Relevantly Irrelevant
Εμπιστοσύνη by Αμάντα Μιχαολοπούλου
My rating: 3 of 5 stars
Ένας μυστηριώδης φόνος ενός κριτικού λογοτεχνίας στην Πάρο. Μια λεσβία αστυνομικίνα η οποία ερωτεύεται μια από τις υπόπτους. Ένα καλοκαιρινό, ανάλαφρο διήγημα· το έκανε ακόμα καλύτερο το ότι το διάβασα στην μέση του χειμώνα. Θέλω τώρα να διαβάσω περισσότερα της Αμάντας Μιχαλοπούλου, κάνει ωραίες περιγράφες και έχει πρωτότυπες ιδέες (και είναι ελαφρώς λεξιπλάστης· τι άλλο να θέλω;)
Ideally, right about now I would have the time, mental clarity and drive to post a New Year’s post that would show the world my ideas about what I wish to happen this year, my “resolutions” etc. Talking about resolutions, Mario blessed me with a brilliant idea: I wish my resolution this year to be HD. Everyone’s expecting a kind of VGA year. Well, not me.
You see, I’m at a crossroads of my life. I now live in Athens — for good. My future is uncertain beyond the point in time when I’ll get my degree in Cultural Technology, which can’t be too far away now. Uncertainty is refreshing but also scary. It’s not the change that is scary, it’s the possibilities, the endless possibilities… Before I have to take some important decision, I’m engineering my life to make living in Athens properly after something more than five years as much a pleasant, efficient, productive and educational experience as possible. In this way I may be able to make the eventual decision, under the insofar unknown circumstances, from a better position. It’s not easy and if one thing’s for certain, it’s not going to become easier. No matter how hard you plan to learn this language, read that book, cook that food, play this game, meet that person, gain the skill you always wanted to (now you have the time!), earn that money (with a little bit of luck), do that totally random thing, it’s obvious even from this early on that I won’t be able to make it all. I do have a list of things I want to do or achieve within 2012 (it does have a ring to it, this number, doesn’t it?), or at least within the next few months, but I feel it is kind of pointless to share it with my readers — either of them. Actions are going to talk much louder than words. In text form: actions are going to shine much brighter than pixels on a monitor.
My personal hope for 2012 is to not let myself be drowned in this constant pessimism that is spoon-fed to us in every way imaginable (it’s a pretty large spoon, hence the suffocation hazard). Right now, I want to live my real life, breathe the real air, take my real chances, radiate my true colours; everything else will come. I wish the same thing to everyone else. Don’t allow yourselves to be kept in the depths. Make it to the surface! See the world that is above and beyond, at least catch a glimpse of it. Be true to yourselves and maybe we can make something out of this situation. Even if the change comes, surf the wave, don’t break it. Never be afraid. Peace and respect. That is all.
I listened to the Division Bell for the first time today. What took me so long, I wonder… Did you know that the name was chosen by Douglas Adams? I found out that they used to be friend with David Gilmour. How cool is that, finding out that two people you admire were friends?
Digital Media Ethics by Charles Ess
My rating: 4 of 5 stars
Facebook, privacy, video games (I’m writing an assignment of VGs and morality! ^^J), pornography, piracy, copyright, definitions of identity… all parts of the greater discussion on digital media ethics, options, moral frameworks (and consequently ways of tackling them) and institutional approaches showing more or less malevolent understanding of the current cyber-landscape’s true nature. There’s not much else out there on the matter and even if there was, Digital Media Ethics would still probably take the cake as the most comprehensive book on the matter out now.
One of the good things I got from it was how it really helped me understand the differences between the frameworks that exist to tackle ethical problems. Chances are each one of us, seldom with us being conscious about it, has a combination of degrees of the following:
Utilitarianism → For the greater good (ethics quantified)
Deontology → But you promised! (positive and negative human rights)
Feminist ethics → Ethics of care and emotion (stop DUALISM cartel! Logic of both/and )
Virtue ethics → Practicing excellence as a human (can’t you use your time any better?)
Confucian ethics → We are our relationships (I’m a different onion layer with everyone)
Meta-ethical frameworks:
Ethical relativism → Oh, you know, this tribe… (Hitler = Mother Teresa)
Ethical absolutism → I hold the end-all be-all truth! (Dogmatism much?)
Ethical pluralism → There must be a single truth out there… (…but all we can see are multiple interpretations of it!)
My explanations derive from Charles Ess’s very clear and easy-to-understand writing.
Another reason I like this book, perhaps the most important, is because he was the teacher for the Digital Media Ethics course I took in Aarhus University as an exchange student last autumn. It was a pleasure to take this course but now I have to have my respective assignment ready within less than two weeks. Wish me inspiration and hard work.
Last Chance to See by Douglas Adams
My rating: 5 of 5 stars
Douglas Adams proved with this book that he wasn’t just a brilliant science fiction writer with a virtually unrivalled wit and sense of humour; it went to show that he had an admirable, enviable even, sense of social and ecological responsibility, taking him, as far as I am concerned, from the “brilliant writer” tier, to the “paradigm of humanity” club, reserved only for those people (and there’s not a lot of them around) that can work as sources of true inspiration for me. Last Chance To See is a manifesto on almost everything that’s wrong or imbalanced in the world today — and it was written more than 20 years ago. The Douglas Adams impish vibe that is so cherished by many serves as little more than a tasty side dish for this book. It is that good.
My edition has a foreword by Richard Dawkins who has a similar opinion of the late man as I do. While I do not really agree with his flagship Atheist views (even if I would much sooner classify myself as an Atheist than a “Creationist”), he does do a magnificent job of summing up the point of this book in just a few words:
Of the endangered animals that Douglas Adams and Mark Carwardine set out to see, one seems to have gone for good during the intervening two decades. We have noew lost our last chance to see the Yangtze river dolhpin. Or hear it, which is more to the point, for the river dolphin lived ina world where seeing was pretty much out of the question anyway: a murky, muddy river in which sonar came splendidly into its own — until the arrival of massive noise pollution by boat engines.
The loss of the river dolphin is a tragedy, and some of the other wonderful characters in this book cannot be far behind. In his Last Word, Mark Carwardine reflects on why we should care when species, or shole major groups of animals and plants go extinct. He deals with the usual arguments:Every animal and plant is an integral part of its environment: even Komodo dragons have a major role to play in maintaining the ecological stability of their delicate island homes. If they disappear, so could many other species. And consercation is very much in time with our own survival. Animals and plants provide us with life-saving drugs and food, they pollinate crops and provide important ingredients for many industrial processes.
Yes, yes, he would say that kind of thing, it’s expected of him. But the pity that we need to justify conservation on such human-centered, utilitarian grounds. To borrow an analogy I once used in a different context, it’s a bit like justifying music on the grounds that it’s good exercise for the violinist’s right arm. Surely the real justification for saving these magnificent creatures is the one with which Mark rounds off the book, and which he obviously prefers:
There is one last reason for caring, and I believe that no other is necessary. It is certainly the reason why so many people have devoted their lives to protecting the likes of rhinos, parakeets, kakapos and dolphins. And it is simply this: the world would be a poorer, darker, lonelier place without them.
[…]
He [Douglas Adams] saw with his own eyes how quickly such painstaking edifices of evolutionary artifice can be torn down and tossed to oblivion. He tried to do something about it. So should we, if only to honour the memory of this unrepeatable specimen of Homo Sapiens. For once, the specific name is well deserved.
My respect also goes to Mark Carwardine, who has continued to bring the word out all these years, as well as to all the people all over the world, described in the book or not, that have devoted their lives to noble and moving ideals.
Ετοιμαστείτε: μπαίνει το 2012. Σαν ψέμα μου φαίνεται…
Και καμιά καλή ιδέα για απόψε. Μφ. {:τ
Coucou! Can’t stop listening to Django and his band ever since I returned to Greece.
Μας αρέσει η αντικειμενικότητα, εμάς των ανθρώπων. Ψάχνουμε για απόλυτες αλήθειες στα πάντα. Χιλιάδες επιστήμονες και παπάδες θα προστίθονταν στα ήδη τεράστια πλήθη των ανέργων ανά την υφήλιο αν οι άνθρωποι μπορούσαν να συλλάβουν έστω για λίγο πόσο εγκλωβισμένοι είμαστε ο καθένας στον δικό του μικρόκόσμο.
Αυτή την αντικειμενικότητα μας αρέσει να την εξασκούμε και στην εξωτερική εμφάνιση των άλλων ανθρώπων. Όταν περιγράφουμε κάποιον ή κάποια και την εμφάνιση τους, την σχολιάζουμε με την σιγουριά που θα δείχναμε αν αφήναμε μια τσαγιέρα να κάνει ελεύθερη πτώση από την κορυφή μιας πολυκατοικίας : είναι όμορφη. Είναι άσχημος. Η επιτάχυνση της βαρύτητας στην Γη είναι 10 μέτρα ανα σεκόντ τετράγωνο. Η διαφορά αυτών των δύο είναι πως, στην μία περίπτωση, αν υπάρχει διαφωνία πρέπει να συνοδεύεται από τις αντίστοιχες αποδείξεις για να φέρει την επιστημονική επανάσταση, ενώ κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο για να διαφωνήσεις με τον κολλητό σου που μόλις επιδοκίμασε τα οπίσθια της μπροστινής αλλά εσύ μπορείς να δεις ξεκάθαρα την επίδραση της προαναφερθείσας επιτάχυνσης πάνω τους. Δεν θα δεχτεί όμως την άποψη σου γιατί «έχει κωλάρα, όπως και να το κάνουμε».
Η ύπαρξη του προσωπικού γούστου και ό,τι αυτό συνεπάγεται φαίνεται να μην ενδιαφέρει καθόλου τους περισσότερους μας. Αν κάποιος είναι «αντικειμενικά όμορφος» (αχ πόσες φορές το έχω ακούσει αυτό) δεν θα έπρεπε να αρέσει σε όλες; Αν η ασχήμια είναι μια παγκόσμια σταθερά, δεν θα έπρεπε μέχρι τώρα να έχουν εξαφανιστεί οι άσχημοι άνθρωποι επειδή πολύ απλά ποτέ δεν θα αναπαράγονταν και δεν θα μπορούσαν να διαιωνίσουν τα γονίδια τους; «Πφφφ, Κιούμπι, απλά μερικοί άνθρωποι έχουν περίεργα γούστα». Αλήθεια; Ποια γούστα είναι περίεργα λοιπόν; Όχι τίποτα άλλο, για να μπορώ να πω κάποια στιγμή στο μέλλον “I digged fat chicks before it was cool”.
Το να σου αρέσει ή όχι κάποιος/α είναι μια δράση που χρειάζεται πομπό και δέκτη. Κανείς δεν μπορεί να είναι όμορφος αν δεν υπάρχει κανείς άλλος να τον δει (κάτι σαν το δέντρο που πέφτει στο δάσος και κανείς δεν είναι εκεί για να το ακούσει). Η εξωτερική εμφάνιση είναι σημαντική επειδή είναι ένα μέσο κριτήριο διαλογής μεταξύ των ανθρώπων. Κατα συνέπεια είναι σχετική, χρειάζεται (τουλάχιστον) δύο και αλλάζει με τις περιστάσεις. Λέγοντας ότι κάποιος είναι όμορφος δεν μιλάς για εκείνον, δεν μπορείς να μιλήσεις αντικειμενικά για την εμφάνιση του, είναι κάτι το πρακτικά αδύνατο αφού οποιοσδήποτε άλλος θα την κρίνει με διαφορετικά κριτήρια από εμάς και έτσι θα υπάρχουν αναπόφευκτα διαφωνίες σχετικά με την εμφάνιση — εφάμιλλες διαφωνίες με το «ποιο μουσικό συγκρότημα είναι το “καλύτερο”», «γάτα ή σκύλος», «βουνό ή θάλασσα», «Ντάγκλας Άνταμς ή Τέρι Πράτσετ» . Όταν προσπαθούμε να «αντικειμενοποιήσουμε» τον κόσμο χάριν ευκολίας και τάξεως, το μόνο που κάνουμε είναι να γενικεύουμε, να απλοποιούμε τον κόσμο, να τον κόβουμε και να τον ράβουμε στα μέτρα μας και να απαιτούμε όλοι να συμφωνούν — γιατί αν δεν υπάρχει συμφωνία, δεν υπάρχει αντικειμενικότητα. Λέγοντας ότι κάποιος είναι όμορφος, το μόνο που είναι δυνατόν να εννοούμε είναι ότι μας αρέσει η εμφάνιση του, ότι είναι του γούστου μας.
«Γκουχ, αυτά τα δύο δεν είναι το ίδιο πράγμα;» ΌΧΙ! Λέγοντας ότι κάποιος είναι άσχημος περιγράφεις τον άλλον με ένα εξ ορισμού υποκειμενικό επίθετο. Αν πεις ότι τον βρίσκεις άσχημο περιγράφεις τον εαυτό σου. Αυτός ο διαχωρισμός είναι πάρα πολύ σημαντικός γιατί αναδεικνύει την σημαντικότητα του γούστου.
Ας πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα. Έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί σας αρέσουν τα φαγητά που προτιμάτε; Γιατί δεν σας αρέσει το κουνουπούδι; Αν λέγατε ότι το κουνουπίδι είναι άνοστο, ευθυς αμέσως θα είχατε μια ορδή αιμοδιψών χυμοδιψών χορτοφάγων που θα επέμεναν ότι το κουνουπίδι είναι θείο δώρο για τις σαρκικές απολαύσεις και ότι τους. Ποιος έχει δίκιο λοιπόν; Και οι δύο; Κανείς; Κόντρες βασισμένες σε γούστα δεν θα λυθούν ποτέ. Είναι ο τετραγωνισμός του κύκλου των ανθρώπινων σχέσεων. Πώς μπορείς ποτέ να πείσεις ή να πειστείς από κάποιον που αγαπάει αυτό που μισείς και μισείς αυτό που αγαπάει, ειδικά όταν δεν ξέρεις γιατί το μισείς ή το αγαπάς; (το γούστο δεν συνδέεται καθόλου με την λογική, παρά με το συναίσθημα)
Όπως το περιβάλλον μας (οικογενειακό, φιλικό, επικοινωνιακό, πολιτισμικό) διαμορφώνει τις εμπειρίες και κατα προέκταση την προσωπικότητα μας, έτσι διαμορφώνει το γούστο και τις προτιμήσεις μας με τρόπους που εμείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ή να θυμηθούμε. Δημιουργεί τα αισθητικά μας κριτήρια και τα πρότυπα ομορφιάς τα οποία ακολουθούμε και ψάχνουμε στους άλλους.
«Έλεος! Θα μας τρελάνεις! Δηλαδή δεν υπάρχουν κάποια ελάχιστα κοινώς αποδεκτά αισθητικά κριτήρια; Δεν υπάρχουν αντιαισθητικά πρόσωπα, στραβά πόδια, κρεμασμένες κοιλιές, λαδωμένα μαλλιά, κίτρινα δόντια;» Όπως κάθε κοινωνία έχει την κουλτούρα της, την γλώσσα της, τους άγραφους κοινωνικούς κανόνες της και τα ταμπού της, έτσι, ως μέρος της γενικότερης κουλτούρας της, διατηρεί και κάποια αισθητικά πρότυπα τα οποία είναι τελείως αυθαίρετα. Στην εποχή μας η εικόνα είναι παντοδύναμη και έχει απόλυτο ρόλο στην δημιουργία των προτύπων. Απλά σκεφτείτε, π.χ. πως εσείς, ή τα τωρινά παιδιά, είναι μεγαλωμένα από την τηλεόραση ή το ίντερνετ. Σκεφτείτε τι κεντρικό ρόλο είχαν και έχουν τα μέσα, με κύριο σκοπό την διαφήμιση και επομένως το κέρδος, στην δημιουργία των πλατωνικών ιδεών της κοινωνίας μας. Οι κοινωνίες όχι μόνο αναπαράγουν αυτές τις ιδέες από γενιά σε γενιά κι έτσι είναι αδύνατο να βρούμε τις απαρχές ενός προτύπου (δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε ακριβώς εμφανίστηε η ιδέα ότι η τρίχες στις γυναίκες είναι αντιαισθητικές, για παράδειγμα), αλλά τώρα, εφόσον είναι παγκοσμιοποίημενες, οι κοινωνίες ως συστήματα μπλέκονται, επηρεάζοντας ανθρωπολογικά και κοινωνιολογικά η μια την άλλη, δημιουργώντας πρότυπα σουφλέ τα οποία ελέγχονται και διαιωνίζονται από τα παγκόσμια μέσα και όχι κατ’ανάγκην εκ προθέσεως. Δηλαδή, εκεί που είχαμε μια παγκόσμια παλέτα χρωμάτων και προτιμήσεων τώρα μεγάλο μέρος του κόσμου είναι μια απόχρωση του γκρι, στην καλύτερη ό,τι θα παίρναμε από ένα χρώμα αν του μειώναμε τον κορεσμό στο Photoshop. Και αφού το γκρι είναι το μόνο που πολλοί άνθρωποι ποτέ έμαθαν στην ζωή τους, το γκρι είναι αυτό που θα μάθουν και στα παιδιά τους. Και το γκρι θα είναι το πρότυπο.
Τα γούστα κάθε ανθρώπου είναι σαν μια κλειδαρότρυπα με πολύ συγκεκριμένο σχήμα. Άλλες οντότητες του κόσμου, είτε αυτές είναι άψυχες είτε έμψυχες, συγκρίνονται προσωπικά και εξατομικευμένα με το κατά πόσον μπορούν να χωρέσουν σε αυτή την κλειδαρότρυπα. Δεν υπάρχουν πασπαρτού στον κόσμο των γούστων, και όσο περισσότεροι άνθρωποι το καταλάβουν αυτό τόσο λιγότερες διαφωνίες και πόνο μπορούμε να γλιτώσουμε. Αν εμένα λοιπόν μου αρέσει ή δεν μου αρέσει κάποιος ή κάτι, δεν είναι δική του η ευθήνη αλλά της δικής μου κλειδαρότρυπας.
Την επόμενη φορά που κάποιος θα εκφέρει άποψη για την εμφάνιση σας, αναλογιστείτε γιατί έχει αυτή την άποψη. Δείτε τα πράγματα σφαιρικά. Δείτε ότι για κάποιους λόγους είστε το κλειδί για την κλειδαρότρυπα του/της, ή, στην αντίθετη περίπτωση, το… χμ… δύσκολο να το ενοραματιστούμε το αντίθετο του σωστού κλειδιού με την συγκεκριμένη αναλογία των κλειδιών και των κλειδαρότρυπων. Ας πούμε απλά, ότι αν κάποιος σας βρίσκει άσχημο/η, εσείς είστε έτσι:
Και το γούστο τους είναι έτσι:
Ακόμα κι αν είστε κλειδί πασπαρτού — δηλαδή ταιριάζετε με τα πρότυπα ομορφιάς και αρέσετε σε πολλούς/ες… τα κλειδιά πασπαρτού δεν μπορούν να ανοίξουν μερικές κλειδαριές. Δεν θα πω ότι δεν μπορούν να ανοίξουν τις πιο εξειδικευμένες για να μην φανώ ελιτιστής.
Τέλος, η ιδέα της κοινωνικής πόλωσης λέει πως, ό,τι κι αν κάνουμε, όπως και να ντυθούμε, ό,τι και να πούμε, όποιες κι αν είναι οι απόψεις μας και όπως κι αν μοιάζουμε σε κάποιους θα αρέσουμε και σε κάποιους όχι. Ακόμα κι αν προσπαθούμε να γίνουμε, ακόμα κι αν είμαστε πασπαρτού, μόνο αν εξασκήσουμε την διαφορετικότητα μας θα μπορέσουμε να φτάσουμε στην κλειδαριά στην οποία θα ταιριάζουμε με το φυσικό μας σχήμα απόλυτα. Γιατί, ω γιατί να προσπαθήσουμε λοιπόν, να είμαστε κάτι διαφορετικό;
“Me gusta”, “es bonita” no.
Equal Rites by Terry Pratchett
My rating: 4 of 5 stars
Terry Pratchett is in the same category as Douglas Adams. They are, or were, remarkably clever and ingenious writers that can say the truest things about life in a matter-of-fact way and leave you looking for your jaw which has gone wayward because of getting bored of all this rattling and the vibrations, trying to find a quieter place, away from all this laughter.
In this book in the Discworld “mythos” (using this word in the least serious way possible), for the first time ever, there seems to be a female wizard. In fact, a little girl with a staff. Terry Pratchett really makes his statement on “equal rites” with strong female characters and ridiculous male ones. What more might one want — it’s social commentary on the “real world” and Pratchett, two in the price of one!
The only qualm with the book I had I can think of is that we do not see an adult Esk. It would have been even funner.
