ότι η γνώμη μας για ένα βιβλίο μπορεί να μπουσταριστεί από στοιχεία «άσχετα» με το περιεχόμενο. Λοιπόν, διαβάστε τι άλλο είναι ο Raymond M. Smullyan: πιανίστας (στα νεανικά του χρόνια ήταν καθηγητής μουσικής!), ταχυδακτυλουργός, συγγραφέας βιβλιών με αινίγματα λογικής και βέβαια φιλόσοφος του Τάο και του Ζεν. Το κορυφαίο; Ο τύπος είναι 93 χρονών, να τα εκατοστήσει ο άνθρωπος! Αυτό που λένε ότι το μυστικό της μακροζωίας είναι στην αποφυγή του στρες και στην εξάσκηση του μυαλού ίσως να είναι πιο σωστό απ’ότι νομίζουμε! Όχι τίποτα άλλο, ούτε Aλτσχάιμερ φαίνεται να έχει ούτε τίποτα!

Λοιπόν, θα το σκεφτόμουν να έδινα στο βιβλίο τέσσερα αστεράκια υπό κανονικές προϋποθέσεις. Με έκανε όμως να νιώσω τόσο όμορφα διαβάζοντας το και πρόσθεσε στο σύμπαν μου αυτόν τον πυλώνα έμπνευσης που είναι ο συγγραφέας του, που δεν μπορώ να πω όχι στα πέντε. Ίσως είναι και το ότι το βρήκα χωρίς να το ψάχνω, χωρίς να ξέρω τίποτα για αυτό, σε ένα σκονισμένο παλαιοβιβλιοπωλείο στο Μοναστηράκι, και ότι αυτή η κριτική θα είναι η δεύτερη αναφορά στην ύπαρξη αυτού του βιβλίου σε ολόκληρο τον ελληνικό ιστό, σύμφωνα πάντα με το Google. Τι να κάνω, έχω αδυναμία σε κάτι τέτοια.

ΥΓ: **Τα λάθος κόμματα στην παράθεση είναι του μεταφραστή και οι τόνοι δικοί μου — το βιβλίο δεν έχει ούτε έναν τόνο για δείγμα. Φαντάζομαι το 1990 κάποιοι ριζοσπαστικοί τυπογράφοι θα συνέχιζαν να αντιλαμβάνονται το ακόμα φρέσκο μονοτονικό σαν no-τονικό (το αστέιο αυτό μου πήρε περίπου 3 δευτερόλεπτα να το σκεφτώ· γελάστε τουλάχιστον για το μισό αυτού του χρόνου για να κάνουμε έστω μια υποτυπώδη εξισορρόπηση). Δεν ξέρω γιατί αλλά όλο το βιβλίο σαν γραφή ήταν κακής ποιότητας: μπόλικα ορθογραφικά και συντακτικά λάθη, ενώ η ίδια η μετάφραση είχε ψυχή μεν αλλά κάπου έχανε. Για κάποιον λόγο όμως αυτά τα στοιχεία με κάνουν να το γουστάρω περισσότερο, έχει κάτι από underground με μπόλικο μεράκι.**

View all my reviews

Review: The Minimalists: Live a Meaningful Life

Minimalism: Live a Meaningful Life by Joshua Fields Millburn
My rating: 3 of 5 stars

This was my Audible registration freeby. Because of the service’s horrible DRM I had to go through a multi-step procedure to get the files in MP3 on my mobile phone to listen to while walking around. Many thumbs down for counterintuitive marketing and copyright infringement boogeymen.

I first got to know about The Minimalists through their blog, their essays and their links to and from other awesome people with awesome blogs like Julien Smith or Leo Babauta. I thought they had some advanced ideas and wanted to get more in-depth. I thought, (mis)guided by the way they advertise the book, that by reading it I would be getting to enjoy content they don’t have on their blog. That is true to a certain extent: the complete backstory of Joshua Fields Millburn and Ryan Nicodemus isn’t presented very clearly on the blog but the book features a whole chapter on the way the minimalists quit their six-figure salary jobs and set out on their quest for happiness and meaning. This chapter was the only one that contained information that was unknown to me. If one has already read their blog, their disection of the meaning of life into five pillars and related material won’t be very enlightening. It has some solid advice inspired by their lives and experiences as well as exercises anyone can do to find out how they can contribute more, be healthier, have more meaningful relationships etc. — all on the basis of minimalism. This information is geared, I felt, toward people that have never looked into minimalism before and works as a self-help, change-your-life guide, just like what the subtitle so magnanimously promises. If again one has read and enjoyed their essays, they might be disappointed by the lack of focus and depth. That is why I’d much sooner recommend their blog than this book.

Nevertheless, there is some value to this “finest, most important creation to date”: having a concise, basic yet radical handbook on the steps one must take to cut off the excess (the “excrement”, as Shevek would have it) is always useful if only for the connection the reader can have to the book, the physical presence which can work as a reminder for one to act on what they’ve learned. I might not own the printed book to look at and remember what I’ve learned, going through the notes the authors had asked me to make if I wanted to see progress and inspire change. I can appreciate, however, the fact that there is significant value in this kind of connection, a relationship which is much more difficult to cultivate on the web due to its apparent weaknessses: distractability, pluralism and low retention among them.

View all my reviews

Review: Making History

Making History by Stephen Fry

My rating: 3 of 5 stars

“I don’t know why I find it intensely erotic to stand naked before an open fridge, but I do. Maybe it’s something to do with the expectation of a hunger soon to be satisfied, maybe it’s that the spill of light on my body makes me feel like a professional stripper. Maybe something weird happened to me when I was young. It is an alarming feeling, mind, because all those assembled food-stuffs put ideas in your head you’re on the rise. Stories of what you can do with the unsalted butter on ripe melons or raw liver, they crowd your head as the blood begins to rush.
“I spotted a big slab of Red Leicester and pulled off a piece with my hands. I stood there chewing for some time, buzzing with happiness.
“Thas was when the idea came to me, full born.
“The force of it made me gape. A mashed pellet of bread fell from my open mouth and at once the blood flew upwards to the brain where it was needed, leaving my twitching excitement below with nothing to do but shrink back like a started snail.”

No wonder this man can write so eloquently and wittily about penises. It’s a great thing it’s not just them he can write like that about.

Stephen Fry is some sort of homo universalis: a modern day Leonardo Da Vinci, only much funnier. He’s an actor, a humourist, a TV show preseneter, a walking encyclopedia, an activists for gay rights, a linguist… an intellectual all around. I had no idea he was a writer on top of all that but it comes as no real shock. One can’t resist but nod silently, in contemplation and agreement to Mitchell & Webb’s “who doesn’t want to be like Stephen Fry?”.

Imagine my surprise when I found out that the book I had picked from Politeia, just because it had “Stephen Fry” and “History” written with large playful letters on the cover where it also had a picture of a cat, had to do with WWII and alternate history. I was thrilled! It’s been some time since I last read a 500-page book in less than 10 days. It was a good page-turner, not too memorable or original, but for a lover of good alternate history and for one that wouldn’t turn down well-written science fiction, it was rather good.

I know that the best part of such stories, at least for me, is finding out the little details of the “fictional” worlds that have branched out differently. Therefore, I shall not disclose anything but what’s necessary to whet your appetite: if Hitler had never been born, how can we be sure that the evil he was responsible for would have been equally prevented? Would Rock & Roll have ever been born? Would Orwell live to write 1984? What would the computers look like in 1996 — the year the book was written? Stephen Fry in his signature cerebral style includes real historical tidbits on many personalities of the past as well as science and cultural background that make the thing more believeable. It seems only right that a man with a broad range of interests such as himself would be the perfect candidate to write such a demanding genre as alternate history.

I’ll roll this review up leaving you with this: at one point of the book, the protagonist decides that the format of a novel is not enough to convey the action; the book promptly switches to telling the story by means of being a film script, only to switch back when the heavy action’s suddenly over:“I fade from Hollywood screenplay format to dull old, straight old prose because that’s how it felt. That’s how it always feels in the end.

Exquisite.

View all my reviews

Review: H τέχνη του να γίνεσαι βαρετός με τις ταξιδιωτικές σου αφηγήσεις

H τέχνη του να γίνεσαι βαρετός με τις ταξιδιωτικές σου αφηγήσεις by Matthias Debureaux

My rating: 3 of 5 stars

Βρίσκεται στη βιβλιοθηκούλα του Υπερωκεάνιου, όπου το ρούφηξα μαζί με τον καφέ μου σήμερα. Είναι ενδιαφέρον το ότι αυτό το μικρό βιβλιαράκι των 50 σελίδων και της μίας ώρας το έχει γράψει ένας Γάλλος που δουλειά του είναι να γράφει για ταξιδιωτικά περιοδικά! Ποτέ δεν ξέρεις αν τις συμβουλές που σου δίνει στις δίνει επειδή τον ενοχλούν συνάδελφα βαρετά ταξιδιαρο-ποζέρια -δηλαδή είναι το απόσταγμα πολυετούς εμπειρίας και μεγάλης βαρεμάρας- ή απλά περιγράφει το τί ο ίδιος συνηθίζει να κάνει (εμπνέοντας χασμουρητά στους γύρω του από άλλη μια δόση εξωτικού λογυδρίου και αντίστοιχης υποχρεωτικής παρουσίασης πολυάριθμων και όχι και τόσο ενδιαφέροντων φωτογραφιών) και θέλει πολύ απλά να εξιλεωθεί, βγάζοντας τα από μέσα του και αναγάγοντας σε τέχνη το χαρακτηριστικό του που περισσότερο τον κάνει κάπως ανεπιθύμητο σε φιλικά πάρτι.

Το βιβλίο μου θύμισε, για άλλη μια φορά, κάτι που κάποτε είχα διαβάσει στο Matador: 6 ways to not be a holier-than-thou traveller. Βέβαια, την ανάγνωση αυτού του άρθρου το οποίο μόλις ανέσυρα από τα έγκατα της μάλλον πρόσφατης μνήμης μου θα την πρότεινα μόνο σε κάποιον που έχει σκοπό το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πραγματεύεται το βιβλίο αυτό: να ΑΠΟΦΥΓΕΙ να κουράσει το ακροατήριο του με τις περιπέτειες που είναι ενδιαφέρουσες μόνο σε εκείνον. Χμ. Κάποιον αστείο παραλληλισμό ήθελα να κάνω αλλά μπερδεύτηκα μέσα στην ίδια μου την ειρωνεία. Ας είναι.

«Αν τυχόν έχετε ταξιδέψει, αποφεύγετεε να το αναφέρετε κάθε τρεις και λίγο· οποιοσδήποτε με χρήματα και ελεύθερο χρόνο έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει», έλεγε κάποιο βικτωριανό περιοδικό για ευγενείς κυρίους και παραθέτει με τη σειρά του το βιβλίο. Ας θυμόμαστε όλοι τα σοφά αυτά λόγια την επόμενη φορά που θέλουμε να μοιραστούμε τις φωτογραφίες μας από το Λονδίνο, το Παρίσι ή την Νέα Υόρκη, τις οποίες παρουσιάζουμε λες και δεν απεικονιζόμαστε σε μέρη τα οποία επισκέπτονται εκατομμύρια άνθρωποι τον χρόνο, ή το πόσο ΓΑΜΑΤΟ ήταν εκείνο το ζευγάρι με το οποίο κάναμε CouchSurfing στο Ανατολικό Τιμόρ και πόσο μας έδειξαν όλες τις μαγευτικές μεριές του νησιού που αλλιώς ποτέ δεν θα ανακαλύπταμε και πόσο οι ρυθμοί εκεί είναι τόόόσο πιο ήρεμοι, μέσα στο τροπικό δάσος της Ινδονησίας, εκεί που τα χρήματα δεν έχουν σημασία και οι άνθρωποι είναι μακριά από τον δυτικό τρόπο ζωής…

View all my reviews

Review: The Dispossessed

The Dispossessed by Ursula K. Le Guin

My rating: 5 of 5 stars

A few light years away from Terra, there is a dual system of a planet and a moon, similar to the one back home. The planet, Urras, is a beautiful planet, rich with natural splendour, floral and faunal variety and the kind of society you’d find on Terra: full of social inequalities and a global culture founded on ownership, reflecting almost nothing of its beauty on the lives of the population.

The moon of that planet is Anarres. It has an atmosphere that paints the sky violet but is little more than a large desert with not too much water and only a few species of plants and animals – the most advanced species apart from humans living there are fish. Humans from Urras have settled Anarres 150 years now, in the space-age equivalent of ’30s Catalonia, after a massive social movement in Urras following an important religious/revolutionary figure by the name of Odo forced the Urrasti to make concessions and agree with the revolutionaries to let them put themselves into exile on the moon, founding an anarchist society in the process.

Since then, the Odonians have led quiet, balanced, happy lives on Anarres. Odo’s theories/preachings supported that people are like cells of a single organism, together with the rest of life forming a greater consciousness, and should act the part, leaving ownership and “egoising” behind and focusing on the welfare of the community. Every man’s or woman’s duty in this society is to do the thing they can do and enjoy doing best, similar to a specialised organic cell, so that they should be productive as well as happy and fulfilled in the process: that was her secret of a balanced and healthy society, in tune with its environment and living space. As a sidenote, I’d like to point out here that the same ideology is represented in 1984: that IngSoc is an organism that consists of tiny cells which are the members of the party. It asks a completey different quesion based on that assumption though: “do you die every time you clip your fingernails, Winston?” It uses this train of thought to argue for the survival of the organism even when its individual members have to be eliminated in order to ensure survival of the greater consciousness; quite the opposite of what Odo says, which is that the welfare of the organism depends on individual welfare as well as the co-operation and solidarity between its cells. In both sides of the argument, egoism is repressed, but for completely different reasons.

To return to Odonianism: to allow themselves to have such a lifestyle, people would have to get rid of such distractions as wasteful culture including ownership, money and egoistical behaviour. The experiment worked and the results we catch a glimpse of in The Dispossessed.

People on Anarres share everything, even their homes and their sexual partners — keeping a partner for yourself is regarded as egoistical and equivalent to having them as your property; it is thus disencouraged (as are all possessive pronouns, even when it comes to family relationships) unless it’s for rearing a child. People are free to lead the lives they please as long as they don’t get in the way of their ammars, that is to say their brothers, doing the same.

The protagonist is a guy named Shevek, a name given to him by a computer as is the tradition in Anarres, which ensures the uniqueness of every individual and the uselessness of last names, in turn weakening family ties in favour of a more collective familial sentiment. The reader follows Shevek throughout his life and the problems he has growing up in this society when he is not as sociable as others. You see, he is a scientist, a theoretical physicist with great potential. But what happens when his society, good, balanced and just as it may be, doesn’t allow him to be the best he can be? For games of power exist in Anarres as well, and the person in charge of him in the institute knows the ropes very well; the difference is that the payoff is influence and fame, not money. What should he do: try leaving Anarres for Urras to make his ideas known and accepted there, making the world better in the process, or stay in his society following the norms that forbid most kinds of communication with the outer world?

The answer is given in the first chapter of the book, whence we follow Shevek in his stay in Urras. The book is chronologically mixed up (fittingly, in my opinion, as Shevek’s main goal in his field is to make a unified theory of simulaneous time) and alternately follows Shevek’s backstory in Anarres and his present life in Urras. Both settings were equally satisfying: looking at a foreign anarchist who’s never known anything else coming in contact with “profiteer” (a horrible insult in Pravic) society, is just as interesting as looking at how people have managed to build a fully working bona fide anarchist society in Anarres and the details of their day-to-day existence on the arid planet.

I have divulged this much of the book’s plot for it is not therein that its charm is hidden. I don’t think I’m blurting out spoilers here. There is little mystery or what we’d recognise as development in the story. The feeling it gave me was much less of a thrilling narrative and much more of a beautiful journey in a foreign land. All the other characters apart from Shevek, even perhaps Shevek himself, were there only to guide us through this utopia. The little things the traveller discovers are what make The Dispossessed a zen-like, heart-warming experience: Shevek’s first encounters with animals; his discussion with a Terran embassador; labour allocation in Anarres; the contrast between the placentas being kept after birth in Anarres as part of their zero-waste culture and the huge shopping malls in Urras, which could make any Anarresti physically ill; sex in Urras and how Shevek finds it so foreign and pretentious, and so on.

Furthermore, and I think this is very important, we get a look at the disadvantages of living in an anarchist society as Shevek experiences them; the necessity of sacrificing certain ambitions in favour of the common good, the morality of the question itself, the tendency of people, no matter what political inclination they have and culture they belong to, to grow conservative over time and forget their very own beliefs, growing rigid and rule-abiding rather than flexible and people-friendly, utilitarian rathen than deontological…

“She [Le Guin] invites, as Tolkien does, a total belief”, reads a snippet of a critic on the back-cover of my copy. If a sci-fi novel can make me believe in the existence of a real anarchist society somewhere in the galaxy and by extension in the real possibility of an anarchist society much closer to home, I can’t but heartliy agree with the above snippet.

View all my reviews

Review: 1984 : Ο μεγάλος αδελφός

1984 : Ο μεγάλος αδελφός by George Orwell

My rating: 5 of 5 stars

Under the spreading chestnut tree
I sold you and you sold me
There lie they, and here lie we
Under the spreading chestnut tree

I always loved how, in the book, pop prolefeed songs are manufactured by computers; no human creativity is needed. I involuntarily recall this tidbit whenever I listen to the newest radio hit these days.

I originally read Nineteen Eighty-Four (the original title, though understandably usually shortened to 1984) in Greek a few years back. 10 days or so ago I felt a need to return to it in English and did so in audio book format, read by Simon Prebble.

They say that Brave New World describes our world much better than 1984 does, that the blissful ignorance is much more prominent in our society than 1984’s “boot stamping the human face”. I’ve always held at heart that our own dystopia in the making is the neat blend of the two: the blissfully ignorant sex, drugs and genetically determined human strata, go hand in hand with a government that is in love with power and has merely chosen this more subdued but no less effective way to prolong its ever-lasting dominion.

In this world, wars never end; the enemy is unbeatable and ever-present. Bombs go off randomly every now and again just to allow your mind to come in terms with this fact. Telescreens follow the population everywhere. Nowadays people even take little telescreens with them and have feelings of withdrawal if they are ever separated from them. Those who control the present control the past, and those who do so, do it very, very well. So well, in fact, that public opinion can be swayed one way or another in a matter of weeks or even days — so little do people actually remember, so easily do they forget. Relativism is used as the end-all be-all argument to support that might is right following sickening twists of logic: that there is no nature “out there”, thus truth is dictated by the government and the government only. A similar argument hides behind the saying “who wants to ban fascist groups is against freedom of speech and a fascist themselves!” The encouragement of doublethink, of which the above is but an example, ultimately has people holding two contradicting beliefs at the same time: “I’m not a racist, but everybody knows that our race is more advanced” or “war is peace, freedom is slavery, ignorance is strength”. In a similar vain, the government body that is responsible for hitting people and quenching peaceful protests is named “Ministry of Citizen Protection” and the one which makes sure that everyone starves is called “Ministry of Development”, releasing false figures to mask the facts and manipulate the masses. They are allowed to do so; there are no real laws, since the judiciary body is also controlled by the government. What about the proles where the hope for revolution lies? They’re either too busy surviving to actually think for themselves or they’re blindly consuming the “prolefeed” the party is providing them with, including of course their own propaganda.

…oh, sorry about that. I got carried away there and started describing our own living, breathing 2012.

This is definitely one of the masterpieces of the 20th century and is one of absolute favourites. It stands as a beaming symbol of the totalitarian societies of the past and of political oppression, violence, propaganda, hunger for power etc. Orwell’s vision was so ironically vivid, realistic and reverberated with so many that his name has even come through this book to stand for a whole arrangement of things that smack of real-world totalitarianism. Even if he did write it for a different world than what exists more than half a century later, it’s evident that when it comes to human societies, old loves die hard; whether it is totalitarian socialism/communism or hardcore neo-liberal capitalism, it makes little difference. The essence, displays Orwell masterfully, remains the same. Reading 1984, especially for a second time, I got the same feeling Winston, the protagonist, gets from reading a certain book in the book itself: that he had always known about these things and that he was grateful that he had found someone who could articulate them for him.

Parts of 1984 are extreme, I’ll admit. Part Three is a punch in the gut every time. I just wanted to lie in a fetal position in the corner of my room after first reading it. It is that hopeless, that horrible. I can’t believe that states like Oceania et al. could be set up and maintain themselves on force, pain and hatred alone; call it conscience, call it a belief that people are basically good, I just can’t see such a place existing. It’s too evil to exist! That said, I can’t think of a way that such a regime, if already having been set up properly, could fall, either. Not to mention that in many ways, our own world and reality is full of unnecessary evil. Who’s to say if it’s within the bounds of possibility for the next logical step in this progression of evil and imbalance to be taken?

This nightmarish inevitability hidden within, the terror of the idea that if someone really wanted to create IngSoc and Oceania, they could, is what plays with my mind and I believe with every reader’s mind. We might, like Winston, think that such a world is just a work of dystopian fantasy; if we look around us carefully, we just might realise that the absoluteness of the pain, the torture and the future being described as “a boot stamping on a human face forever” might not be such absurd ideas after all.

The owner of the boot is creating his shoelaces made of hatred and fear as we speak. What if we could create our own artificial shortage of shoelaces?

View all my reviews

Review: Γυναίκες στα κόμικς

Γυναίκες στα κόμικς by Γιάννης Κουκουλάς

My rating: 3 of 5 stars

Θα ξεκινήσω με το πιο σημαντικό, ίσως, χαρακτηριστικό αυτού του βιβλίου: το έχει προλογίσει ο Αβραάμ Κάουα του οποίου, εγώ όπως και πολλοί φίλοι μου πρώην φοιτητές του και μη, δηλώνουμε ξεδιάντροπα fanboys. Πολλές χαρούμενες ώρες γεμάτες γνώση μας χάρισε διδάσκοντας στο ΤΠΤΕ μαθήματα όπως Πολιτισμικές Σπουδές: μια εισαγωγή (στα Αγγλικά), Πολιτισμό των Εικόνων και Πολιτισμό των Κόμικς. Έχω κρατήσει όλες του τις σημειώσεις για εύκολη αναφορά στο μέλλον! Αχέμ, λίγο ακόμα και δεν θα ανέφερα καν το βιβλίο και θα συνέχιζα να μιλάω για τον Κάουα.

Το ίδιο ήταν ενδιαφέρον αλλά βρήκα λίγο επιφανειακό στις περιγραφές του. Ίσως επειδή πολλές από τις ηρωίδες με τις οποίες ασχολήθηκε και αυτές δημιουργήθηκαν για να είναι επιφανειακές, ακόμα και να μέσω από αυτή την επιφανειακότητα τους μπορούν να πουν πάρα πολλά για τις εποχές τους, τους δημιουργούς και το κοινό τους. Βρήκα πως η ανάλυση του κ. Κουκουλά υπερτίμουσε κάποιες ηρωίδες και υποτιμούσε άλλες κάπως αυθαίρετα, χωρίς προφανή λόγο, ίσως μόνο επειδή του άρεσαν περισσότερ οι τίτλοι στους οποίους αυτές οι ηρωίδες πρωταγωνιστούσαν. Για παράδειγμα, δε μπορώ να δω πως η Brandy Carter με τη τελειότητα της μπορεί να είναι σύμβολο της εξέλιξης των γυναικών στα κόμιξ, εκτός βέβαια από το γεγονός πως οι γυναίκες πλέον δεν είναι οι υποστηρικτικοί ρόλοι που ήταν κάποτε για τους άντρες πρωταγωνιστές αλλά η καρδιά πολλών τίτλων στους οποίους εμφανίζονται. Επίσης, βρήκα πως το να είναι σε μια συλλογή γυναίκες αλλά και μικρά κορίτσια, με τελείως διαφορετικούς ρόλους και με μόνο κοινό σημείο αναφορά το φύλο, ήταν λίγο άστοχο — όχι πως ήταν λιγότερο ενδιαφέρον να διαβάζεις για τη Μικρή Λουλού και τη Lucy απ’τα Peanuts απ’ότι για τη Catwoman και τη Φωτεινή της Νύχτας, απλά τα κορίτσια δεν είναι ακριβώς γυναίκες, όπως και τα αγόρια δεν είναι ακριβώς άντρες, άσχετα αν συσχετίζουμε τα παιδιά ως τα εν δυνάμει ενηλικιωμένα φύλα τους (πάντα όπως αντιλαμβανόμαστε το gender, και όχι το sex, όπως προφανώς κάνει και ο κ. Κουκουλάς σε αυτή την έκδοση).

Παρ’όλ’αυτά, στις σελίδες του γνώρισα ή και θυμήθηκα κόμικ τα οποία θέλω να επισκεφθώ πιο συστηματικά: Tank Girl, Miss Fury, Valentina, Mafalda, Ada in the jungle και το La Foire aux immortels…

View all my reviews

Review: In Watermelon Sugar

In Watermelon Sugar by Richard Brautigan

My rating: 2 of 5 stars

In Watermelon Sugar is one of those books which you kind of get the charm of but simply can’t like. It’s tiny, with a chapter for every one or two pages, and is very easy to read, yet it took me some six months to finish. I see here on Goodreads I’m in the minority but I can easily see why someone could be taken with its simple prose, dreamy lack of narrative and the accordingly floaty characters who always live for the moment, nurtured in a unique, post-modernist culture.

I could find very little pleasure in this book. It’s not just that it’s so much stuck in the era it was written in; I got sick of trouts and that watermelon sugar stuff of which apparently everything is made in that peculiar world. The easy-going style I found pretentious and forced. What I found the most annoying though were the characters: they were wafer-thin, completely naive and perfectly interchangeable. Again, perhaps, that’s what’s made this book so famous and loved by so many. Obviously, I beg to differ.

I must admit it, though: the idea of having a sun the colour of which changes every day, and when it’s black the world has an extended night with no stars and everything is completely silent, tickles my Extraverted Intuition.

View all my reviews

Review: The Flinch

The Flinch by Julien Smith

My rating: 4 of 5 stars

Quote from near the end of the book: “At this point in most books, the authors promise you that if you do what they say, you’re sure to succeed.
In this case, you’re sure to fail. To be rejected. To discover wrong paths. To see what
humiliation is like, firsthand”…

Me, after reading the above:I don’t like it, it sounds dangerous…”

…”You’re sure to live.
And then yes, maybe, you might reach your goals.
Would you have it any other way?”

So, is The Flinch a book or not? In theory, it is; to me, all it takes for a book to be a book, apt for review here on Goodreads, is for it to call itself by that name — being an actual bound edition is becoming more and more passé, so let’s stick to what we’ve got. In practice, however, it’s not really one: it could have been an exceptionally long post on some forum or an article on a site like High Existenceor 30 Sleeps. If you ask me, it makes no difference at all: what’s important here is the information.

The Flinch strikes at human instinctive self-defense mechanism — the out-stretched palms hiding one’s face from the… face of danger — taken to less physical domains of existence, such as talking to strangers, taking plunges off of various heights or simply doing anything that might challenge our comfortable status quo. The book says that when we feel our all trying to prevent us from doing something (and we can’t find any good, logical reason not to do it if we ask ourselves “what am I really scared of?”), it’s probably others people’s fears, prejudice and/or experience kicked into us: from parental overprotection to serial-killer ward to “a frined of mine once…” to cold, hard facts of life.

The things is though that if we follow everyone else’s advice we never get to experience anything for our own, we never get to face our fears and know ourselves a little bit better, much less create ourselves into what we’d dream to be. We never get to take life to the next level, and then the next. While it may be true that some, if not few, of society’s fears we’ve taken up would be good to keep in mind at all times, I’ve found from whenever I’ve fought The Flinch that it never was all that bad. On the contrary — who knows what having learned to pursue a comfortable, flinchy front might be robbing me from daily?

It was a good, short, crisp read that filled me with inspiration which will probably prove to be short-lived as with other writings of similar kind but I hope I keep it with me and remember its lesson for long.

Here is a link for you to read it. It won’t take you very long and you will come out of it thoughtful and hopefully empowered.

View all my reviews

Review: H τελευταία μαύρη γάτα

H τελευταία μαύρη γάτα by Eugene Trivizas

My rating: 4 of 5 stars

Είχα ξεχάσει πόσο ωραίος είναι ο Τριβιζάς. Πόσο ο τόνος του και το γλωσσοπλαστικό του λεξιλόγιο και η έκθεση μου σε αυτό από μικρή ηλικία, για το οποίο φρόντισαν οι γονείς μου, εχει επηρεάσει το πώς αντιλαμβάνομαι την γλώσσα πολλά χρόνια μετά. Σας ευχαριστώ, γονείς με καλό γούστο. Είχα σχεδόν ξεχάσει πόσο απλός και ευθύς είναι, πόσο εύστοχα και εμπνευσμένα είναι τα λογοπαίγνια του, πόσο απολαυστικά σουρεαλιστικός είναι. Αυτός ο σουρεαλισμός βέβαια μπορεί εύκολα να ξεγελάσει τους αδαείς οι οποίοι περνάνε οτιδήποτε φανταστικό για παιδικό και οτιδήποτε παιδικό για απλοϊκό! Όχι! Για έναν ενήλικα ο οποίος ακόμα δεν μπορεί να χωνέψει ότι έχει περάσει την εφηβεία, η παιδικότητα του βιβλίου δεν είναι μειονέκτημα. Αντιθέτως, συχνά δεν ήμουν σίγουρος αν τα παιδιά ήταν το τάργκετ γκρούπ της Τελευταίας Μαύρης Γάτας και όχι άνθρωποι σαν κι εμένα, που ψάχνουν τις αλήθειες τους σε παραπλανητικά για τους ανυποψίαστους, μακριά από κάθε ίχνος σοβαροφάνειας, βίβλια με γάτες για πρωταγωνίστες. Γάτες που πεθαίνουν βίαια και αποτρόπαια από ανθρώπους χωρίς ανθρωπιά και ζώα χωρίς ζωηράδα.

Τι να πει κάνεις όταν το βιβλίο το οποίο είναι μια αλληγορία για τον ρατσισμό είναι πολύ, πολύ πιο επικαιρο σήμερα απ’όσο όταν γράφτηκε πριν 10 περίπου χρόνια; Τα τελευταία λόγια του Άγνωστου Γάτου Πρωταγωνιστή μας ηχούν πολύ πιο δυνατά απ’όσο θα περίμενε ή θα φοβόταν κανείς. Συνεργάτες και συνεργάτοι, λοιπόν, μην αφήσετε τις προγαταλήψεις να σας συνεπάρουν, μην αφήσετε τον εαυτό σας να γίνει άλλος εύκολα υποκινούμενος ανθρωπάκος!

ΥΓ: Η έκδοση που βρήκα έχει και τρία εξαιρετικά σχόλια στο τέλος τυπωμένα σε όμορφο κρεμ χαρτί. Την συνειστώ!

View all my reviews